Postawy społeczeństwa wobec rusyfikatorów: - młodzież - osoby dorosłe

młodzież szkolna: - indywidualne wystąpienie przeciwko rusyfikacji (Zygier, Walecki) - organizowanie kółek samokształceniowych (u Gontali) - rozmowy w języku polskim - uleganie rusyfikacji (często nie w pełni uświadamiane i rodzące późniejszy bunt - Borowicz --> Majewski) dorośli: - popieranie rusyfikacji, uleganie jej (np Majewski, który świadomie przeszedł na prawosławie i stał się gorliwym rusyfikatem) - bierność nauczycieli z obawy przed utratą posady (np Sztetter) - nieświadomy bunt na pewno jest dobrze, bo to notatka z lekcji :)