Za: -szlachetna walka o odzyskanie niepodległości - własne wojsko oraz silna kadra oficerska - chęc zrzucenia carskiego jarzma-wypędzenie księcia Konstantego - poparcie szlachty - utworzenie niepodległego państwa polskiego - walki wewn. Rosji, walka cara z Rosją-odwrócenie uwagi Przeciw: -brak propozycji jakichkolwiek reform - zła pora wybuchu powstania, car miał przecieki o szykowanej demonstracji; - dobra sytuacja społeczna, gospodarcza, czy szeroka autonomia- niepotrzebne walki z carem, skoro sytuacja polaków była dobra - wiara w romantyczne idee walki narodowowyzwoleńczej - sprzeciwy dużej części społeczeństwa - brak planu walki inicjatorów powstania - brak pewnośći co do pomocy państw europejskich-obojętność sojuszników (domniemanych)
