Marcin Borowicz- gl‼ówny bohater utworu. w chwily rozpoczecia akcji jest osmioletnim tegim czarnookim chlopcem. pochodzi ze srednio zamoznej rodziny szlacheckiej. Marcin Borowicz zostaje najpierwdz uczniem szkoly powiatowej w Owczarach ,potem gimnazjalistą w klerykowie.Marcin był inteligentny. „Uczył się pilnie, ze wzniosłą bezwzględnością, do której nie znalazło jeszcze dostępu ani zwątpienie, ani nieufność, ani żadne wyrachowanie, ani szacherka.” Problemy jednak sprawiała mu nauka arytmetyki i języka rosyjskiego. bohater był wrażliwy. Świadczy o tym jego umiłowanie przyrody, kochał rodzime lasy, na ich widok na jego twarzy pojawiał się uśmiech. Wzruszył się w trakcie wcześniej wspomnianej recytacji Reduty Ordona, chciało mu się płakaćW pierwszych dniach pobytu w Owczarach chłopak uświadomił sobie, że sam nie potrafił się nawet ubrać, uczył się być samodzielnym. Później, gdy umarła mu matka i zdał sobie sprawę, że nie może liczyć na pomoc ojca zaczął sobie sam radzić. W przeciągu lat zmieniło się także podejście Marcina do religii. Na początku nauki traktował ją jak obowiązek, później jednak, po śmierci ukochanej matki znalazł w niej oparcie. Codziennie wcześnie rano udawał się do kościoła, modlił się praktycznie o wszystko. Bezgranicznie ufał Bogu i wierzył, że wszystko jest uzależnione od jego wizyt w kościele. W końcu jednak, mniej więcej w klasie szóstej Borowicz stał się ateistą i był poniekąd specjalistą w tej dziedzinie.nabiera pewnosci siebie .Ma słaby charaktter jest ulegly ale od czasu do czasu w koncu sie usamodzielnia odnajduje swoją droge zyciową, odnajduje cel i sens zycia.Borowicz jest postacią pozytwną jego prawosc uczciwosc które wyksztalcilą w nim matka sprawiaja ze marcin potrafi uznac swoje bledy. Andrzej Radek syn fornala z Pajeczyna Dolnego.dzięki nauce u ychowawcy dworskich dzieci Paluszkiewicz poznal wartosci wiedzy.Pochodził ze wsi Pajęczyn Dolny. Wychowywał się w biednej rodzinie. W dzieciństwie musiał paść świnie i gęsi.Wyruszył na piechotę do Klerykowa, by kontynuować naukęw gimnazjum. W klerykowskiej szkole czuł się bardzo żle.Również język Radka i jego maniery były przyczyną dokuczania chłopcu. Uparty i opanowany starał się nie zwracać uwagi na ich zaczepki. Musiał sam zarabiać na swoje utrzymanie dając korepetycje uczniom klas młodszych. Często sam nie był przygotowany do zajęć, ale szybko nadrabiał braki. Radek był zdolny i inteligentny, ale zamknięty w sobie, aż do przyjażni z Borowiczem. Dzięki swemu uporowi i wytrwałości chciał zdobyć wykształcenie i nie zniechęciły go nawet docinki kolegów, ani nędza i głód. Był bardzo zaradny i pracowity, nie tylko udzielał korepetycji, uczył się sam, ale także czytałzakazaną polską literaturę.Ma poczucie własnej polskosci wie co to jest ojczyzna . Ma silny niezlomny charakter uparty zna cel ktory chce osiągnąc wie jakie przeszkody musi pokanac.Jest zdecydowany nieustępliwy cechują go odwaga szczerosc jest wiernym i oddanym przyjacielem, Bernard Zygier uczen wydalony z gim. w Warszawie z powodu dzialalnosci antyrosyjskiej i przeciwwstawiania sie rusyfikacji.Zygier to chłopiec około osiemnastu lat, średniego wzrostu i krępej budowy ciała. Rysy twarzy miał wyraziste, oczy nieokreślonej barwy, które patrzyły zawsze spokojnie, nie wyrażając emocji. Wyraz twarzy nieco drwiący, lecz uprzejmy...Prawdopodobnie pochodził ze spolonizowanych Niemców Siegerów, jednak zawsze mocno akcentował swą przynależność do Polski, swoje nazwisko pisał i wymawiał po polsku – Zygier. Uczniowie szybko przekonali się, że Zygier jest bardzo pojętny: robił tłumaczenia łacińskie, rozwiązywał przykłady matematyczne, pisał ćwiczenia literackie. Zorientowali się też, że ma poważny stosunek do wiedzy, że traktuje naukę jako ważne dopełnienie swej osobowości. Do tego był spokojny, grzeczny i opanowany. Jednak najlepiej dal się poznać kolegom na pamiętnej lekcji języka polskiego. Pierwszy jego występ na lekcji „nudów narodowych" zaskoczył wszystkich. Zapytany przez nauczyciela najpierw ze swobodą dokonywał rozbioru gramatycznego i logicznego zdania – robił to po polsku nadzwyczaj starannie. Mówił o pracy samokształceniowej uczniów w Warszawie nad zdobywaniem wiedzy z polskiej literatury i historii. Potrafił dokładnie opisać przebieg powstania listopadowego. Prawdziwego wstrząsu doznali jednak uczniowie, słuchając recytacji wiersza Adama Mickiewicza „Reduta Ordona", która zabrzmiała , jak oskarżenie rusyfikatorów. ernard Zygier – to piękny, szlachetny charakter, odważny patriota nie pogodzony z koniecznością niewoli, mądry, świadomy swoich zadań konspirator. Uśpiwszy czujność władz szkolnych, dokonał przełomu w zrusyfikowanej prawie klasie – rozpalił ledwo tlejącą świadomość narodową. Zygier niewątpliwie zasługuje na szacunek za odwagę, siłę woli i upór w trudnej walce o polskość.
