- okres panowania Oktawiana Augusta (16 stycznia 27 r. p.n.e. - 19 sierpnia 14 r. n.e.) pierwszego cesarza rzymskiego. Ten okres to czasy pokoju, odnowy rzymskich obyczajów i reform religijnych oraz rozszerzenia granic Imperium ( w Europie granica państwa rzymskiego przebiegała wzdłuż rzeki Ren i Dunaj). Wszystkie te czynniki spowodowały pomyślny rozwój gospodarczy państwa i wzrost dobrobytu jego obywateli, te czasy określano "złotym wiekiem" państwa rzymskiego - brak stabilnej władzy cesarskiej - częste wybory uzurpatorów wnoszonych na tron przez armię w latach 235 - 284 było 64 cesarzy - upadek znaczenia miasta Rzym - w 330 r. Konstantyn Wielki uczynił Konstantynopol drugą stolicą i zrównał go z Rzymem - podział Imperium Rzymskiego - w 395 r. Teodozjusz Wielki podzielił Imperium na wschodnie (Konstantynopol) i zachodnie (Rzym) - wydanie w 380 r. przez cesarza Teodozjusza Wielkiego ustawy zakazującej kultów pogańskich i uczynienie chrześcijaństwa religią państwową
dziejów Rzymu.
753-509/508 p.n.e. -okres królewski
509/508-27 p.n.e.- okres republiki
27 p.n.e.-476 n.e. -okres cesarstwa
- pryncypat 27 p.n.e- 284 n.e.
- dominat 284n.e.-476 n.e.
Okres królewski (753-509/508 p.n.e.)
753 p.n.e.-założenie Rzymu (według legendy)
VI w. p.n.e.- panowanie królów etruskich, ostatni Tarkwiniusz Pyszny zostaje obalony w 509 p.n.e.
625 p.n.e. -połączenie osad siedmiu wzgórz, miedzy wzgórzami zostaje wytyczone Forum Romanum
Okres republiki ( 509/508-27 p.n.e.)
509/508 p.n.e.- wygnanie króla etruskiego (Tarkwiniusz Pyszny), na jednym z siedmiu wzgórz (Kapitolu) powstaje świątynia Jowisza
504 p.n.e- powstaje urząd konsula
451(?)/450 p.n.e.-spisanie Praw XII Tablic
386 p.n.e.-264 p.n.e.- okres podboju Italii; wojny Pryncypał Etruskami, Latynami, Samnitami, Celtami
367 p.n.e.- wywalczenie przez plebejuszy dostępu do urzędu konsula
264 p.n.e.-133 p.n.e.- czas wojen o dominację w basenie Morza Śródziemnego
286 p.n.e.-uchwały plebsu zyskują status ustaw (Lex Hortensia)
264 p.n.e.-241 p.n.e.- pierwsza wojna punicka, Sycylia staje się pierwszą prowincją Rzymu
218 p.n.e.-201 p.n.e.- druga woja punicka, triumfy Hannibala
215 p.n.e.-168 p.n.e.- wojny z Macedonią, zdobycie Bałkanów
192 p.n.e.-188 p.n.e.- wojny w Azji Mniejszej (wojna syryjska)
133 p.n.e.-111 p.n.e.- reformy rolne braci Grakchów
102 p.n.e.-wprowadzenie stałej armii (reforma Mariusza)
90 p.n.e.-89 p.n.e- powstanie Italików, przyznanie obywatelstwa rzymskiego mieszkańcom Italii
73 p.n.e.-71 p.n.e.-trwa najsłynniejsze powstanie niewolników (powstanie Spartakusa)
60 p.n.e.- wojna domowa wygrana przez Cezara, powstaje pierwszy triumwirat (Cezar, Pompejusz, Krassus)
45 p.n.e.- reforma kalendarza przeprowadzona przez Juliusza Cezara- kalendarz juliański.
p.n.e.-zasztyletowanie Juliusza Cezara
43 p.n.e.-powstanie drugiego triumwiratu (Oktawian, Marek Antoniusz, Lepidus), czas kolejnych wojen domowych
Pryncypat (27 p.n.e.- 284 n.e.)
(od łac. princeps civium Romanorum) - forma władzy w okresie Cesarstwa Rzymskiego wprowadzona po 27 r. p.n.e. przez Oktawiana Augusta. Skupiała władzę w rękach jednostki, przy pozorach zachowania instytucji republikańskich. Pryncypat był formą sprawowania władzy przez pierwszego obywatela republiki princepsa (cesarza), skupiającego władzę jako imperator, princeps senatus, prokonsul zarządzający 18 prowincjami, najwyższy kapłan, trybun ludowy i cenzor ustalający listy senatorów. Pryncypat nie był dziedziczny, ale władca miał możliwość wyznaczenia swego następcy. Pryncypat trwał w Rzymie aż do rządów Dioklecjana.
30 p.n.e.- koniec wojen domowych, Oktawian ustanawia pryncypat
30 p.n.e.-14 n.e.-rządy Oktawiana, modernizacja i przebudowa Rzymu
60 n.e.- pożar Rzymu (okres panowania Nerona), początek pierwszych prześladowań chrześcijan
24 VIII 79 n.e.- wybuch Wezuwiusza (Pompeje oraz Herkulanum zasypane popiołami)
80 n.e.- ukończenie Koloseum
98 n.e.-117 n.e.-okres szczytowej potęgi Rzymu (panowanie Trajana)
212 n.e.-wszyscy wolni mieszkańcy imperium otrzymują obywatelstwo
III w. n.e.- słabnie gospodarka, walki z Persami i Germanami
Dominat (284 n.e.-476 n.e.)-określenie ustroju Cesarstwa Rzymskiego (III w.) po reformach Dioklecjana. Charakteryzowała go absolutna władza cesarza używającego tytuł dominus et deus (pan i bóg).
Dioklecjan przeprowadził reformę państwa rzymskiego, konieczną ze względu na rozległość terytorialną. Wprowadził rządy, nazwane tetrarchią (rządy czterech, czwórwładza), która polegała na tym, iż Imperium rządzi dwóch augustów, oni natomiast mianują swoich zastępców zwanych cezarami, po 20. latach sprawowania władzy, mają zrzec się tytułu augusta na swojego zastępcę, który po kolejnych 20. latach ma zrzec się władzy na swego cezara itd. Dioklecjan, pozostając na Wschodzie, zachował władzę zwierzchnią nad całością cesarstwa. Jednocześnie, zrywając całkowicie z pozorami republiki, wprowadził jawną władzę absolutną
284 n.e.-305 n.e. w wyniku reform Dioklecjana Rzym staje się monarchia absolutną, ustalono nowy podział administracyjny na diecezje, wprowadzenie podatków w naturze, kontrola cen przez administracje państwową, zakaz zmiany zawodu
311 n.e.-edykt cesarza Konstantyna Wielkiego kończy okres prześladowań chrześcijan
330 n.e.- uznanie Konstantynopola za drugą stolicę państwa
375 n.e.-najazd Hunów, początek okresu wędrówkę ludów
395 n.e.- podział cesarstwa Rzymskiego na zachodnie (Honoriusz) i wschodnie (Bizancjum, Arkadiusz)
406 n.e.-Germanie przechodzą linię Renu, podbijają zachodnia cześć państwa.
410 n.e.-Wizygoci łupią Rzym
455 n.e.-Wandalowie łupią Rzym, Rzym traci znaczenie
476 n.e. - zdetronizowanie ostatniego cesarza zachodniorzymskiego Romulusa Augustulusa przez Odoakera wodza Ostrogotów
