W sferze kultury dominującą rolę w europejskim średniowieczu odegrało chrześcijaństwo. Ideologii kościoła podporządkowany był rozwój sztuki. Sztuka stała się instrumentem wychowania. Sztuka romańska Styl ten najpełniej wypowiedział się w dziedzinie architektury sakralnej. Najczęściej budowano bazyliki na planie krzyża łacińskiego. Cechy architektury: -masywność, surowość -dobrze wyważone proporcje -proste, geometryczne formy (prostopadłościany, walce, ostrosłupy, stożki) -użycie łuku pełnego w konstrukcji i dekoracji -sklepienia kolebkowe (w formie połowy walca, później krzyżowe) -małe otwory okienne -budowano najczęściej z kamienia Rzeźba romańska Była ściśle związana z architekturą. Do kościoła romańskiego wchodzi się przez portal w którego tympanonie przedstawiony jest sąd ostateczny. Rzeźba na ścianach romańskich kościołów pełniła funkcję "Biblii dla ubogich". Rozpowszechniły się drzwi z brązu, na których przedstawiano sceny biblijne. Malarstwo: -znajdowało się głównie na ścianach kościołów -ograniczona skala barw (niebieski i czerwony, żółty, zielony) -nieznano brył, przestrzeni a postacie były nienaturalne ( płaskie) - tworzono witraże(czerwono-niebieskie) Cechy arcitektury gotyckiej -lekkość -strzelistość -wyokie, smukłe wieze -budowano z czerwonej cegły -sklepienia krzyżowo- żebrowe -drzwi i okna w kształcie ostrołuków -okna wąskie, wysokie, pokryte witrażami, zakończone u góry maswerkiem -portale uskokowo zwężające się do środka -stosowanie skarp-podór na zewnątrz -umiejscowienie nad portalem rozety (okrągłego okna wypełnionego maswerkiem i witrażami) Przykłady: 1)Kościół Mariacki w Krakowie 2)Katedra Notre-Dame 3)wieża i most Karola w Pradze Rzeźba średnowieczna jest głównym powodem do chwały, postaci nie podpierają już murów ale stoją samodzielnie. Ich proporcje i ułożenie ciał dają wrażenie naturalności Rzeźba gotycka -ścisły związek z kościołem, tematyka religijna -pojawienie się wizerunków osób świeckich -popularność rzeźby kamiennej wraz z bujnym rozwojem rzeźby drewnianej, polihromowanej -postać ludzka ma właściwe proporcje, naturalność postawy i swobodę gestów -ozdabianie kapiteli kolumn motywami roślinnymi -pojawił się ważny wątek mistyczny, rzeżby miały wzruszać, wstrząsać (np, piety, krucyfiksy) -ołtarze szafiaste przykłady rzeźby Madonny -ołtarz Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie -płyta nagrobna Kazimierza Jagiellończyka na Wawelu Malarstwo - bujny rozwój witrażownictwa -utrzymało się malarstwo książkowe (trójwymiarowość) -pojawienie się po raz pierwszy w dziejach sztuki obrazu -realistyczne ukazanie człowieka, jego przeżyć (poprzez mimikę i gesty) -stosowanie perspektywy i światłocienia na miarę wczesnych umiejętności -malowano sceny z nowego testamentu
