Czy ludzie początku XXI wieku mają prawo do dumy czy też powinni dokonać gorzkiego rozrachunku z przeszłością i teraźniejszością. Czas sprawia, że wszystko wokół człowieka się zmienia. Zmianom podlegają także ludzie i ich sposób myślenia, spojrzenie na świat jak również pojęcie człowieka jako istoty reprezentującej ludzi XXI wieku. Żyjąc w dzisiejszych czasach posiadamy swoją historię. Możemy być z niej dumni jak również wstydzić się tego czego dokonaliśmy. Zastanawiając się nad tym czego człowiek dokonał robimy rachunek sumienia wiążący się z przeszłością. Zaczynamy zadawać pytania czy powinniśmy być dumni z tego, że jesteśmy ludźmi? Czy powinniśmy być dumni z naszych czynów? Patrząc wstecz widzimy, że „człowiek” nie zawsze brzmi godnie. Czasami sami siebie pozbawiamy ludzkiej godności. Bo co to znaczy? Odpowiedź jest prosta. Powinniśmy dbać o siebie, bliźnich, o otaczający nas świat i o istniejące piękno. Niestety często o tym zapominamy i wszystkie te istotne sprawy stawialiśmy na ostatnim miejscu. Przykładem mogę być obydwie wojny światowe. Ginęli niewinni ludzie, zostało zabitych tysiące istnień, niszczyliśmy nawzajem swój dorobek kulturalny i wszystko to nad czym pracowali nasi przodkowie. Dziś jesteśmy w stanie powiedzieć, że zamykając społeczeństwo w obozach koncentracyjnych, łagrach, gułagach lub wysyłając ich do obozów zagłady postępowaliśmy jak zwierzęta. Jednak czy nie jest to obraza dla nich. Zwierzęta nie zabijają się dla idei, jest to ich prawo natury, aby przetrwać. Waszym prawem natury jest poczynać nowe życie a nie je odbierać. Sytuacja z tamtych lat wskazuje nam no to, że jednak nie zawsze „człowiek” brzmi dumnie. Może mieć także wydźwięk osoby niegodnej życia. Utwór Edwarda Stachury „Człowiek człowiekowi” zwraca nam uwagę na związki międzyludzkie. Można zauważyć, że człowiek został wychowany na zasadzie ‘do celu po trupach’. Nie ma czasu na przyjaźnie. Każdy chce osiągnąć wytyczony cel, za wszelką cenę, nie zważając na to czy innym wyrządza krzywdy.
