Pierwszą planetę pozasłoneczną krążącą wokół pulsara PSR B1257+12 odkrył w 1991 roku polski astronom Aleksander Wolszczan. Pierwszą planetę krążącą wokół normalnej gwiazdy czyli gwiazdy ciągu głównego odkryto w 1995 roku. Krąży ona bardzo blisko gwiazdy 51 Pegasi i jest nieco większa niż połowa masy Jowisza. Na początku planety wykrywano metodą obserwacji zmian spektroskopowych gwiazd. Śledząc obraz światła gwiazdy po rozłożeniu na poszczególne długości fali obserwowano zmiany długości poszczególnych linii (zjawisko Dopplera). Poruszająca się pod wpływem przyciągania obiegających ją planet wysyła do nas światło o lekko zmieniającym się kolorze. Badania spektroskopowe tego światła pozwalają obliczyć liczbę, rozmiary i orbity dalekich planet. Astronomowie projektują po prostu modele całego układu i sprawdzają, który najlepiej wyjaśnia rejestrowane zmiany światła gwiazdy. W 1999 roku dwie grupy amerykańskich astronomów zaczynają wykorzystywać nową metodą fotometryczną, polegającą na pomiarze zmiany jasności gwiazdy podczas przechodzenia planet przez tarczę gwiazdy planet, czyli obserwacji gwiazd lekko przyćmiewanych przez przechodzące na ich tle planety (jest to metoda tranzytów). Słabością tych metod jest jednak ograniczony zakres zastosowania. Żeby planeta wyraźnie zaburzała ruch swojej gwiazdy, musi być albo bardzo masywna (taka jak Jowisz), albo krążyć bardzo blisko względnie niewielkiej gwiazdy. Metodą spektroskopową znajduje się planety do około 400 lat świetlnych, a metodą zaćmień do 3 tysięcy lat świetlnych, natomiast dalsze planety można wykrywać, stosowaną od niedawna przez polskich astronomów metoda mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Obecnie znamy już ponad 275 układów z planetami pozasłonecznymi (w tym 31 systemy wielokrotne, z więcej niż jedną planetą), w sumie ponad 320 planet. Najbliższa planeta krąży wokół gwiazdy Epsilon Eridani odległej od nas o 10,5 lat świetnych. Jest ona 1,5 raza większa od masy naszego Jowisza i porusza się po dość eliptycznej orbicie o okresie obiegu 6,9 lat. Najdalsza planeta znajduje się w odległości 20 tysięcy lat świetlnych. Większość z planet nie przypomina jednak tego, co obserwujemy w naszym Układzie Słonecznym, w którym duże gazowe planety krążą po kołowych orbitach daleko od Słońca. Nowe układy zawierają bardzo często planety masywniejsze od Saturna lub Jowisza, krążące bliżej swoich słońc niż Merkury. Drugi typ planet, znacznie mniej liczny, to małe planety, najprawdopodobniej skaliste, należące do typu odkrytego przez Aleksandra Wolszczana. Dopiero w 2004 roku odkryto planety pozasłoneczne podobne do Neptuna o masie od 10 do 20 mas Ziemi (znajdują się one bardzo blisko swoich gwiazd). Odkrycie to mówi nam, że we wszechświecie, tak jak w naszym Układzie Słonecznym, obserwujemy wszystkie typy planet. Serdecznie Pozdrawiam:):)
Napisać referat z astronomi na temat planet pozasłonecznych. Ma byc mniej niz 1800 znaków. Prosze o pilną odpowiedz,. Z góry dziękuje:)
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź