FILM: Film, podobnie jak wszystkie inne dziedziny życia i działalności człowieka, jak również wszystkie inne rodzaje sztuki, posiada własną historię. Jednoczy ona w sobie historię rozwoju techniki i przemysłu filmowego oraz historię rozwoju samej sztuki filmowej. Podstawowym elementem wyrazu sztuki filmowej jest pragnienie utrwalenia ruchu. Jest ono równie stare, jak dzieje ludzkości, gdyż już w prehistorycznych jaskiniowych malowidłach pierwotnych malarzy widać, że pragnęli oni utrwalić postacie ludzi i zwierząt w ruchu. Wiele lat trwały poszukiwania naukowców i wynalazców, którzy choć na chwilę pragnęli odtworzyć ruch. Wreszcie postępy w dziedzinie fotografii umożliwiły skonstruowanie pierwszej na świecie kamery filmowej i stworzenie pierwszej taśmy filmowej. W grudniu 1895 r. w Paryżu miała miejsce światowa premiera pierwszego filmu. Wtedy to francuscy wynalazcy kamery filmowej i aparatury projekcyjnej, bracia Ludwik i August Lumiere, wyświetlili publicznie na ekranie króciutki filmik zatytułowany Przyjazd pociągu na dworzec. To oni swemu wynalazkowi nadali nazwę, którą posługujemy się do dziś dnia : „kinematograf” ( z grec. „zapisywanie ruchu” ). Tak właśnie skończyła się prehistoria filmu, zaczęła zaś właściwa historia sztuki filmowej, bardzo ściśle związana z nowymi ulepszeniami technicznymi i wynalazkami. Początkowo obraz na ekranie był czarno-biały i niemy, a przebieg akcji wyjaśniały napisy na ekranie. W czasie seansu filmowego przygrywała orkiestra lub pianista. Trwało tak przeszło 30 lat i dopiero wynalezienie filmu dźwiękowego zburzyło wiele ustalonych już praw i zasad sztuki filmowej. Niedługo potem przyszedł wynalazek taśmy kolorowej i filmu barwnego. Po II wojnie światowej film barwny zaczął opanowywać ekrany; pojawił się również masowo największy konkurent kinematografii, jakim jest małe kino – telewizor. Eksperymentowano już także nad filmami plastycznymi. Powstało wówczas wiele różnych systemów tzw. „szerokich ekranów”, dających nieraz złudzenie plastyczności obrazu. Wynaleziono również i zastosowano w salach kinowych tzw. „stereofonię”, co umożliwiło plastyczne i przestrzenne odtwarzanie dźwięku, dzięki odpowiednio rozmieszczonym głośnikom. Nie zaniechano eksperymentów nad filmem plastycznym. W Moskwie powstało pierwsze na świecie kino plastyczne. Na ekranie wyświetlano jednocześnie dwa obrazy : jeden dla prawego, drugi zaś dla lewego oka, dzięki czemu uzyskano pełne złudzenie trójwymiarowej przestrzeni na ekranie. To właśnie dzięki tym wynalazkom technicznym, sztuka filmowa mogła się swobodnie rozwijać. Stawała się coraz bardziej popularna, masowa i tania. Mimo, iż pierwsze widowiska filmowe miały charakter prymitywnej rozrywki i pokazywane były w jarmarcznych budach, to sztuka filmowa rozwijała się bardzo szybko. Dzisiaj sztuka filmowa jest wszechstronnie rozwinięta. Filmy realizowane są niemal we wszystkich krajach na całym świecie. Powstaje wiele rożnych, ale zarazem nowych rodzajów filmów. Wybitni twórcy filmowi wciąż rozwijają możliwości wyrazowe tej sztuki, tworząc coraz to ciekawsze i coraz lepsze filmy. Popularność i szybkość rozwoju tej sztuki wydaje się niesamowita. Warto więc zastanowić się, czym tak naprawdę jest film oraz w jaki sposób czaruje i uwodzi widza?
Początki kina Najwcześniejsze urządzenia będące przodkami kinematograficznych to camera obscura i laterna magica (latarnia czarnoksięska). Ta ostatnia jest prapradziadkiem projektorów do slajdów. Istniały też różnego rodzaju aparaty optyczne do pokazywania ruchomych obrazków - stroboskop, zoetrop, praksinoskop, fenakistiskop. Pierwszy aparat do utrwalania scen ruchomych (tzw. kinetoskop) zbudował w 1892 roku Thomas Alva Edison. Jeszcze wcześniej w 1886 roku działający prototyp takiego aparatu skonstruował urodzony w Polsce Ottomar Anschütz, według innych źródeł przypisuje się to także Polakowi Stanisławowi Jurkowskiemu. Podobne urządzenie (kinematograf - patent z 13 lutego 1895) skonstruowali bracia Auguste i Louis Lumière. Upowszechniło się ono na początku XX wieku, ściągając na projekcje objazdowe i szybko powstających kinoteatrów wielkie rzesze sympatyków nowej, X muzy. Pierwsza publiczna projekcja wykonanego kinematografem filmu odbyła się 28 grudnia 1895 roku w paryskim Salonie Indyjskim Grand Cafe, gdy wyświetlono dwuminutowy obraz pt. Wyjście robotników z fabryki Lumière w Lyonie, a później m.in.: Śniadanie, Polewacz polany i Wjazd pociągu na stację w La Ciotat. Data ta oficjalnie uznawana jest za moment narodzin kina. Nie były to narodziny bezbolesne. W maju 1897 roku doszło w Paryżu do tragicznego w skutkach pożaru spowodowanego nieostrożnością operatora przenośnego kina, (a nie jak twierdzono wcześniej zapaleniem się taśmy filmowej) spłonęło 125 osób ze śmietanki towarzyskiej Paryża. Mimo to nowinka przyjęła się zarówno w Europie jak i za oceanem. Pomimo faktu, iż pierwszy był Edison, to jednak lepiej opracowany wynalazek braci Lumière szybko znalazł wielu zwolenników. Początkowo rejestrowano wydarzenia dokumentalne (Wjazd pociągu na stację w Ciotat, Karmienie dziecka - braci Lumiere). I chociaż za pierwszy, inscenizowany film fabularny uznaje się Polanego ogrodnika z roku 1895, to dopiero na początku XX wieku zaczęto tworzyć filmy opowiadające jakieś historie, nie zaś tylko odtwarzające realne wydarzenia. Pionierem takich filmów był Georges Melies, autor Podróży na księżyc' z 1902 roku. Melies wykorzystał po raz pierwszy triki i efekty specjalne. Lata przed I wojną światową to okres supremacji kina francuskiego. Kinoteatry zatrudniają wieloosobowe orkiestry, K. Pathe zakłada towarzystwo, które nie sprzedaje filmów, ale je wypożycza. W 1910 roku wyświetlony zostaje we Francji jeden z pierwszych "nowoczesnych" filmów, w którym grają aktorzy Komedii Francuskiej. Jest to początek końca anonimowości wykonawców i reżyserów. Wśród pionierów kina nie brakuje Polaków. Pierwszymi polskimi realizatorami filmowymi na przełomie XIX i XX wieku byli: Kazimierz Prószyński - konstruktor i wynalazca pleografu - kamery i projektora nowocześniejszego niż kinematograf, filmujący krótkie scenki rodzajowe z życia codziennego Warszawy (Ślizgawka w Łazienkach) oraz Bolesław Matuszewski, który realizował krótkie filmy dokumentalne (m.in. z wizyty cesarza Wilhelma II w Peterhofie w 1897), jako operator firmy Lumiere. W 1910 r. w Kownie Władysław Starewicz zrealizował pierwszy w świecie film lalkowy z animacją poklatkową (Piękna Lukanida - premiera w Moskwie w 1912 r.). Do roku 1910 istniały już tysiące sal kinowych w Ameryce i Europie, a w 1912 roku nakręcono pierwsze filmy pełnometrażowe. Filmy nieme charakteryzowała powolność akcji, banalność wątków i prosta charakteryzacja, opierały się głównie na wyrazistej grze aktorskiej.