Jak definiował media Innis?

Innis analizował wpływ i rozwój zjawiska komunikowania na przestrzeni wieków. Jego historia jest historią mediów w bilateralnym oddziaływaniu z cywilizacją. Komunikowanie, w jego teorii, obejmuje wszelkie zasoby materialne i intelektualne, mobilizowane przez cywilizacje w wyniku transmisji kulturowej i gromadzenia danych o rzeczywistości. Proces jest rozciągnięty w czasie, a zasoby wykorzystywane są w jego toku w celu przekazania zgromadzonej wiedzy przyszłym generacjom. Media zaś to owe zasoby, które umożliwiają komunikowanie. To są, według Innisa, obiekty materialne, czasem techniki lub technologie komunikowania,
a także powiązania wszystkich tych elementów. Są nimi gliniane tabliczki, papirus, rodzaje pisma, papier itp.

Jakie są główne założenia determinizmu technologicznego?

Determinizm technologiczny zakłada, że technologia determinuje ostatecznie organizacje społeczne człowieka
i jego perspektywę postrzegania rzeczywistości. Teoria ta to zbiór twierdzeń opierających się na próbie określenia miejsca i roli środków masowego przekazu w historii człowieka. Twórcami tej teorii byli – Harold Innis i Marshall McLuhan. Dla Innisa najważniejsza była historiozofia i zainteresowanie samymi formami organizacji ludzkiej oraz następującymi po sobie okresami ich rozwoju. Innis postrzegał media poprzez pryzmat historii, McLuhan natomiast – historię kultury poprzez ewolucję mediów.
Najbardziej oddanym myśli McLuhana i jego naśladowcą jest współcześnie Derrick de Kerckhove. Skupia się on na analizie ciągle rozwijających się nowych technik komunikowania (od telewizji do cyberprzestrzeni) i jest zwolennikiem synkretycznego traktowania rzeczywistości, tzn. łączenia w interpretacji świata dokonań różnych na pozór pól badawczych: socjologii, psychologii jednostki i psychologii społecznej, politologii, historii.

Jak definiował media McLuhan?

Innis określił media jako zasoby służące komunikowaniu. McLuhan, skupiając się w swej analizie na mediach samych w sobie, dodał, że są one przede wszystkim przedłużeniem zmysłów człowieka. Mediami dla McLuhana są wszystkie wynalazki od początku dziejów – koło, druk, elektryczność, drogi. Owe przedłużenia naszych zmysłów służą dokładniejszemu odbieraniu świata, jednak w rezultacie stępiają naszą wrażliwość i transformują ją. Sama forma przedłużenia staje się istotniejsza od doświadczenia dzięki niej uzyskiwanego. McLuhan przypisuje mediom ogromną rolę w kształtowaniu świata ludzi. Czyni media jedynymi elementami transformacji społecznej.
McLuhan dzielił media na „zimne” i „gorące”. Kryterium zakwalifikowania komunikatu jako „gorącego” lub „zimnego" stanowiła liczba informacji zawartych w przekazie. Im jest ich więcej w komunikacie – tym przekaz jest bardziej gorący, im mniej – tym bardziej zimny. Wpływ na charakter przekazu ma także stopień zaangażowania odbiorcy w procesie komunikacyjnym, który interpretuje i uzupełnia brakujące informacje
w komunikacie. Media drukowane i radio to media gorące, a telewizja – to medium zimne.
Jego najbardziej popularnym twierdzeniem jest to, że „środek przekazu jest przekazem”. Oznacza to, że samo medium (poza treścią, jaką przekazuje) niesie ze sobą określone konsekwencje społeczne i indywidualne.

Jak będą się rozwijać media według de Kerckhove’a i jakie to niesie ze sobą niebezpieczeństwa?

Zdaniem de Kerckhove’a mamy stale do czynienia z przyspieszaniem obiegu informacji w mediach i życiu człowieka, co jest spowodowane powszechną komputeryzacją. Dużo uwagi skupia on na rzeczywistości wirtualnej, w której widzi olbrzymie możliwości rozwoju świadomości człowieka. Wszystkie technologiczne sposoby komunikowania zostały zintegrowane w jedność za pomocą cyfrowej klamry. Jeżeli zaś nastąpiła integracja medialna, blisko jest już do łączenia wszystkich naszych zmysłów w doświadczaniu świata. Do tej pory bowiem poszczególne media angażowały pojedyncze zmysły – przed rzeczywistością wirtualną stoi nowa możliwość: nie tylko dokonanie całościowego odbioru jednocześnie za pomocą wzroku, dotyku, węchu i słuchu, ale także stworzenie świadomości kolektywnej. Świadomości, w której możliwe byłoby rozwiązywanie problemów i komunikowanie się, a także manipulowanie obrazem trójwymiarowym w czasie rzeczywistym przez wiele umysłów jednocześnie. To zaś doprowadziłoby do stanu, w którym myślenie i przetwarzanie stałoby się jednością. Głównym problemem związanym z takim rozwojem jest oczywiście jego wpływ na psychikę ludzką. Pierwszym niebezpieczeństwem jest, jak twierdzi de Kerckhove, przypadek wieży Babel. Zbyt szybkie zmiany mogą nieść ze sobą możliwość destrukcji (dwie wojny światowe. Dziś również kultura szybkości narzuciła nam określony styl życia, w którym często nie ma czasu na odpoczynek.

Jak rodzaj używanego pisma wpływa na organizację świadomości człowieka?

Za określoną formą pisma idzie określona organizacja świadomości. To co widzimy po prawej stronie jest analizowane kawałek po kawałku, a to co po lewej stronie jest pojmowane dosłownie i całościowo. Pismo ideograficzne czy pozbawione samogłosek zmusza czytelnika do skoncentrowania się na kontekście lub kształcie znaku.

Jakimi cechami powinien się charakteryzować klucz kategoryzacyjny?

Za idealny klucz kategoryzacyjny należy uznać klucz zawierający wszystkie te, ale i tylko te kategorie, które maksymalnie ściśle odpowiadają problemowi badawczemu, postawionym hipotezom i pytaniom oraz materiałowi, przeznaczonemu do analizy w danych badaniach. Pierwszy warunek jaki powinien spełniać klucz kategoryzacyjny to warunek godności z potrzebami badań, w których ma być użyty. Kategorie klucza z jednej strony mają uwzględniać wszystkie elementy problemu badawczego, z drugiej zaś, aby mieściło się w nich wszystko, co jest w tekście dla problemu badawczego relewantne.
Kategorie klucza muszą wyczerpywać tak sam problem, jak zawartość przekazu.
Każda kategoria klucza musi być na tyle wyrazista dla osób dokonujących klasyfikacji jednostek analizy oraz na tyle jednoznacznie określona, by do minimum ograniczyć możliwość zakwalifikowania tej samej jednostki do różnych kategorii przez różne osoby, jak i czas wahania, w której kategorii dana jednostka powinna się znaleźć. Aby zadośćuczynić temu wymaganiu jednoznaczności które można uznać za trzeci warunek dobrego klucza.
Oprócz trzech wspomnianych dotychczas warunków, jakie powinny spełniać kategorie klucza (przypomnijmy że mają one być: 1) adekwatne do celu badań i problemu badawczego, 2) wyczerpujące czyli zupełne oraz 3) wyraziste i jednoznaczne) stawia im się jeszcze 3 inne warunki, a mianowicie oszczędność, logiczność
i rozłączność. Nie są one już jednak zawsze i bezwyjątkowo ważne.