Polityk od samego początku swej długotrwałej kariery był nieprzychylny Polakom i ich staraniom o wywalczenie własnego, niepodległego państwa – już w czasie Wiosny Ludów zwalczał Wielkopolan żądających autonomii, a następnie usiłował nie dopuścić do przywrócenia autonomii Królestwu, zaś w 1863 roku oferował Rosji pomoc w zwalczaniu powstania styczniowego. Uznawał on zasadę, że przynależność państwowa – także przymusowa – przesądza o przynależności do narodu zaborczego, a Polska według niego należała do „pruskiego ludu”. Sprawę polską zręcznie wykorzystywał w swej polityce względem Francji, Austrii i Rosji – m.in. udało mu się pod koniec lat 60. rozerwać porozumienie francusko-rosyjskie oraz poróżnił Austrię i Rosję. Zjednoczenie Niemiec i jego następstwa stanowiły źródło nowych gróźb ze strony ziem wschodnich, źródło nowych niebezpieczeństw w Europie.
