„Portret dziecka z ludu w nowelistyce, poezji i malarstwie polskiego pozytywizmu. Odwołaj się do wybranych przykładów”

[b]Literatura podmiotu[/b]

1. H. Sienkiewicz, Janko Muzykant, Kraków 2005
2. B. Prus, Antek, Kraków 2004
3. E. Orzeszkowa, Tadeusz, Rzeszów 1985
4. E. Orzeszkowa, Dobra pani, Rzeszów 1965
5. M. Konopnicka, Nasza szkapa, Poznań 1984
6. M. Konopnicka, Przed sądem,[w:] M. Konopnicka, Poezje, Warszawa 1977
7. M. Konopnicka, W piwnicznej izbie, [w:] M. Konopnicka, Poezje, Warszawa 1977
8. M. Konopnicka, Z szopką, [w:] M. Konopnicka, Poezje, Warszawa 1977
9. A. Kotsis, Dzieci przed chatą,1872, [w:] S. Krzysztofowicz- Kozakowska i F. Stolot, Historia malarstwa polskiego, Kraków 2000
10. A. Kotsis, Ostatnia chudoba, 1870, [w:] S. Krzysztofowicz- Kozakowska i F. Stolot, Historia malarstwa polskiego, Kraków 2000
11. http://www.reprodukcja.pl/obraz.php?m=14&a=14 obraz J. Malczewskiego, Wspomnienie młodości, 1890
12. http://www.turkowiak.com.pl/kupuj.php?grupa=230&produkt=11587 obraz J. Chełmońskiego, Pastuszek, 1987

[b]Literatura przedmiotu[/b]

1. T. Nowacka, Pozytywizm, Warszawa 1998, s.23-27
2. H. Markiewicz, Pozytywizm, Warszawa 1978, s. 9-20, 120-125, 250-254
3. S. Krzysztofowicz- Kozakowska i F. Stolot, Historia malarstwa polskiego,
Kraków 2000, s.182
4. Fragment wypowiedzi E. Orzeszkowej, Powieść a nowela [w:] J. Kulczycka- Saloni, Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, Wrocław 1985, s. 378-383
5. Hasła nowela i portret [w:] M. Szymczak [i inni], Słownik języka polskiego, Warszawa 1979

WSTĘP
1. Przedstawienie tematu i zarysu pracy.
2. Wybrane założenia pozytywizmu. Praca u podstaw, praca organiczna.
3. Problem dziecka w pozytywizmie oraz zarys malarstwa realistycznego.

TEZA: Pozytywizm epoką, w której dziecko stało się epicentrum zainteresowań.



ROZWINIĘCIE

1. Portret dziecka zdolnego, nie mającego szans rozwoju (Janko Muzykant, Antek, Przed sądem, analiza obrazów: Pastuszek oraz Wspomnienie młodości). Los biednego dziecka, które w dążeniu do upragnionego szczęścia próbuje przebrnąć przez wszystkie przeciwności losu. Brak możliwości edukacji oraz rozwoju swoich zainteresowań.

2. Obraz dziecka wiejskiego (Tadeusz, Dobra pani, Z szopką, analiza obrazu Dzieci przed chatą). Ukazany jest brak opieki nad dziećmi, oraz apel do ziemiaństwa o okazanie większego zainteresowania sprawami ludu wiejskiego i polepszenie jego sytuacji materialnej. Traktowanie dziecka jak zabawkę.
Dziecko dostrzega podziały społeczne. Wieś niżej od dworu w hierarchii społecznej.

3. Portret dziecka z rodziny robotniczej (Nasza szkapa, W piwnicznej izbie, analiza obrazu Ostatnia chudoba)
Dzieci doświadczone przez los już w swoim dzieciństwie. Fatalne warunki mieszkalne oraz brak opieki medycznej jako główne powody niedoli i śmierci.



PODSUMOWANIE

Wnioski:
• Problem dziecka w pozytywizmie jest najbardziej widoczny na tle innych epok
• Nowelistyka odpowiada na wszystkie aktualne problemy świata
• Podkreśla się sytuację dziecka – wołanie o pomoc
• Pozytywiści pokazywali obrazy dzieci zaniedbanych, w celu polepszenia ich sytuacji życiowej
• Prawie wszystkie dzieci miały trudny los, jedynie jednostki żyjące w bogatych rodzinach wiodły szczęśliwe życie. Nie znajdujemy przykładów dzieci szczęśliwych w literaturze, ponieważ nie było takiej potrzeby pokazywania tego, co jest dobre tylko tego, co jest złe, co trzeba zmienić.

Materiały pomocnicze:
- obrazy (Dzieci przed chatą, Ostatnia chudoba, Wspomnienie młodości, Pastuszek)
- fiszki z cytatami