omów występowanie budowę i funkcję różnych rodzajów tkanki nabłonkowei

Tkanka nabłonkowa, zwana także nabłonkiem, okrywa powierzchnie ciała, wyścieła powierzchnie wewnętrzne narządów rurowych i jamistych oraz tworzy wszystkie gruczoły. Jej charakterystyczną cechą jest zwarty układ komórek z bardzo mała ilością substancji międzykomórkowej. Tkanka nabłonkowa pochodzi ze wszystkich listków zarodkowych. I tak na przykład naskórek pokrywający ciało jest pochodzenia ektodermalnego, nabłonek wyściełający układ pokarmowy – endodermalnego, zaś tworzący błony surowicze – mezodermalnego. Nabłonek pochodzenia mezenchymatycznego, zwany śródnabłonkiem, wyścieła światło naczyń krwionośnych i limfatycznych oraz duże jamy ciała. Komórki nabłonka, mimo działania na nie sił mechanicznych, utrzymują zwarty układ dzięki istnieniu specjalnych połączeń międzykomórkowych. Jednym z przykładów tych połączeń są desmosomy. Służą one mechanicznemu spojeniu dwóch komórek w taki sposób, aby przez szczelinę między nimi mogły swobodnie przenikać substancje o dużych cząsteczkach. Nabłonek pokrywający oddzielony jest od błon łącznotkankowych(na których leży) cienką błoną podstawną. Jest ona utworzona z warstwy granicznej, będącej wytworem tkanki nabłonkowej, oraz substancji podstawowej i włókien retikulinowych tkanki łacznej. Nabłonki nie są unaczynione. Wymiana substancji między nabłonkiem a naczyniami krwionośnymi podścieliska łącznotkankowego odbywa się poprzez błonę podstawną. Jedną z cech tkanki nabłonkowej jest duża zdolność regeneracji. W warunkach fizjologicznych część komórek nabłonkowych stale obumiera i zostaje złuszczona. Utrata tych komórek jest równoważona przez proces regeneracji. W zależności od pełnionej funkcji wyróżniamy: - Nabłonek pokrywający, którego rola polega na pokrywaniu i chronieniu błon łącznotkankowych - Nabłonek gruczołowy, który wytwarza rożnorodne wydzieliny - Nabłonek zmysłowy, którego komórki mają zdolnośc reagowania na bodzce ze środowiska zewnętrznego i przekazywania ich elementom tkanki nerwowej. Ze względu na ilość warstw komórek wyróżniamy A)jednowarstwowe - nabłonek płaski - nabłonek sześcienny - nabłonek walcowaty B)wielowarstwowe - nabłonek płaski - nabłonek sześcienny - nabłonek walcowaty Funkcje nabłonków Nabłonki pełnią w organizmie wiele różnorodnych funkcji, a najważniejsze z nich to: 1)pokrywowo-ochronna – charakterystyczna dla nabłonków wyściełających przewody wyprowadzające lub jamy i narażonych na uszkodzenia mechaniczne 2)transportująca-transport różnych związków i jonów poprzez warstwę nabłonkową 3)wydalnicza-usuwanie z komórki szkodliwych produktów przemiany materii 4)wydzielnicza-synteza i wydzielanie różnych substancji 5)zmysłowa-odbieranie bodzców 6)lokomotoryczna-przesuwanie elementów środowiska zewnętrznego za pomocą rzęsek komórek nabłonkowych