Cukry, tłuszcze, białka, dwucukry
Polisacharydy-zbudowane z wielu czasteczek monosacharydow, nie sa toksyczme. W odroznieniu od monosacahrydow i disacharydow,nierozp. sie w wodzie i nie maja slodkiego smaku. Stanowia material zapasowy lub budolcowy roslin.
SKROBIA-maka ziemniaczana-wytwazrzana przesliny jako produkt asymilacji CO2 i odkladana w komorkach jako material zapasowy. Powstaje w procesie fotosyntezy z polaczenia cukrow. Glukoza -->(enzymy) skrobia. Najwiecej skrobi znajduje sie w bulwach ziemniakow i nasionach zbóż. WLAŚCIWOŚCI-substancja stala,biala,bez zapachu i smaku,sliska w dotyku,miesza sie z zimna woda,z ciepłą robi sie kleik skrobiowy - jest roztworem koloidalnym (tworzy sie stozek Tyndalla), ulega rokladowi pod wplywem wody w srodowisku kwasnym i zawartch w nim enzymow -hydroliza, z produktem posrednim dekstrynami skrobia -> (HCL,enzymy,hydroliza) dekstryny -> (HCl,enzymy,hydroliza) -> Glukoza dekstryny-posredni produkt rozkładu skrobi ZASTOSOWANIE-kisiel,budyn,klej,miod sztuczny,cukierki
CELULOZA-inaczej blonnik-1.najwazniejszy skladnik roslin (sciany komorkowe roslin) 2.duza ilosc celulozy-bawelna,len,konopie juta oraz w drewnie 3. jest to biala włóknista masa bez smaku i zapachu 4. w organizmie czlowieka,celuloza nie rozklada sie dlatego nie sluzy jako pokarm.(papier,lakiery,tkaniny,celuloid)
C15H35COOH- Palmitynian C17H35COOH-Stearynian C17H33COOH-Oleinian TŁUSZCZE- inaczej glicerydy sa mieszanina estrow-wyzszych kwasow karb. tzw. tluszczowych i gliceryna (alkocholu) alkochol (gliceryna) + kwas karb. (tluszcze) ---> tluszcz (ester) + woda GLICERYNA-C3H5(OH)3 PODZIAŁ:
1. ze wzgledu na pochodzenie: zwierzece (smalec,łój,tran) roślinne (slonecznikowy,sojowy) 2. ze wzgledu na stan skupienia - stale nasycone (maslo,smalec) ciekle nienasycone(olej,tran) JAK ODROZNIC OLEJE(AKROLEINA) -ogrzewajac obie substancje,olej roslinny pod wplywem temp. rozklada sie wydzielajc akroleine-substancje o ostrym drazniacym zapachu,olej mineralny (silnikowy) pod wplywem temp. nie rozklada sie. Hydroliza-jest to rozklad
tluszczow pod wplywem wody Tluszcz +H2O--->gliceryna+Kwas tluszczowy
WŁAŚCIWOŚCI: 1 dobrze rozpuszczalne w benzynie slabo w
etanolu w wodzie sie nie rozpuszcza 2 plywaja po powierzchni wody 3 po wstrzasnieciu tworzy sie emulsja
(zawiesina drobnych kropelek jednej cieczy w drugiej) Jak odroznic tluszcz roslinny od zwierzecego -olej roslinny jak zwiazek nienasycony odbarwia zolta wode bromowa lub fioletowy roztwor (manganianu /II potasu)
straca sie substancja zolta.
Budulcowe- białka,energetyczne(sacharydy-cukry i tłuszcze) regulujące(witaminy,wosa i sole mineralne) Wiązanie peptydowe-polega na tym ze gr. Jednego aminokwasu laczy się z karboksylowa drugiego.
BIAŁKA:I inaczej polipeptydy występują w organizmach roślinnych i zwierzęcych,SA podstawowym materialem budulcowym,tkanek zarówno w organizmach ludzi i zwierzat.
II białka zbudowane z polaczonych co najmniej 20 roznych aminokwasow polaczonych ze soba wiazaniem peptydowym.III PODZIAŁ BIAŁEK: proste(proteiny,globuiny,albuminy) złożone(proteidy,np. fosfoproteidy) IV. Stwierdzenie OBECNOSC pierwisatkow w bialkach: WEGIEL,WODOR,TLEN:podgrzewając wysuszone bialko substancja zwegla się a na scinkach probowki pojawia się skroplona para wodna.OBECNOSC AZOTU:mleko zalewamy zasada sodowa u wylotu probowki pojawia się gas o nieprzyjemnym zapachu amoniak. OBECNOSC SIARKI: Bialko jajka zalewamy rozpuszczalna wosla ołowiu lub srebra,powstaje czarny osad ołowiu. WŁAŚCIWOŚCI: Koagulacja i peptyzacja,efekt tyndalla-roztwor bialka jest roztworem koloidalnym tzn czasteczki substancji rozproszonej(bialka) sA znacznie wieksze od czasteczek rozpuszczalnika wody. Promienie świetlne przechodząc przez roztwor rozpraszaja się na czasteczkach bialka tworząc stozek.
CUKRY: węglowodory,sacharydy,cukrowce, związki organiczne składające się z wegla, wodoru i tlenu. Ogólny: Cn(H20)m Podział: 1.Cukry proste monosacharydy to glukoza i fruktoza (C6H206) 2. Disacharydy(dwucukry) to sacharoza,maltoza,laktoza(C12H22O11) 3.Wielocukry polisacharydy to skrobia,celuloza,glikogen (C6H10O5)n
CUKRY PROSTE(monosacharydy)-glukoza, fruktoza C6H12O6 – są względem siebie izomerami(sumaryczny idento,strukt inny) Otrzymywanie glukozy(w procesie fotosyntezy) 6O2 + 6H20 -> C6H12O6 + 6O2 Podst. Źródło energii w org. Ludzi i zwierzat C6H12O6 + 6O2 -> 6CO2 + 6H2O + energia Właściwości(Gl i frukt):subst. Stałe,bezbarwne,b.dobrze rozp. w wodzie,nie toksyczne,słodki smak Glukoza stosowana do: słodzenia potraw dla niemowlat i osob na diecie,przemysl tekstylny,sztuczny miod, lekarstwa,bomki choinkowe,lustra.
Wykrywanie cukrów: Próba Tommera- niebieski wodorotlenek miedzi (II) w obecności glukozy zmienia zabarwienie na ceglasto czerwony. CuCl2 + 2NaOH -> Cu(OH)2 + 2NaCl2Cu(OH)2 + C6H12O6 -> Cu2O + C6H12O7 + 2H2O Próba Tollensa-z tlenku srebra w obecności glukozy wytraca się czyste srebro. AgNO3 + NaOH -> AgOH + NaNO3 2AgOH -> Ag2O + H2O AG2O + C6H12O6 -> 2Ag + C6H12O7
,DWUCUKRY
Utwardzanie tluszczow-olej roslinny –KAT H2> Maslo roslinne
Zmydlanie tluszczow- tluszcz + NaOH / KOH-->mydlo +
gliceryna Stearynian sodu-C3H5(C17H35COO)3+3NaOH-->3C17H35COONa=C3H5(OH)3