WSZECHŚWIAT – czasoprzestrzeń wraz z wypełniającymi ją obiektami astronomicznymi CIAŁA NIEBIESKIE – ogólna nazwa obiektów naturalnych i sztucznych znajdujących się w Kosmosie. GWIAZDY – są ciałami niebieskimi świecącymi same przez się, a wiec rozżarzonymi kulami gazowymi. Przynajmniej prze cześć okresu swojej ewolucji gwiazdy świecą w wyniku zachodzących w ich wnętrzach reakcji termojądrowych. Temperatura wewnątrz nich sięga wielu milionów stopni, a na powierzchni – wielu tysięcy stopni. Gwiazdy grupują się w galaktyki. Najbliższą Ziemi gwiazdą jest Słońce. Jest to również najważniejsza dla nas gwiazda, gdyż bez niej nie byłoby życia na Ziemi. Gwiazdami o największych rozmiarach i największej jasności absolutnej są nadolbrzymy. Drugą co do wielkości grupę stanowią olbrzymy. Gwiazdami o stosunkowo małych rozmiarach są karły (np. Słońce). Gwiazda tworzą się z wirującej chmury wodoru i pyłu zwanej mgławicą. Gdy materia się kondensuje, pod wpływem grawitacji rośnie gęstość i temperatura tworzącej się gwiazdy, aż pod wpływem temperatury zostaje zapoczątkowana reakcja termojądrowa. Gwiazda zaczyna świecić. Po milionach lat jej życia nadchodzi taki moment, kiedy wodór stanowiący paliwo zaczyna się kończyć. Jądra gwiazd o największych masach kurcząc się tworzą prawdopodobnie czarne dziury, a zewnętrzna warstwa gwiazdy ulega gwałtownemu wybuchowi jako supernowa. Olbrzymy zmieniają się w gwiazdy neutronowe (protony i elektrony przekształcają się w neutrony). Karły wyczerpujące paliwo zaczynają powiększać się do gigantycznych rozmiarów i stają się czerwonymi olbrzymami. Są one chłodniejsze niż przedtem, ale za to dużo jaśniejsze. Wyrzucają w przestrzeń kosmiczną bąble gazu, które stają się następnie rozświetloną mgławicą. Gdy wodór całkowicie się wyczerpie, siła grawitacji powoduje zapadanie się gwiazdy. Kilkukilometrowa średnica skurczonej gwiazdy – białego karła - jest gorąca i świeci jasnym światłem. Materia wewnątrz gwiazdy jest tak bardzo zagęszczona, że jej jedna łyżeczka ważyłaby w warunkach ziemskich ok. 10 ton. GALAKTYKI– układy gwiezdne, składające się z gwiazd i materii międzygwiazdowej. Pod względem budowy i wyglądu zewnętrznego, galaktyki dzielimy na: eliptyczne, spiralne i nieregularne. Naszą Galaktyką jest Droga Mleczna. Obejmuje ona m.in. Układ Słoneczny i wszystkie gwiazdy widoczne nieuzbrojonym okiem. Galaktyka należy grupy galaktyk spiralnych. Cechuje je występowanie jasnych ramion spiralnych, będących zagęszczeniem gwiazd i gorących obłoków gazowych. Obracają się wokół osi prostopadłej do płaszczyzny ramion, a w ich centrum znajduje się jaśniejsze jądro. MGŁAWICA – lub inaczej mgławice pozagalaktyczne. Są to obłoki pyłu i gazu międzygwiazdowego, lub bardzo rozległe otoczki gwiazd. Dawniej tak nazywano galaktyki. Przez ciemne chmury mgławic nie możemy zobaczyć drugiej strony Galaktyki. Mgławice jasne świecą światłem własnym lub odbitym. Istnieją też mgławice ciemne, lecz możemy je zobaczyć tylko wtedy gdy przysłaniają światło gwiazd lub mgławic jasnych.. ORBITA – tor po którym poruszają się ciała niebieskie. Może mieć kształt elipsy, paraboli lub hiperboli UKŁAD PLANETARNY – jest to układ skupiający w swoim obrębie gwiazdę, planety wraz ze swoimi satelitami i inne mniejsze ciała niebieskie. Ciała w układzie powiązane są siłami wzajemnego oddziaływania. Układ w którym żyjemy nazywamy Układem Słonecznym. Naszą gwiazdą i ciałem centralnym, skupiającym prawie całą masę układu (98,86%) jest Słońce. 9 planet obiega ją po torach eliptycznych. Obecnie znane nam planety należące do Układu Słonecznego to: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, Pluton. Współcześni badacze uważają, że w Układzie Słonecznym Ziemia jest jedyną zamieszkałą przez żywe organizmy planetą. Układ Słoneczny jest częścią Drogi Mlecznej i znajduje się w ciągłym ruchu okrążającym centrum Galaktyki. Pierwszym „sąsiadem” Układu Słonecznego, odkrytym przez ludzi, jest układ uformowany wokół gwiazdy ypsilon Andromedae. W 1996 roku P.Butler i G.Marcy, zaobserwowali tam planetę o wielkości porównywalnej z Jowiszem. W kwietniu 1999 roku, ci sami astronomowie odkryli dwie kolejne planety u tym układzie. Są one dużo większe od poprzedniej. PLANETY – ciała niebieskie o średnicach większych niż 1000km, obiegające gwiazdę po torach eliptycznych, obracające się wokół własnej osi i święcące światłem odbitym od gwiazdy. Poszczególne planety różnią się m.in. wielkością, masą i odległością od Słońca. Niektóre planety maja układy satelitów (księżyców). Kształt tych planet przypomina spłaszczona na biegunach kulę (elipsę). U większości planet wykryto atmosfery, które stanowią otoczki gazowe, utrzymujące się przy powierzchni dzięki sile grawitacji. Saturn, Uran i Neptun posiadają pierścienie złożone gł pose z brył lodu i skał oraz pyłu. Najokazalsze pierścienie iada Saturn.
