1. Wojna z Rosją wywołana została chęcią obsadzenia przez polskich magnatów Dymitra Samozwańca na tronie moskiewskim. Chcieli wykorzystać powstałe w Rosji zamieszanie po śmierci cara Borysa Gordunowa. W 1610r. wojska hetmana Stanisława Żółkiewskiego pobiły Rosjan pod Kłuszynem i wkroczyły do Moskwy. W 1634r. zawarto pokój w Polanowie dzięki któremu Rzeczpospolita pozyskała m.in. Smoleńszczyznę. 2. Konflikt polsko-turecki spowodowany został rywalizacją o wpływy w Mołdawii i Wołoszczyźnie oraza najazdami Kozaków na ziemie tureckie i Tatarów na ziemie polskie. Turecką potęgę dwukrotnie powstrzymano: - w przegranej bitwie pod Cecorą w 1610r. (hetman Stanisław Żółkiewski) - skutecznie broniąc twierdzy Chocim w 1621r. (hetman Jan Karol Chodkiewicz). 3. Wojna ze Szwecją: - spór o Inflanty (o panowanie na Bałtyku) - pretensje Zygmunta III Wazy do tronu szwedzkiego. w 1605r. pod Kircholmem Polska husaria pod dowództwem hetmana Chodkiewicza pokonała Szwedów. Jednak dalszy ciąg tej wojny przyniósł Polsce utratę Inflant pod koniec lat 20 XVIIw. 4. Przyczyny wybuchu powstania Chmielnickiego: - niezadowolenie ludności ruskiej z rządów polskich magnatów - odmawianie Kozakom praw należnych szlachcie - ograniczenie rejestru Kozaków uprawnionych do pobierania żołdów. w 1648r. pod wodzą Bohdana Chmielnickiego Kozacy rozpoczęli powstanie, które wywołało krwawą wojnę domową i wciągnęło Polskę w kolejny konflikt z Rosją. Po przegranej bitwie pod Beresteczkiem w 1651r. Kozacy szukali wsparcia, które znaleźli w Rosji. Zawarli z Rosją ugodę w Perejasławiu w 1654r. Doprowadziło to do wojny polsko-rosyjskiej zakończony pokojem w 1686r. w myśl postanowień, którego Rzeczpospolita utraciła lewobrzeżną Ukrainę z Kijowem oraz Smoleńsk.
