Tkanka łączna
Tkanka Łączna:
a) Właściwa
● Zarodkowa - najbardziej pierwotna formą tkanki łącznej, z tej
formy powstają z niej wszystkie inne typy tkanki łącznej;
komórki mają gwiaździsty kształt a w istocie
międzykomórkowej brak elementów włóknistych.
● Wiotka (Luźna) - Najbardziej typowa tkanka łączna,
konsystencja galaretowata zbudowana z dużej ilości włókien
retikulinowych; wypełnia przestrzenie miedzy tkankami i
organami (miedzy mięśniami, wokół naczyń krwionośnych),
tworzy zręby narządów wewnętrznych: śledziony, wątroby
- umożliwiając wnikanie nerwów i naczyń krwionośnych,
buduje tkankę podskórną, która łączy skórę i mięśnie.
● Zbita (ukształtowana) - tkanka jest bardzo odporna na
zerwanie i rozciąganie, występują w niej głównie włókna
kolagenowe.
○ Regularna – uporządkowane włókna kolagenowe i układ
fibrocytów. Jest ona szczególnie wytrzymała i buduje
ścięgna, torebki stawowe.
○ Nieregularną – nie uporządkowane włókna, bardzo
elastyczna struktura odporna na rozciąganie występuje w skórze właściwej.
● Siateczkowata - tworzą ją komórki o licznych gwiaździstych
wypustkach łączących się w przestrzenną sieć, oczka tej sieci
wypełnia gąbczasta substancja podstawowa z dużą liczbą
włókien retikulinowych; tworzy zręby narządów chłonnych
( limfatycznych), np. węzłów chłonnych, bierze udział w
budowie wątroby, śledziony i szpiku kostnego.
● Tłuszczowa - funkcja ochronna (ciepło, urazy mechaniczne) oraz magazynowanie; komórki
(lipocyty) zawierają w cytoplazmie kulki tłuszczu; liczba
komórek tkanki tłuszczowej ustala się we wczesnym
dzieciństwie i w ciągu życia komórki te mniej lub bardziej są
wypełnione substancją zapasową.
○ Żółta - jest 1 duża kula tłuszczu, która spycha na peryferie
komórki cytoplazmę i inne organella.
○ Brunatna - kulek tłuszczu jest więcej, u człowieka
występująca w okresie płodowym i niemowlęcym.
● Oporowa - jest tkanką szkieletotwórczą, stąd charakterystyczna jest ona dla zwierząt
obdarzonych twardym szkieletem wewnętrznym - kręgowców.
○ Tkanka chrząstna - pojawia się jako pierwsza tkanka
oporowa w rozwoju ewolucyjnym zwierząt kręgowych i jako
pierwsza w trakcie rozwoju osobniczego. Jej istota
podstawowa(chondryna). Komórki tkanki chrzęstnej (
chondrocyty), powstałe po mitozie komórek
chrząstkotwórczych (chondroblastów), nie rozchodzą się po
podziale tylko tworzą grupy 2 - 5 komórek otoczonych
wspólną "torebką", leżą razem w jamce. Jeżeli nastąpi
uszkodzenie chrząstki chondrocyty przekształcają się (lokalnie!) w komórkichondroklasty, które wytwarzają enzymy trawiące chrząstkę. Jednocześnie z
chondrocytów powstają chondroblasty, które intensywnie zaczynają się dzielić
odbudowując zniszczenia, dostarczając nowych... chondrocytów.
▪ Szklista - zawiera włókna kolagenowe, z
wiekiem ulega znacznej mineralizacji z racji
odkładających się w niej soli wapnia; Buduje
powierzchnie stawowe kości, buduje części
żeber.
▪ Sprężysta – zbudowana głównie z elastyny, nie ulega kostnieniu: buduje struktury
związane z wydawaniem i odbieraniem
dźwięków: małżowinę uszną, trąbkę
Eustachiusza, współtworzy krtań i
nagłośnię.
▪ Włóknista - zawiera bardzo dużo włókien
kolagenowych i stosunkowo mało grup
komórek chrząstki, jest bardzo odporna
na zerwanie i dlatego współtworzy
więzadła, ścięgna (w miejscu przyczepu ich do kości), krążki międzyżebrowe.
○ Tkanka kostna - charakterystyczną w budowie całkowicie wykształconych kości są tzw.
blaszki kostne powstałe dzięki regularnemu układowi włókien kolagenowych. Komórki
tkanki kostnej leżą na powierzchni blaszek i łącząc się
wypustkami plazmatycznymi tworzą przestrzenną sieć
umożliwiającą aktywny metabolizm komórek.
Wyróżniamy trzy typy komórek tkanki kostnej:
komórki kostne ( osteocyty), komórki kościotwórcze (
osteoblasty) i komórki kościogubne ( osteoklasty).
Osteocyty, budujące kość, leżą w jamkach i kontaktują
się kanalikami kostnymi.
▪ Zbita - charakteryzuje się współśrodkowym ułożeniem blaszek wokół kanałów
Haversa (tam przebiegają naczynia
krwionośne), tworzy się struktura zwana
osteonem, osteony natomiast biegną
równolegle względem siebie - kość zbita
buduje trzony kości długich, w których
znajdują się jamy szpikowe.
▪ Gąbczasta(beleczkowa) - zbudowana z
blaszek kostnych, z tym, że blaszki te tworzą
beleczki kostne, przypominając porowatą gąbkę, pomiędzy beleczkami znajduje się
tkanka łączna siateczkowa budująca czerwony szpik kostny; buduje nasady kości
długich.
▪ Kości pokrywa łącznotkankowa okostna (wyjątek stanowią powierzchnie stawow