2. Dymarka - dawny piec hutniczy, w którym przez redukcję tlenkowych rud żelaza za pomocą węgla drzewnego otrzymywano żelazo w postaci gąbczastej, zawierającej żużel. Żelazo nadające się do wyrobu narzędzi, broni itp. uzyskiwano przez usunięcie z łupki żużla na drodze wielokrotnego przekuwania. Tzw. proces dymarkowy znany był od bardzo dawna (w Egipcie ok. 3000 r. p.n.e., w Europie od ok. 1000 r. p.n.e., na ziemiach polskich od ok. IV w. p.n.e.). W początkowym okresie dymarki były wyłożonymi gliną zagłębieniami w ziemi (tzw. ogniska dymarskie), później piecami jednorazowego użytku, częściowo zagłębionymi w ziemi; po zakończeniu procesu część nadziemna była niszczona, część zagłębioną wraz z żużlem pozostawiano - pozostałości te stanowią dzisiaj cenne źródło informacji o ówczesnej metalurgii żelaza. W Polsce odkryto je na terenie Kielecczyzny (dawne Zagłębie Świętokrzyskie) i Mazowsza Zachodniego (dawne Mazowieckie Centrum Metalurgiczne). Fragmenty są eksponowane w muzeum w Nowej Słupi oraz Pruszkowie. Na przełomie XII i XIII w. dymarka przekształciła się w stały piec hutniczy z otworem spustowym do żużlu i sztucznym ciągiem powietrza. 1. Różnica wynosi 612 m n.p.m 3. w Górach Świętokrzyskich dominują zbiorowiska nieleśne, torfowiskowe, łąkowe . Lasy o charaterze naturalnym rosną na siedliskach borów sosnowych, mieszanych. Porastają również zbiorowiska bagiennego boru trzcinkowego, subkontynentalnego boru świeżego i boru mieszanego, a także zarośla krzewiste z tarniną i leszczyna. Brzegi licznych stawów i doliny rzeczne wchodzą w skład biocenoz łąkowo-bagiennych.
