Powstanie listopadowe-referat Na 2 strony.. Dziękuje :*

POWSTANIE LISTOPADOWE PRZYCZYNY: - nieprzestrzeganie konstytucji, wprowadzenie cenzury; -nie zwoływano sejmów; -zaczęły się tworzyć (jeszcze w sejmie) grupy opozycyjne i spiskowe: * „Kaliszanie” lub „liberalna opozycja kaliska” – opozycja legalna; działaczami byli Wincenty i Bonawentura Niemojowscy; starali się oponować przeciwko łamaniu konstytucji; działali do 1820r. legalnie, potem posłowie ci zostali objęci aresztem domowym; *w Wilnie: Zgromadzenie Filaretów (przyjaciół cnoty) i Towarzystwo Filomatów (przyjaciół nauk); *Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej zabawy „Promieniści”; *Związek Przyjaciół „Panta Koina” (z gr. –wszystko wspólne) – w Warszawie; *Związek wolnych Polaków (1819/20) – Maurycy mochnacki, Witold Heltman; *o charakterze zbrojnym: Wolnomularstwo Narodowe – Walerian Łukasiński (1819); dążyli do powstania we wszystkich trzech zaborach ; *Sprzysiężenie Podchorążych; - idee i nurty romantyczne; - wojsko polskie miało być użyte do tłumienia powstania w Belgii przeciwko Holendrom w sierpniu 1830r.; -do Polski dochodziły echa rewolucji lipcowej (1830) we Francji; PRZEBIEG: 29.11.1830r. – od godz. 19.00 NOC LISTOPADOWA; -nieudany atak podchorążych na Belweder (zamach na księcia Konstantego); - Mieszkańcy Nowego Światu i Krakowskiego Przedmieścia na okrzyki „Polacy, do broni” odpowiadali stukiem zatrzaskiwanych okiennic; - sygnałem do rozpoczęcia powstania – równoczesne podpalenie browaru na Solcu i Kręgielni – nie udało sięzrobić tego jednocześnie, gdyż dzień wcześniej padał deszcz; - początkowo nie poparła powstańców burżuazja i mieszczaństwo, poparli zaś rzemieślnicy, przekupnicy, robotnicy ze Starego Miasta i Powiśla – zdobyli ARSENAŁ; -do rana powstańcy opanowali centralną część miasta (Stare Miasto, Powiśle) i Pragę; wojska Konstantego zajmowały północ i południe miasta; - nad ranem ks. Drucki – Lubecki zwołał posiedzenie Rady Administracyjnej – 2 odezwy w imieniu cara rosyjskiego 1. nawoływała do „samozakończenia tej młodzieńczej awantury; 2. powoływała do składu Rady Adm. Kilku dodatkowych członków); -30.11.1830r. – dowództwo nad wojskiem powstańców przejął gen J. Chłopicki (liczył na zdławienie powstania przy pomocy prowincjonalnych garnizonów wojsk polskich - one jednak opowiedziały się za powstaniem); - 1.12.1830 r – założenie Towarzystwa Patriotycznego(Mochnacki; prezesem Lelewel)- liczyli na to że to Tow. Będzie mogło wzbudzić ruchy rewolucyjne i propowstańcze ludności; -3.12.1830r. – Rada Administracyjna ,bez członków Towarzystwa Patriotycznego, przekształciła się w Rząd Tymczasowy (prezes – ks. J.A. Czartoryski; skład – Lelewel, Radziwiłł, Kochanowski, Ostrowski, Dębowski); -4.12.1830r. – powróciły spod Warszawy wojska, które opowiadał się za Konst. – hucznie witane; - 5.12.1830r. - Chłopicki ogłasza się dyktatorem powstania; wysłał do Petersburga posłów do rozmów z carem (Drucki-Lubecki, Jezierski); ich misja zakończona fiaskiem – dla cara powstanie było pretekstem do zniesienia autonomii Królestwa Polskiego; Chłopicki w obawie rozszerzenia się powstania, powstrzymał działania ofensywne wojsk polskich; -Rząd Tymczasowy postanowił zwołać sejm – data wyznaczona na 23.12.1830r.; -18.12.1830r.- pierwsze posiedzenie sejmu: ogłoszono powstanie za narodowe( Chłopicki na wieść o tym, że sejm odbył się bez niego – podał się do dymisji; sejm nakłania go do powtórnego przyjęcia dyktatury 7.01.1831r.); -25.01.1831r. – sejm detronizuje cara Mikołaja I – ta decyzja podjęta była pod wpływem posłów przybyłych z prowincji a także pod wpływem opinii publicznej; ZNACZENIE: -Polska staje się państwem niepodległym; -tracą sens wszelkie pertraktacje z carem; -25.01.1831r. – Rząd Tymczasowy przekształca się w Rząd Narodowy (na czele J. A. Czartoryski) – Rząd Pięciogłowy; -Instytucja wodza naczelnego – Michał Radziwiłł, doradca – Chłopicki (choć faktycznie nadal dowodził powstaniem); WOJNA POLSKO - ROSYJSKA: -5.02.1831- armia rosyjska pod dow. Gen. I.Dybicza wkracza na tereny Król. Pol.; -14.02.1831 – bitwa pod Stoczkiem (Józef Prądzyński) – zwycięstwo Polaków; -20.02 – bitwa pod Grochowem i 25.02. o Olszynkę Grochowską (dow. Chłopicki – został ranny; Żytomierski zginął); -Polacy wycofali się z Warszawy – wojska ros. Odstąpiły od niej; -26.02 – J. Skrzynecki wodzem naczelnym powstania; -miesiąc bezczynności – wzmocnienie się ; -gen. Skrzynecki przyjął plan Prądzyńskiego - dwie zwycięskie bitwy: 31.03 -Wawer i Dęby Wielkie - Prądzyński zatrzymał ofensywę –zmarnował szansę na pokonanie Rosjan; -kolejny plan ofensywy Prądzyńskiego – inni generałowie się spóźnili – połączenie korpusów – wygrana bitwa pod Igariami (10.04); - kolejnymiesiąc bezczynności; -siły rosyjskie rozdzielono – Dymitr ruszył na pd., Gwardia Narodowa na pn. – wojska polskie ruszyły na Tykocin, ale były to nieudolne działania – zaprzepaszczenia szansy- wyprawa na Gwardię – bitwa pod Ostrołęką (26.04) – przegrana z powodu nieudolności gen Skrzyneckiego; gen Bem uchronił wojsko od upadku; -powstanie na Litwie i Ukrainie; -psychologiczny kryzys powstania – nie ma dowódcy; -21.06. – Rząd Narodowy powołał pospolite ruszenie, dowódcą wojsk został Paskiewicz; -15/16.08. – rozruchy w Warszawie wywołane przez Towarzystwo Patriotyczne; lud dokonał samosądu na zdrajcach; stłumione przez wojska Krukowieckiego; 11.08. Krukowieckiemu odebrano dowództwo naczelne – dzień później objął je H. Dembiński; -16-17.08. – naczelne dow. – Prądzyński; -17.08.- Dembiński; -18.08. – zakazano działalności Tow. Patr. – przywódców aresztowano( uwolniono 22.08., 4 aktywnych uczestników zajść w Warszawie rozstrzelano na rozkaz Kruk.); -29.08. – ostatnie polskie zwycięstwo – pod Rogoźnicą na Podladsiu; -wojska ros. podeszły pod Warszawę i szykowały się do jej oblężenia; -6.09 – szturm na miasto – śmierć gen Sowińskiego – pada pierwsza linia obrony; -7.09 – pada druga linia obrony – Krukowiecki podaje się do dymisji; -8.09 – Krukowiecki odpisuje akt kapitulacji Warszawy; - 24.09- Niemojowski (ostatni prezes Rządu) podaje się do dymisji i wraz z grupą posłów udaje się na emigrację; wojska polskie nie składają broni, lecz przekraczają granicę pruską i austriacką – chcą pokazać, zę się nie poddają – tam składają broń i zostają internowani – udają się na emigrację; -9.10 – pada twierdza Modlin; -21.10 – poddaje się twierdza w Zamościu; PRZYCZYNY KLĘSKI POWSTANIA: - brak finansów; -nieudolne dowództwo; -chłopi nie zostali dopuszczeni do powstania; -układy z carem(podwójna gra polityków); - brak sprawnej organizacji powstania; -brak wiary w powodzenia powstania wśród ludzi będących u władzy; -chaos w armii polskiej w Modlinie; -różnica w liczebnośći (ros. 130 tys. , pol.50-60 tys.); SKUTKI: - Wielka Emigracja –9 tys. Pol. Wyemigrowało na Zachód; umocniło to nastroje narodowe wśród Polaków; -1833 – dochodzi do podpisania porozumienia między państwami zaborczymi, które miało być porozumieniem o wzajemnej pomocy w wypadku wybuchu kolejnych powstań; -rozpoczyna się i nasila rusyfikacja; -Belgia odzyskała niepodległość; w Europie –szczególnie we Francji – nastroje propolskie; -rozbudzenie myśli narodowowyzwoleńczej w literaturze i sztuce;