Europa w przeddzień XX w. jest podzielona na dwa przeciwstawne obozy polityczno-wojskowe. Trójprzymierze państw centralnych stwarzało zagrożenie dla innych mocarstw kolonialnych. Po drugiej stronie znalazło się Trójporozumienie. Zamordowanie arcyksięcia Franciszka Ferdynanda spowodowało wybuch I wojny światowej dnia 28.06.1914 r. Wybuch wojny w której państwa zaborcze miały swój udział stworzył perspektywę nowych rozwiązań politycznych w sprawie Polski, budząc jednocześnie nadzieję w społeczeństwie polskim na polepszenie sytuacji Polaków, w tym: uzyskanie autonomii, zjednoczenie ziem polskich i odbudowę państwa polskiego. Początkowo mocarstwa zaborcze ograniczyły się w sprawie Polski do proklamacji władz wojskowych. W pierszym roku wojny, front przechodził przez Galicję i Królestwo. Większość społeczeństwa polskiego w tym czasie zachowało po wybuchu wojny postawę wyczekującą. W zaborach pruskim i austriackim wszystkie stronnictwa poparły państwa centralne, jedynie Narodowa Demokracja zachowała postawę lojalnej rezerwy. Z inicjatywy Piłsudskiego podjęły działania wojenne u boku armii austro-węgierskiej polskie oddziały Strzelców. 16.08.1914 r. powstał w Krakowie Naczelny Komitet Narodowy który dążył do połączenia w monarchii habsburskiej Galicji i Królestwa, patronował on akcji organizowania Legionów Polskich, pozostających pod naczelną komendą austriacką. Oddziały Strzelców włączono do Legionów, Piłsudski, mimo, że podporządkował się Naczelnemu Komitetowi Narodowemu, usiłował prowadzić odrębną działalność polityczną i wykorzystać różnicę polityczne między Niemcami i Austro-Węgrami w sprawie polskiej. Przełomowy rok dla wojny to 1917, w tymże roku do wojny przystąpiły Stany Zjednoczone, w tym czasie Rosja jest coraz bardziej wyczerpana i zagrożona rewolucją. Car Mikołaj II abdykuje a w państwie przejmuje władze Rząd Tymczasowy. Październik 1917 r. to rewolucja w Rosji. W tym czasie Lenin spełnia nadzieje Niemiec podpisując pokój brzeski. Ten czas to również parcie dywizji amerykańskich i rozpad monarchi Habsburgów. Listopad 1918 r. to kolejny przełom, cesarz niemiecki Wilhelm abdykuje a 11.11.1918 r. Niemcy przyjmują warunki rozejmu Etenty, i jest to koniec I wojny światowej. Polska stara się o przywrócenie niepodległości, najpierw na froncie zbrojnym potem dyplomatycznym. Na samym początku Roman Dmowski utworzył Komitet Narodowy Polski, jednakże te starania uznane zostały przez Francję i Anglię za "sprawę Rosji". W roku 1918 w programie Wilsona znalazł się zapis o niepodległym państwie polskim z wolnym i bezpiecznym dostępem do morza. Rosjanie deklarują prawo Polski do niepodległości a Etenta uznaje jej odrębność. Jesień 1918 r. przynosi odzyskanie niepodległości dzięki ogólnej sytuacji międzynarodowej, upadku państw zaborczych i sprzyjającym Polakom, Stanom Zjednoczonych. Dzięki I wojnie światowej ponownie odrodziło się państwo polskie. Ale dla Polaków nie skończył się jeszcze okres walk. Ludność musiała jeszcze walczyć o nowe granice. W tym samym czasie tworzone był stosunki wewnętrzne. Ujednostajniono zarząd, walutę, podatki i ciężary skarbowe. Należało zająć się szkolnictwem i ustanowieniem nowego prawa. Tworzono nową armię. Na czoło zagadnień społeczno-politycznych wysunęła się sprawa reformy rolnej i konstytucji. Jak widać I wojna światowa przyniosła wiele zmian dla naszego kraju. Gdyby nie ona nie wiadomo czy Polska znajdowałaby się na mapach świata. Tak więc można zaryzykować stwierdzenie, że ta wojna była szansą dla Polaków. Jednakże nadal wstrząsały państwem polskim nowe walki i konflikty. Rozpoczęła się walka o granice, na wschodzie ludność cywilna walczyła o Lwów (Orlęta Lwowskie), dochodzi do starć z bolszewikami o Kresy, grudzień 1918 to wybuch powstania wielkopolskiego, rok 1920 to początek wojny polsko-bolszewickiej, która stała się kolejnym zagrożeniem istnienia odrodzonego państwa polskiego. To miał być marsz na Paryż po trupie Polski. Dopiero stoczona pod Warszawą bitwa zatrzymała marsz wojsk bolszewickich, ofensywa ta została nazwana "Cudem nad Wisłą" i decydującą bitwą w dziejach świata. Tak więc 1918 r. to nie tylko odzyskanie niepodległości, ale także porażka Polski oraz nieumiejętne wykorzystanie własnych zwycięstw. Być może mnogość partii politycznych i cele do jakich dążyły sprawiły, że nie potrafiliśmy wykorzystać swojej pozycji w Europie. Bo odzyskanie niepodległości to nie tylko sam fakt jej posiadania ale także żmudna praca w jej budowie i utrzymaniu.
była szansą na całkowite odzyskanie niezależności od państ zaborczych
była szansą