Bolesław Krzywousty ogłosił przed śmiercią Statut regulujący sprawę następstwa tronu. Statut potwierdzał zasadę podziału kraju pomiędzy wszystkich synów panującego księcia, przy czym najstarszy członek dynastii (senior) miał mieć uprawnienia księcia zwierzchniego i władać oprócz swojej dzielnicy także dzielnicą senioralną. Zgodnie ze Statutem najstarszy syn, Władysław, objął po śmierci Bolesława dzielnicę senioralną (ziemie: Krakowską i Łęczycko - Sieradzką, część Kujaw i wschodniej Wielkopolski z Kaliszem i Gnieznem oraz zwierzchnictwo nad Pomorzem) i Śląsk jako dzielnicę dziedziczną. Młodsi synowie otrzymali dzielnice dziedziczne: Mieszko - Wielkopolskę z Poznaniem i część Kujaw, Bolesław - Mazowsze i resztę Kujaw, Henryk - Ziemię Sandomierską. Najmłodszy, Kazimierz nie został wyposażony. Statut nie zapobiegał tendencjom ośrodkowym i doprowadził kraj do rozdrobnienia feudalnego. Od tego czasu własnie Polska wchodzi w dwuwiekowy okres rozdrobnienia feudalnego. Na skutek słabości władców dzielnicowych ponosi dotkliwe straty terytorialne głównie na rzecz feudałów niemieckich (Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Ziemia Lubuska, przejsciowo Kujawy i Ziemia Dobrzyńska). Kwitnie rozwój gospodarczy, handel staje sie ożywiony, kraj sie wzbogaca. Wraz z tym rozwojem, następuje takze rozwój kultury. Rozwija sie również architekura, zarówno koscielna, jak i świecka. Przemiany gospodarcze w Polsce, rozwój handlu i tworzenie się rynku wewnętrznego, wymagają odpowiednich warunków rozwoju politycznego i gospodarczego: zjednoczenia państwa i w zwiazku z tym bezpieczeństwa wewnętrznego. Zjednoczenie polityczne państwa było również konieczne dla zabezpiecznia granic, zagrożonych od zachodu przez Niemców, od wschodu przez Tatarów.
