FRYDERYK FRANCISZEK CHOPIN ( ur. w 1810 r. w Żelazowej Woli, zm. w 1849 r. w Paryżu ) to najwybitniejszy kompozytor polski, pianista, twórca stylu narodowego, jeden z najbardziej znanych komozytorów na przestrzeni dziejów. Urodził się w Żelazowej Woli w 1810 roku, jednak dokładna data tego wydarzenia do dziś pozostaje niewyjaśniona. Zapis w księdze metrykalnej kościoła parafialnej w Brochowie oraz zachowana metryka chrztu wymieniają dzień 22 lutego. Natomiast z korespondencji rodziny wynika, że urodziny Fryderyka obchodzone były zawsze 1 marca. Rodzicami Chopina byli: Justyna Krzyżanowska i Mikołaj Chopin. Państwo Chopinowie pracowali na dworze hrabiego Skarbka w Żelazowej Woli. Pani Justyna pomagała hrabinie w prowadzeniu domu, a Mikołaj Chopin - Francuz od dawna w Polsce zasiedziały - pełnił funkcję guwernera. Fryderyk był drugim spośród czworga rodzeństwa. Miał starszą siostrę Ludwikę i młodsze: Izabelle i Emilię. W tym roku, kiedy urodził się Fryderyk, jesienią, rodzina Chopina przeniosła się do Warszawy. Mikołaj Chopin otrzymał w stolicy pracę, najpierw jako nauczyciel języka francuskiego w młodszych klasach Liceum Warszawskiego, a później w Szkole Artylerii i Inżynerii. Wreszcie uzyskał stanowisko profesora Liceum. Państwo Chopinowie prowadzili także pensjonat dla zamiejscowych uczniów, ulokowany w oficynie Pałacu Kazimierzowskiego przy Krawowskim Przedmieściu. Edukacja muzyczna Fryderyka Chopina rozpoczęła się bardzo wcześnie. Początkowo uczyła go matka. W wieku 6 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego. To on przybliżyl mu twórczość J. S. Bacha, która odcisnęła wielkie piętno na jego dojrzałym stylu muzycznym. W następnym roku powstały pierwsze kompozycje – utwory te zapisywał ojciec Fryderyka – m.in. „Polonez g-moll”. W latach 1818 – 1819 grywał jako „cudowne dziecko” w salonach warszawskich. W roku 1826, po ukończeniu Liceum Warszawskiego, zapisał się na I rok Szkoły Głównej kierowanej przez Józefa Elsnera, u którego się uczył w latach 1826 – 1829. W tymże roku ( 1826 ) pojawiły się pierwsze wzmianki o chorobie. W roku 1829 koncertował w Wiedniu, a następnym roku opuścił Warszawę, by w 1831 roku osiąść w Paryżu. Po wyjeździe często koncertował w Niemczech, Czechach, Anglii i Francji, zyskując sławę europejską. Największy rozkwit mocy twórczej i talentu przypada na lata 1835 – 1840. Chopin zaprzyjaźnił się z wieloma wybitnymi artystami, w tym z Delacroix, Balzakiem, Norwidem. W czasie podróży do Niemiec odnowił znajomość z rodziną Wodzińskich i oświadczył się, prosząc - bez powodzenia - o rękę Marii Wodzińskiej. W roku 1836 poznał francuską pisarką George Sand, z którą się związał wiele lat. Wywarła ona duży wpływ na życie kompozytora.W latach 1839-1846 (z wyj. 1840) spędzali lato w Nohant, zimą wracając do Paryża. Od 1839 r. stan zdrowia się pogarszał z każdym rokiem. Zgon nastąpił w nocy 17 października 1849 r. Najprawdopodobniej jednak Fryderyk Chopin nie zmarł na gruźlicę, jak powszechnie się uważało. Wątpliwości na ten temat pojawiły się już po sekcji zwłok kompozytora. Ostatecznie mogą to potwierdzić badania genetyczne serca artysty. Zapiski z sekcji na temat choroby Fryderyka Chopina wskazują, że na powierzchni jego serca znajdowały się guzki. Nie świadczy to jednak o gruźlicy. Najnowsze analizy prof. Wojciecha Cichego z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu sugerują, że mogły to być objawy mukowiscydozy. Świadczyć ma o tym tzw. beczkowata klatka piersiowa, pałeczkowate palce oraz to, że Chopin nie pozostawił po sobie potomstwa. F. Chopin skomponował: utwory na fortepian z orkiestrą: - 2 koncerty fortepianowe: f-moll op. 21 i e-moll op. 11; - Wariacje B-dur na temat arii „La ci darem la mano” z opery „Don Juan” W.A. Mozarta op. 2 - Fantazję A-dur na tematy polskie op. 13 - Rondo a la Krakowiak F-dur op. 14 - Andante spianato i Polonez F-dur op. 22 utwory na fortepian: - 3 sonaty: c-moll op. 4; b-moll op. 35; h-moll op. 58 - 4 impromptus - Fantazję f-moll op. 49 - 4 ballady - 3 ronda - cykle wariacji ( 4 solowe, 1 na 4 ręce ) - 4 scherza - 27 etiud - 26 preludiów ( w tym cykl 24 preludiów op. 28 obejmujący wszystkie tonacje durowe i mo lowe w porządku kwintowo – paralelnym ) - 19 nokturnów - 16 polonezów ( w tym 7 opusowanych ) - 57 mazurków - 19 walców ( w tym 8 opusowanych ) - Bolero a-moll op. 19; Barkarola Fis-dur op. 60; Berceuse Des-dur op. 57; Tarantella As-dur op. 43; inne tańce utwory na fortepian i instrumenty smyczkowe ( m.in.: Trio g-moll na fortepian, skrzypce i wiolonczelę op. 35 - dedykowane ks . A. Radziwiłłowi ) 19 pieśni i piosenek ( np. „Hulanka”, „Wojak”, „Życzenie”, „Leci liście z drzewa”, „Moja pieszczotka” ) Twórczość F. Chopina zajmuje w muzyce światowej specjalne miejsce ze względu na: - wyeksponowanie muzyki fortepianowej, - wyrażanie się za pomocą środków ściśle muzycznych (kompozytor nie korzysta z pomocy słowa ani programu – tworzy muzykę na ogół autonomiczną), - mistrzowską stylizację – przetwarzanie elementów folkloru polskiego, - stworzenie własnego typu melodyki kantylenowo-ornamentalnej oraz harmoniki (nowatorskie rozwiązania, często wychodzące poza schematy odniesień funkcyjnych oraz chromatyka itd. ), - wprowadzenie tzw. tempa rubato ( swoboda w użyciu przyspieszeń i zwolnień tempa ). Dla Polaków twórczość Chopina ma bardzo szczególne znaczenie, gdyż najważniejszymi wartościami dla kompozytora zawsze były dom rodzinny i kraj, co często podkreślał w swoich listach. Te tęsknoty przekładał na przepiękną, subtelną, wzruszającą muzykę, niezależnie od tego, czy były to wielkie kompozycje, czy też np. etiudy, z których uczynił małe arcydzieła. W każdym utworze łączył bogate treści emocjonalne z doskonałością formy, często czerpiąc inspiracje z polskiego folkloru. W twórczości F. Chopina nie mamy jednak do czynienia z folklorem autentycznym, gdzie występują cytaty rdzennych melodii ludowych, lecz z tzw. folklorem wyimaginowanym. Polega on na artystycznym przetwarzaniu charakterystycznych dla muzyki ludowej zwrotów melodyczno-artystycznych. Chopin stylizował zasłyszane melodie w sposób odległy tak, że w pierwszym rzędzie rozpoznajemy jego indywidualny język muzyczny, bardzo wyrazisty i charakterystyczny, a później doszukujemy się związków z folklorem. Związki te mają różne oblicza. Oprócz wspomnianych już zwrotów melodyczno-rytmicznych, kompozytor stosuje archaiczne skale ludowe i typowe dla tej muzyki brzmienia, które poszerza w aspekcie wyrafinowanej i trudnej harmonii. Był mistrzem stylizacji, wykorzystywał polskie tańce narodowe: kujawiak, mazur, oberek, krakowiak, polonez. W historii muzyki powszechnej Chopin pozostanie symbolem niezwykłej sztuki pianistycznej – sztuki idealnie zespalającej artyzm z techniką. Inne rodzaje muzyczne, jak pieśni, czy zespołowa muzyka kameralna i utwory z orkiestrą, miały dla Chopina drugorzędne znaczenie. Mimo pewnego ograniczenia, jakie spowodował wybór jednego instrumentu, jego spuścizna jest bardzo urozmaicona. Chopin komponował niemal wszystkie gatunki muzyki fortepianowej: formy małe i wielkie, liryczne i dramatyczne. Na muzykę Chopina składają się: etiudy, walce, mazurki, polonezy, sonaty, ronda, wariacje, pieśni z towarzyszeniem fortepianu oraz dwa koncerty z orkiestrą. Większość osiągnęła w twórczości Chopina ważna kulminację w historii ewolucji gatunkowej. Do najważniejszych zdobyczy Chopina w zakresie faktury fortepianowej należą: a. Wykorzystanie całej skali instrumentu, b. Ustalenie jednolitej faktury dla określonej faktury lub gatunku, a z drugiej strony kumulacja rozmaitych środków pianistycznych w ramach jednego utworu. c. Przekształcenie ornamentów w wartości kolorystyczne. d. Dostosowanie faktury do celów dynamiczno-kolorystycznych, polegające na jej zagęszczeniu lub ograniczaniu ilości głosów w utworze, e. Wypracowanie faktury kantylenowej, f. Nowatorstwo harmoniczne kompozytora. W historii muzyki Chopin pozostał wielkim, fascynującym artystą, który narodowe walory muzyki przeniósł na najrozmaitsze formy i gatunki w sposób na tyle dyskretny, by uczynić je trwałą wartością dla całej ludzkości. Geniusz tego kompozytora zdominował twórczość wielu kompozytorów, również polskich – rówieśników Chopina, a także artystów starszej i młodszej generacji. Twórczość Chopina wywarła istotny wpływ na inne rodzaje muzyki fortepianowej twórców późniejszych, ponieważ stała się bogatym źródłem informacji formotwórczych, fakturalnych, przekazując rodzaj materiału muzycznego, specyficzny rodzaj ruchu (głównie taneczność), specyficzny rodzaj tonalności. Twórczość ta doprowadziła do pogłębienia wartości wyrazowych stylu brillant, wszechstronnego rozwoju faktury fortepianowej oraz konstrukcyjnego i wyrazowego traktowania dynamiki i agogiki. W załącznikach kopie rękopisu Barkaroli Fis-dur op. 60,pomnik w Warszawie oraz portrety. Pozdrawiam.
