Napoleon wobec sprawy polskiej
Przełom wieku XVIII i XIX był dla sprawy polskiej bardzo niepomyślny. Zaborcy wprowadzili własne porządki. Nie powodzeniem skończyły się pierwsze próby zawiązania wszelkich konspiracyjnych organizacji niepodległościowych. Dlatego część szlachty postawiła na rewolucyjną Francję, która w tym czasie walczyła prawie z całą starą Europą w tym z polskimi zaborcami. Kwestia odzyskanie suwerenności i stworzenia własnego niezależnego państwa na pewno dla Polaków była ogromnie ważna, a w Napoleonie widziano ostateczna szanse na uzyskanie jej.
Generał Jan Henryk Dąbrowski za zgodą Napoleona podjął inicjatywę powstania Legionów Polskich(1797). Wierzył, że tylko u boku Francji uda się Polsce odzyskać niepodległość. To na jego wezwanie jeńcy polscy zaciągali się do legionów, przekradali się przez granicę ochotnicy. Legioniści, którzy łudzili sie, iż staną do walki z wrogiem ojczyzny (w tym wypadku Austrią) przeliczyli sie srodze. Mieli zostać we Włoszech. W 1797 roku Napoleon podpisał z Austriakami pokój w Campo Formio i Legiony okazały się niepotrzebne, wiec zostały wysłane na wyspę Haiti i San Domingo, aby tłumić powstanie antyfrancuskie. Z archipelagu powróciło niewielu żołnierzy. Sytuacja zmieniał sie dopiero, gdy Napoleon (już jako cesarz Francuzów)ponownie wszedł w konflikt z Rosją i Prusami. Po zwycięstwach pod Jeną i Auerstad, wojska francuskie zajęły Poznań a w grudniu Warszawę. Napoleon kazał gen. Jana H. Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego wydać odezwę do rodaków z wezwaniem, by chwycili za broń. Polacy szybko zorganizowali wojsko, Jednakże nadal byli traktowani jako karta przetargowa. Napoleon był gotów przecież oddać całą "Polskę" Aleksandrowi w zamian za niemal całkowitą likwidację państwa pruskiego (w rozmowach tylżyckich). Na mocy owego traktatu zostaje utworzone Księstwo Warszawskie ( twór całkowicie sztuczny, rozciągnięty od dorzecza Warty aż po dolny bieg Niemna i nienoszący nawet nazwy Polski)a Gdańsk uczyniono miastem wolnym ze stacjonującą francuską załogą. Władcą Księstwa został król saski Fryderyk August, co miało być kontynuacją tradycji saskiej w Polsce. Postanowienia tylżyckie przyniosły rozczarowanie patriotom polskim, którzy spodziewali się odbudowy Polski Podobnie jak w innych podporządkowanych sobie krajach, tak i w Księstwie Warszawskim Napoleon narzucił nowe formy ustrojowe, nadał Księstwu konstytucję, nie wiele licząc sie z sugestiami polaków a właściwie sam podyktował im główne punkty konstytucji. Polakom przedstawiono ją dopiero po podpisaniu jej przez cesarza i jego wyjeździe. Na mocy Konstytucji miał powstać polski rząd, który jednak mógł obradować o sprawach cywilnych, podatkach i prawie karnym.Napoloeon zniósł poddaństwo jednakże pańszczyznę utrzymał. Polityką zagraniczną miała zajmować sie dyplomacja saska w praktyce oznaczało to jednak - Francje.
Z wyjątkiem 1809 r. Polacy pozostawali zawsze pod ścisłą kontrolą francuską. W 1809 r. wybuchła wojna, co Księstwo wykorzystało i powiększyło swoje terytorium. Sytuacja jednak nadal nie była ustabilizowana.
Napoleon postanowił ostatecznie złamać potęgę Rosji, ponieważ ta wyłamała się z blokady kontynentalnej i zaczęła handlować z Anglią. Zarówno dla Francuzów, jaki i Księstwa Warszawskiego, które istniało niecałe siedem lat wyprawa ta skończyła się porażka
Napoleon Bonaparte przez kilka lat cieszył się w Polsce i w całej Europie wielką popularnością i podziwem, powstawała legenda Napoleona, która była zapowiedzią nowej romantycznej epoki. Napoleon symbolizował sukces rewolucji francuskiej, był uosobieniem równości szans dla obywateli. Mimo to uważam ze wykorzystał Polaków. Wiedział doskonale, że Polacy związali się z Francją, dlatego, że pragną przy jej pomocy doprowadzić do wyzwolenia ojczyzny. Umiejętnie podsycał tę nadzieję zachęcając do wytrwania przy boku Przyznać Napoleonowi natomiast trzeba, iż przyczynił sie do rozwoju gospodarczego, Jednakże utrzymanie wojska, liczniejszego niż w okresie przed rozbiorowym wykańczało państwo. Blokada w handlu z Brytyjczykami również powodowała straty. Niewątpliwą zasługą była rozbudowa szkolnictwa z językiem polskim, nowoczesne prawo, zniesienie poddaństwa, odrodzenie polskiej kultury i sztuki.