z jakimi państwami prowadziliśmy wojny w 17 / 18 wieku . dlaczego ?

z Rosją o o dostęp do morza

polska prowadziły wojny z: rosja turcja szwecja i kozakami ze szwecja gdyz: *oni napadli na polske przed upływem rozejmu w sztumskiej wsi *była nierorstrzygnieta sprawa inflant *jan kazimierz tytułował sie królem szwecji co sie im nie podobało *szwedzi chcieci m. bałtyckie uczynic swoim morzem wewnętrznym z kozakami gdyz: * chciali zwiększyc rejestr *chciali uczynic z chłopów Kozaków pańszczyźnianych *różnice wyznaniowe jezykowe i obyczajowe * tradycje powstań na ukrainie z turcją gdyż: *rozkwit imperium osmańskiego *scieranie sie interesów turcji i poolski w mołdawii *wyprawy kozaków na miasta tureckie a tatarów na polske z rosją ponieważ: *rywalizacja o Imflanty *kryzys dynastyczny w Rosji po śmierci Iwana IV Groźnego *chęć podporządkowania papiezowi rosyskiego kościoła prawosławnego przez Zygmunta III Wazę *mieszanie się polskich magnatów, a potem króla w wewnętrzne sprawy Rosji