Temat pierwszy Polacy wobec wojny mieli dwie orientacje - proaustriacką (Józef Piłsudski) i prorosyjską (Roman Dmowski). Orientacja proaustriacka zakładała, że największym wrogiem Polski jest Rosja. Józef Piłsudski za zgodą Austrii zaczął tworzyć drużyny strzeleckie mające być kadrą przyszłej armii. Planował wkroczyć na teren zaboru rosyjskiego i utworzyć tam zalążek niepodległego państwa. Roman Dmowski z kolei za największego wroga Polski uważał Niemcy. Jego celem było zjednoczenie ziem polskich pod berłem cara, a następnie wybicie się na niepodległość. W sierpniu 1914r. utworzona przez Piłsudskiego kompania kadrowa strzelców przekroczyła granice zaboru rosyjskiego i dotarła do Kielc. Jednak wzbudziła ona niechęć ludzi, którzy uważali ją za najeźdźców z Austro - Węgier. Piłsudski musiał więc wycofać się do Galicji, gdzie udało mu się dołączyć do tworzonych u boku Austro - Węgier Legionów Polskich. Polacy utworzyli tam słynną Pierwszą Brygadę, a jej dowódcą został Piłsudski. W zaborze rosyjskim Rosjanie zgodzili się wyłącznie na utworzenie 900-osobowego Legionu Puławskiego. W 1916r. cesarz Niemiec i Austrii wydali Akt 5 listopada, w którym Polacy otrzymali obietnicę na niepodległe państwo, jednak dokładne granice nie zostały wyznaczone. W odpowiedzi w czerwcu 1917r. za zgodą Rosji zaczęto tworzyć oddziały polskie "błękitna armia" gen. Józefa Hallera we Francji. Powstał też Komitet Narodowy Polski pod przywództwem Józefa Dmowskiego w Paryżu, który miał być zalążkiem niepodległego państwa. W lipcu Józef Piłsudski zerwał współpracę z Austo-Węgrami i Niemcami (kryzys przysięgowy) i został zamknięty w twierdzy magdeburskiej, a większość legionistów została internowana. Cesarze chcąc zatrzeć swoje czyny powołali Radę Regencyjną, mającą sprawować władzę w utworzonym na mocy Aktu 5 listopada państwie polskim. W styczniu 1918r. prezydent USA w swym orędziu przewidywał utworzenie niepodległej Polski z dostępem do Bałtyku. Jesienią rozpadły się Austro-Węgry, a w Rosji trwała wojna domowa. W nocy z 6 na 7 listopada powstał w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z premierem Ignacym Daszyńskim, który zapowiedział gruntowne reformy społeczne i polityczne i ogłosił powstanie państwa polskiego. 10 listopada przybył do Warszawy, zwolniony przez Niemców Józef Piłsudski. Rozpoczęło się rozbrajanie niemieckich żołnierzy. Wieczorem tego samego dnia Piłsudski zawarł porozumienie z żołnierzami niemieckimi w sprawie ich rozbrojenia i powrotu do domów. 11 listopada Warszawa była wolna, Piłsudskiemu podporządkował się rząd Daszyńskiego, a Rada Regencyjna powierzyła komendę nad wojskiem. Wkrótce powierzyła mu całą władzę w państwie. Pisałam sama, w dużej mierze korzystając z notatek z zeszytu.
