Udział Polaków w II Wojnie Światowej
Temat :
Udział Polaków w II Wojnie Światowej
Przygotowała:
Od początku, aż do zakończenia działań wojennych Polacy brali w nich udział. Walka narodowo wyzwoleńcza nie ograniczała sie tylko działania regularnych wojsk i partyzantki, ale także dążenie do obrony życia oraz narodowych dóbr kultury. Walki toczono na lądzie, morzu i powietrzu, na terenie kraju i na wszystkich frontach II wojny światowej.
Kampania Wrześniowa
Pierwszym etapem udziału Polaków w czasie II Wojny Światowej była Kampania Wrześniowa. Wojska Polskie stawiały opór wobec najeźdźcy, szeregiem bitew i potyczek jakie miały miejsce w 1939r.( np. obrona Westerplatte, Bazy morskiej na Helu, Modlina, Warszawy, czy tez największym w całej kampanii bojem-nad Bzurą), nie mógł powstrzymać nowoczesnych i bardzo licznych wojsk Niemieckich.
Polska dodatkowo została zaatakowana przez Armię Radziecką 17 września 1939 r. Dowództwo Armii Polskiej nie wiedziało jak ma zachować sie w stosunku do wojsk ZSRR, które ogłaszało sie jako wyzwoliciel, a w rzeczywistości na podstawie wcześniej podpisanego traktatu Liwentrop-Mołotow było kolejnym agresorem.
Armia czerwona szybko zaczęła zajmować duże obszary terytorium Polskiego, wcielając do niewoli olbrzymia grupę jeńców.
Po klęsce wrześniowej Polscy żołnierze i oficerowie dostali się poprzez Rumunię do Francji, Anglii i na Bliski Wschód, gdzie u boku sojuszników, którzy 3 września 1939 roku wypowiedzieli Niemcom wojnę rozpoczęli formowanie wojska polskiego na Zachodzie.
Polskie wojska we Francji
Na początku wojska polskie powstawały we Francji , gdzie wsławiły sie w obronę tego kraju w 1940r.W maju-czerwcu 1940 r., w czasie inwazji niemieckiej, oddziały polskie walczyły z Niemcami w składzie armii francuskiej. 1 Dywizja Grenadierów, pod dowództwem gen. Bronisława Ducha stoczyła wiele zwycięskich potyczek z Niemcami, osłaniając wycofujące się jednostki francuskie. Jedna z nich była zwycięska bitwa pod Lagarte, gdzie dywizja ta walczyła samotnie po wycofaniu się skrzydłowych oddziałów francuskich.
Odtworzona została 10 Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej, którą dowodził gen. Stanisław Maczek. Po przełamaniu obrony przez wojska Niemieckie, brygada została podzielona i po wielu potyczkach duża jej cześć przedostała sie do Anglii.
2 Dywizja Strzelców Pieszych, dowodzona przez gen. Bronisława Prugara-Ketlinga, walczyła aż do podpisania zawieszenai broni , po czym udała się do neutralnej Szwajcarii.
Przeprowadzono ewakuacje około 20 tys. oficerów i żołnierzy z Armii Polskiej z Francji do Wielkiej Brytanii. .
Na początku 1940 r. spośród polskich jednostek we Francji wyłączono Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich pod dowództwem płk. Zygmunta Szyszko-Bohusza. Podhalańczycy mieli uczestniczyć w ekspedycji wojsk alianckich do Finlandii,jednak ta zawarła z ZSRR pokój i Brygada Strzelców Podhalańskich została we Francji.
W pierwszych dniach kwietnia wydzielone oddziały brytyjskie i francuskie wraz z podhalańczykami przetransportowano do Norwegii zaatakowanej przez Niemców. Brygada uczestniczyła w bitwie o Narwik.. 28 maja Narwik został odbity z rąk Niemców, ale zmian sytuacji na froncie (walki we Francji) spowodowała, że alianci już 3-8 czerwca wycofali korpus ekspedycyjny.
Polskie okręty na Morzach i Oceanach
Polska Marynarka Wojenna prowadziła walkę z hitlerowską Kriegsmarine nieprzerwanie przez cały okres II wojny światowej.
7 września 1939 r. niszczyciel ORP „Błyskawica” zaatakował i uszkodził u wybrzeży angielskich pierwszy niemiecki okręt podwodny. Polskie niszczyciele brały udział w akcjach floty brytyjskiej u wybrzeży niemieckich na Morzu Północnym i minowaniu wód przed niemieckimi portami. W kwietniu 1940 r. niszczyciele polskie wspierały swoją artylerią walczące w Norwegii oddziały Sprzymierzonych. Tam zatonął w walce z samolotami Luftwaffe ORP „Grom”. Z kolejnego patrolu na Morzu Północnym nie wrócił okręt podwodny „Orzeł”. Duży rozgłos zdobył niszczyciel „Piorun”, przekazany Polakom w 1940 r. Okręt ten brał udział w pościgu za pancernikiem „Bismarck” i w nocy 26 maja 1941 r. jako pierwszy nawiązał kontakt bojowy ze ściganym okrętem. W konwojach do Archangielska i Murmańska pływały niszczyciele „Orkan”, „Piorun”, „Garland”. Ten ostatni w czasie jednego z konwojów w końcu maja 1942 r. odparł kilka ataków samolotów Luftwaffe, startujących z baz z pobliskiej Norwegii.
Okręty polskie pływały po wielu morzach i oceanach. Toczyły walki z niemiecką artylerią na brzegach okupowanej Francji, topiły i zatapiały niemieckie okręty podwodne. W grudniu 1942 r. niszczyciel „Burza” zatopił niemieckiego U-boota bombami głębinowymi, a w lutym 1943 r. uszkodził ciężko okręt podwodny U-606, zmuszając go do wynurzenia. Marynarze ORP „Burza” wzięli jego załogę do niewoli.
Polskie statki pasażerskie i handlowe woziły żołnierzy w Europie i Azji, pływały w konwojach do Ameryki. Okręty wojenne walczyły z Kriegsmarin o Atlantyk i Morze Śródziemne, patrolowały kanał La Manche, pełniły służbę w eksporcie konwojów. W bojach tych szczególnie wyróżniły się okręty podwodne „Sokół” i „Dzik”, „straszne bliźniaki”, które zatopiły na Morzu Śródziemnym 38 statków.
Polskie wojska w Anglii
Po klęsce Francji nowym celem wojsk niemieckich stała się Wielka Brytania. W operacji tej, opatrzonej kryptonimem "Lew Morski" nieprzyjaciel ważną rolę wyznaczył dowodzonej przez marszałka Hermana Goeringa - Luftwaffe. Jego samoloty otrzymały zadanie opanowania przestrzeni powietrznej nad Anglią i utorowania drogi wojskom inwazyjnym. Zasadniczą rolę w tych planach stanowiło lotnictwo brytyjskie (RAF), zwłaszcza myśliwskie. Duże nadzieje Anglicy pokładali w radarze, który umożliwiał wykrycie nadlatujących samolotów wroga z dużej odległości precyzyjne skierowanie przeciwko nim własnych myśliwców.
Do pierwszych starć powietrznych doszło w lipcu 1940 roku. Brytyjczycy stosowali przestarzałą taktykę walki i nieodpowiedni szyk bojowy, co spowodowało, że ich straty szybko rosły i wkrótce zaczęło brakować dobrze wyszkolonych pilotów. Tymczasem w Anglii znajdowała się spora grupa doświadczonych lotników polskich, przybyłych z Francji. Anglicy wątpili w umiejętności pilotażowe Polaków.
W sierpniu 1940 roku do akcji weszły dywizjony myśliwskie 302 i 302. . Walcząc we własnych zespołach , nasi lotnicy stosowali swoją ulubioną taktykę oraz korzystali ze zdobytych nad Polską i Francją doświadczeń.
Największy sukces odniosły polskie dywizjony w dniu 15 września, który uważany jest za przełomowy dla całej bitwy o Anglię . Nasi piloci zestrzelili wtedy 26 samolotów Niemieckich.
Polskie wojska w Afryce
W 1940 r. w Syrii rozpoczęto formowanie Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich pod dowództwem gen. Stanisław Kopański. Po klęsce Francji brygada przeszła da Palestyny, została podporządkowana dowództwu brytyjskiemu, a następnie – przesunięta do Egiptu.
W marcu 1942 r. po uzupełnieniu żołnierzami przybyłymi w pierwszej ewakuacji Armii Andersa przekształcono w dywizję.
Polska „Armia Podziemna”
Przez cały czas trwania wojny społeczeństwo polskie prowadziło zmagania z wrogiem w okupowanym kraju. Zapoczątkowało je utworzenie tuż po klęsce wrześniowej Służby Zwycięstwu Polsce, a później Związku Walki Zbrojnej, który w 1942 roku został przekształcony w Armię Krajową (AK). Organizowała ona działania partyzanckie i wywiadowcze na terenie całego kraju. Najchlubniejszą kartę zapisała w dziejach powstania warszawszawskiego, które rozpoczęło się godziną ,,W”
1 sierpnia 1944 roku. Dowództwo operacyjne objął nad nim gen. Antoni Chruściel. Inne organizacje woskowe, działające w konspiracji, to partyzantka Batalionów Chłopskich oraz oddziały komunistyczne lewicy, zorganizowane w 1942 roku- najpierw pod nazwą Gwardii Ludowej, a następnie od 1944- Armii Ludowej. Formacje te walczyły z terrorem wprowadzonym przez okupanta, organizowały akcje sabotażowe i rozpoznawcze, współpracując, ze sobą w ramach działań bojowych.
Konflikt Niemiecko-ZSRR
Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej 22 czerwca 1941i wejścia Związku Radzieckiego do koalicji antyhitlerowskiej na ziemiach ZSRR zaczęła powstawać Armii Polskiej Dowódcą armii został zwolniony z radzieckiego więzienia gen. Władysław Anders.
Współpraca Polaków i Rosjan od początku nie układała się dobrze. Przyczynę konfliktów stanowiło skąpe zaopatrzenie w żywność, brak odzieży i broni.
W grudniu podniesiono liczebność armii do 96 tys. Jednocześnie zdecydowano o przesunięciu jej do Środkowej Azji i wyjeździe 20 tys. żołnierzy na Bliski Wschód. W styczniu 1942 r. wojsko polskie przewieziono na tereny położone na wschód od Morza Kaspijskiego.
Mimo trudności armia rosła – w połowie marca w obozach zgromadziło się już prawie 70 tys. żołnierzy. Po rozmowie z gen. Andersem Stalin wyraził zgodę na wydanie 44 tys. porcji i ewakuację do Iranu tych żołnierzy i rodzin, którym nie można było zapewnić żywności. Tak zwana pierwsza ewakuacja nastąpiła na przełomie marca i kwietnia 1942 r., objęła 33 tys. żołnierzy i ponad 10 tys. Cywilów.
W ZSRR zostało ponad 40 tys. żołnierzy. Przeznaczono dla nich zaledwie 8,6 tys. karabinów i nieco ponad 100 cekaemów. W pierwszych dniach lipca 1942 r. rząd polski został powiadomiony, że Stalin zgodził się na przeniesienie polskich dywizji na Bliski Wschód. Drugą ewakuację przeprowadzono w sierpniu 1942 r. – do Iranu przez Morze Kaspijskie odpłynęło 70 tys. osób, w tym 4 tys. Żydów i około 25 tys. cywilów. W sumie Związek Radziecki opuściło około 114 tys. osób, w tym ponad 75 tys. Wojskowych.
Po połączeniu Armii Andersa z jednostkami Wojska Polskiego na Bliskim Wschodzie powstała w Iraku i Palestynie Armia Polska na Wschodzie, której stan na 1 października 1942 r. wynosił ponad 67 tys. żołnierzy. Armia ta, stacjonująca w Iraku jako odwód wojsk alianckich, ochraniała tereny roponośne. W 1943 r. wydzielono z niej do walki na froncie włoskim II Korpus Polski pod dowództwem gen. Andersa.
Swoje pierwsze walki II Korpus, pod dowództwem gen. Andersa, stoczył nad rzeką Sangro, a następnie przesunięty został w pobliże masywu górskiego Monte Cassino, który ze względu na swe strategiczne znaczenie został niezwykle silnie ufortyfikowany przez Niemców. Kolejne próby przełamania tej przeszkody, podejmowane przez aliantów od stycznia 1944 r., załamały się. W końcu marca zadanie zdobycia Monte Cassino powierzono 8 Armii brytyjskiej, w ramach której znajdował się także II Korpus Polski. Gen. Anders, od którego zgody uzależniono możliwość wprowadzenia Korpusu do tych ciężkich, grożących znacznymi stratami walk, uznał, że głośny sukces Polaków jest w tym momencie dla sprawy polskiej niezwykle potrzebny. Zdobycie Monte Cassino, które zyskało już rozgłos w świecie jako przeszkoda nie do pokonania, mogło – zdaniem Andersa – przyczynić się do bardziej stanowczej obrony polskich interesów przez zachodnich aliantów. Rozpoczęty 11 maja 1944 r. atak, kilkakrotnie ponawiany, przyniósł wreszcie sukces. Po tygodniu walk doborowe oddziały niemieckiej 1 Dywizji Spadochronowej zostały zmuszone do wycofania się. Nazajutrz, 19 maja 1944 r., patrol 12 Pułku Ułanów zatknął w ruinach klasztoru na szczycie wzgórza Monte Cassino biało-czerwona flagę. Droga do Rzymu była otwarta. Polskie zwycięstwo okupione zostało śmiercią niemal tysiąca żołnierzy II Korpusu. Żołnierze II Korpusu walczyli o linię Gotów, w Apeninie Emiliańskim i nad rzeką Senio . Kampanię zakończyli wyzwoleniem Bolonii w kwietniu 1945.
Od maja 1943 r. w ZSRR tworzono nowe wojsko polskie, któremu patronowali komuniści przygotowujący się do przejęcia władzy w kraju.
Żołnierze 1. Dywizji Piechoty dowodzonej przez płk Zygmunta Berlinga rekrutowali się – podobnie jak żołnierze Andersa. Kadrę oficerską tworzyli delegowani z Armii Czerwonej Rosjanie .
W sierpniu 1943 r. zdecydowano o powstaniu I Korpusu Polskiego, formowaniu 2., a następnie 3. Dywizji Piechoty. Wczesna wiosną 1944 r. korpus przekształcono w armię. W lipcu 1944 r. Armia Polska w ZSRR połączyła się z partyzancką Armią Ludową ,a następnie został przemianowana na I Armię Wojska Polskiego. Uczestniczyła ona w walkach na przyczółku warecko-magnuszewskim (sierpień) i zdobyciu Pragi (wrzesień).
Do końca 1944 r. sformowano też II Armię WP. Wiosną 1945 r. jednostki I Armii WP uczestniczyły w wyzwoleniu Warszawy (styczeń), przełamaniu Wału Pomorskiego (luty), walkach o Gdańsk i Kołobrzeg (marzec), forsowaniu Odry (kwiecień) i zdobyciu Berlina (kwiecień-maj). II Armia WP forsowała Nysę Łużycką (kwiecień), walczyła o Drezno i Budziszyn (kwiecień) oraz wyzwalała Czechy (maj).
Wojska Polskie na drugim froncie
W 1941 r. ze składu korpusu 1. Dywizji Pancernej wyłączono 1. Samodzielną Brygadę Spadochronową gen. Stanisława Sosabowskiego. Obie jednostki uczestniczyły w walkach otwartego w czerwcu 1944 r. drugiego frontu.
1. Dywizja Pancerna wylądowała 1 sierpnia 1944 r. w Normandii. W ramach korpusu kanadyjskiego walczyła pod Falaise, gdzie zamknęła okrążenie jednostek niemieckich w sierpiniu 1944, następnie w Belgii i Holandii. Swój szlak bojowy zakończyła zdobyciem niemieckiego portu Wilhelmshaven w maju 1945r.
1. Samodzielna Brygada Spadochronowa uczestniczyła we wrześniu 1944 r. w operacji powietrzno desantowej „Market-Garden”. Lądując pod Arnhem w Holandii , poniosła duże straty i w październiku została wycofana na Wyspy Brytyjskie. W kwietniu 1945 r. przerzucono ją na teren Niemiec.
Po zakończeniu wojny oddziały I Korpusu Polskiego do 1947 r. uczestniczyły w okupacji Niemiec
Walki o Berlin
Berlin bronił się zaciekle ,Niemcy nie mogli wystawić takiej liczby żołnierzy jak Stalin gdy wojska Rzeszy atakowały państwo Stalina.
16 kwietnia 1945 roku wojska radzieckie ruszyły zaatakować Berlin, załamała się linia obrony na Odrze, przełamana została również obrona na Nysie Łużyckiej, którą szturmowała armia 1 Frontu Ukraińskiego. W niszczeniu niemieckich umocnień brało udział także Wojsko Polskie. Już 21 kwietnia przełamany został wewnętrzny obwód Berlina. Rozpoczęły się walki we wschodniej części miasta.
24 kwietnia armie Żukowa i Koniewa połączyły się na południu od Berlina. Granice miasta stawały się coraz mniejsze. Stalin przerwał natarcie i pozwolił, aby zdobycie stolicy III Rzeszy przypadło armii Żukowa.
28 kwietnia pierwsi snajperzy radzieccy dostali się na Plac Poczdamski. 22 maja żołnierze Pierwszej Dywizji Wojska Polskiego założyli polską flagę nad Bramą Brandenburską. Skończyła się II wojna światowa w Europie.
Jak możemy zaobserwować , Polscy żołnierze brali czynny udział w działaniach wojennych na wszystkich frontach II Wojny Światowej. Kadra WP była szeroko ceniona za swoje umiejętności i duża wole walki z wojskami hitlerowskimi. Każdy z nas powinien być dumny z postawy Polaków którzy walczyli w kraju i za granicą w imię wolności i równości Europy , gdyż ci ludzie po mimo najazdu dwóch sąsiednich mocarstw nie poddali sie i dalej walczyli by osiagnąć swój cel , którym była wolna Polska. Dlatego z dumą mówię że jestem obywatelką państwa o tak bogatej histori jakim jest Polska
Biografia
Janusz Micuń (2002) „Historia –od starożytności do współczesności” Warszawa wyd.Translator s.c.