Napiszę tylko IV, bo II sama mam z netu :P Dziady cz. IV to monolog romantycznego bohatera. Upiór pojawia się w księdza, który jest przeciwny obrzędowi dziadów, uznając go za obrzęd pogański. Dzieci księdza jako istoty niewinne pierwsze widzą upiora. Upiór przychodzi do księdza jako do nauczyciela, który wychował go na książkach zbójeckich. W tych utworach kobiety przedstawione są jako ideały, natomiast upiór rozczarował się wobec swojej ukochanej, która wyszła za innego, doprowadzając go przy tym do samobójstwa. Ma pretensje do księdza, że nauczył go, iż świat jest poukładany, idealny i dobry. Konfrontacja teorii z rzeczywistością przynosi rozczarowanie i cierpienie. Za karę, że Gustaw popełnił samobójstwo, musi co roku wracać na ziemię i opowiadać swoją historię, co wiążę się z jej ponownym przeżywaniem i wewnętrznym cierpieniem. Utwór podzielony jest na trzy części (godziny), oddzielonych od siebie biciem zegara i gaśnięciem świecy. Pierwsza godzina, to godzina miłości, w której bohater przedstawia szczęśliwe chwile z ukochaną. Druga godzina, to godzina rozpaczy. Bohater wyraża przeróżne uczucia. Od miłości, przez ból, cierpienie, gniew, zazdrość, zemstę, rozczarowanie i rozpacz. Opowiada o zdradzie ukochanej i o tym, jak cierpi widząc przez okna pałacu weselników bawiących się na jej weselu z bogatszym mężczyzną.Wtedy padają słowa:"Kobieto, puchu marny!". Ma pretensje do księdza. Trzecia godzina, to godzina przestrogi. Jeśli był szczęśliwy za życia, od razu po śmierci nie trafi do nieba. Przyczyną nieszczęścia jest nieszczęśliwa miłość (różnica majątków, nierówność społeczna, przesądy stanowe). Główny bohater ma dwa imiona: Gustaw- przypominający Wertera. Tragiczny kochanek, który przez swoje uczucie jest bliski obłąkania. Jest samotny, tajemniczy, pełen wewnętrznego niepokoju, egotyk i indywidualista. Monolog jest wyrazem jego cierpień. Wszystko podporządkowuje miłości, która trwa mimo śmierci bohatera. Gustaw dokonuje spowiedzi z całego życia. dlatego idzie do księdza i tam szuka zrozumienia. Wyraża przekonanie, że miłość istnieje po śmierci, ponieważ kochanków łączy miłość duchowa, która ma wymiar metafizyczny. Ta część Dziadów ma charakter autobiograficzny, ponieważ dotyczy nieszczęśliwej miłości Mickiewicza do Maryli Wereszczakówny. Romantycy uważają, że małżeństwo jest grobem miłości.
