Przyczyny klęski Polaków: - nierówny stosunek sił i środków- brak armii, nieudolne i bez wiary w zwycięstwo kierownictwo, idące na kompromis z carem; - brak koordynacji działań; nie podjęto sprawy chłopskiej, stąd brak ich w walce- powstanie zrywem szlacheckich rewolucjonistów; -nie szukano poparcia u mocarstw zachodnich, a i one nie były zainteresowane sprawa polską. Skutki powstania: -represje caratu ograniczające swobody Polaków- początek rusyfikacji, ograniczenie swobód w innych zaborach; -działalność Wielkiej Emigracji. Znaczenie powstania: -było lekcją polityczną- szlachta zrozumiała znaczenie sprawy chłopskiej; -opracowano nowatorskie plany strategiczne( Józef Bem, Ignacy Prądzyński); - car nie wysłał wojsk do Belgii, która uzyskała niepodległość; - wpływ na literaturę 19 wieku i kształtowanie świadomości narodowej. :)
