Wymień w punktach działania wojenne Karola Wielkiego.

Wojny i zdobycze terytorialne Karola Wielkiego. Umierając w 768 roku Pepin III podzielił państwo między dwu synów: Karola i Karlomana. Mogło to stworzyć zarzewie nowych konfliktów, tym bardziej, że polityka braci była niezgodna. Nowe powstanie wybuchło w Akwitanii, Sasi i Bawarowie nadal zajmowali wrogą postawę, w Italii nowy król Longobardów Dezyderiusz ponownie interweniował w sprawy papiestwa. Sytuację wewnętrzną wyjaśniła śmierć króla Karlomana w grudniu 771 roku; wdowa po nim zbiegła z dziećmi na dwór Dezyderiusza, a Karol opanował dziedzictwo po bracie, zrywając jednocześnie stosunki z królem Longobardów i odsyłając mu jego córkę – swą pierwszą żonę. Pierwsza akcja wojskowa Karola została skierowana przeciw zbuntowanej Akwitanii. Mimo stłumienia powstania, tendencje odśrodkowe w tym kraju nie wygasły. W 781 roku Karol stworzył podporządkowane, ale wyodrębnione królestwo Akwitanii, osadzając na jego tronie swego trzyletniego syna Ludwika. Sytuacja w Bawarii: Karol doprowadził w 788 roku do detronizacji księcia Tassilona i zamknięcia go w klasztorze, a Bawarię poddał bezpośredniej władzy frankijskich grafów. Nieudane próby podporządkowania Bretanii. Terytorium to nie zostało nigdy podbite przez Franków. Karol stworzył na pograniczu Bretanii Marchię Bretońską dla osłaniania wnętrza Galii przed najazdami bitnych Celtów, a po kilku chybionych wyprawach wojennych, musiał się pogodzić z faktyczną odrębnością tego kraju.Zerwanie sojuszu z Longobardami w 772 roku i alarmujące apele o pomoc ze strony papieża Hadriana I spowodowały interwencję Karola w Italii, zakończoną sukcesem. Longobardowie kapitulowali; w 774 roku, po zdobyciu Pawii, Karol detronizował Dezyderiusza i sam ogłosił się królem Longobardów. Następnie ograniczył świecką działalność polityczną papieża i rozciągnął nad nim kontrolę. W 781 roku Karol mianował swego syna Pepina królem Włoch i kazał go koronować w Pawii. Najcięższe walki przyszło toczyć Karolowi z Sasami, których starał się nie tylko uzależnić politycznie, ale także zmusić do przyjęcia chrześcijaństwa. Pierwsze wyprawy (od 772) nie przyniosły żadnych trwałych rezultatów, od 779 roku Karol zaczął systematyczny podbój Saksonii. Przywódcy Sasów zbiegli do Danii. W 782 roku wybuchło nowe powstanie, na którego czele stanął otoczony legendą Widukind. Musiał on skapitulować w 785 roku i przyjąć chrzest, ale Sasi walczyli dalej, aż do 804 roku, kiedy słyszymy o ostatniej wypawie na ich tereny. W czasie swych walk z Sasami Karol rozciągnął władzę zwierzchnią również na Słowian. Dobrowolnie uznali jego władzę Obodrzyce, którym Karol pomógł pokonać Wieletów. Ciężkie walki toczył Karol z Arabami w Hiszpanii. Mimo wyparcia ich za Pireneje, atakowali oni nieraz Akwitanię, gdzie spotykali się z poparciem miejscowych separatystów. Wyprawa do Hiszpanii w 778 roku skończyła się niepowodzeniem – Karol został zmuszony do odwrotu. Karol nie zrezygnował jednak z myśli o uzyskaniu przyczółka w Hiszpanii; począwszy od 785 roku, a zwłaszcza po 795, opanował poszczególne umocnione punkty za Pirenejami. W rezultacie prawie cały teren aż po Ebro znalazł się w rękach Franków. Powstała tam Marchia Hiszpańska, mająca na celu obronę Galii przed najazdami Arabów. Karol Wielki rozciągnął pewnego rodzaju zwierzchnictwo nad północnohiszpańskim królestwem Asturii, które współdziałało z nim w walce z muzułmanami