Przyrost naturalny na świecie i w Polsce. Wyjaśnij pojęcia: eksplozja demograficzna oraz wyż demograficzny.
Przyrost naturalny - jest to różnica między liczbą urodzeń i liczbą zgonów w ciągu roku na określonym obszarze. Może być dodatnia (liczba urodzeń przeważa liczbę zgonów) lub ujemna (liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń), mierzona w promilach 0/00. Na jego wzrost wpływa rozwój medycyny, higieny życia ludzi, nowe technologie w produkcji środków farmaceutycznych i nowe techniki operacji chirurgicznych, a także idee głoszone przez różne religie.
O przyroście liczby ludności Europy Zachodniej głównie decyduje migracja. Od niej zależy przyrost rzeczywisty, spowodowany napływem ludności w wieku produkcyjnym, z byłych kolonii, Centralnej i Wschodniej Europy, a także z przeludnionej Azji Południowo-Wschodniej.
Przyrost rzeczywisty - jest to przyrost naturalny ludności w określonym czasie na danym obszarze, saldo migracji, to znaczy różnica między liczbą ludności wyjeżdżającej, a liczbą ludności przybywającej na dany obszar na pobyt stały.
Przyczyną rosnącego przyrostu naturalnego w krajach słabo rozwiniętych jest rozwój medycyny, opanowanie chorób i epidemii, utrudniony dostęp do środków antykoncepcyjnych oraz otoczenie opieką matki i dziecka. Obecnie największy przyrost naturalny jest w krajach afrykańskich - przekracza 300/00 (Etiopia, Ghana, Mauretania, Nigeria). Natomiast kraje wysoko rozwinięte charakteryzuje niski wskaźnik przyrostu naturalnego, a nawet ujemny.
Przyrost naturalny w Polsce.
Okres powojenny charakteryzuje się w Polsce dużym przyrostem naturalnym. Największy przyrost naturalny miała Polska w latach 53-55. W 1955 roku przyrost naturalny w Polsce wynosił 19,50/00 i był najwyższy z dotychczasowych.
Wyż demograficzny - nagły wzrost udziału młodszej grupy wiekowej w ogólnej liczbie ludności wywołany zahamowaniem śmiertelności dzieci i młodzieży przy utrzymaniu wysokiego wskaźnika urodzeń lub jego wzroście. W Polsce obejmuje on młodzież ur. 1950-60 i lata 80.
Eksplozja demograficzna - wiąże się z wyżem demograficznym i jest szczególnie odczuwalna gdy młodzi ludzie szukają pracy.