Przegląd ekosystemów! CO TRZEBA UMIEĆ NA SPRAWDZIAN . NAPISZCIE WSZYSTKO CO WIECIE!!!!!!! PILNE

ale na jaki sprawdzian? z czego?

Ekosystem jest to układ ekologiczny obejmujący żywe organizmy i środowisko nieożywione (biocenoza i jej biotop), w którym zachodzi obieg materii i przepływ energii. Na świecie istnieje wiele organizmów, które różnią się od siebie i żyją w różnych ekosystemach, np.: karp w ekosystemie jeziora, zaś wilk w ekosystemie lasu. Rodzajów ekosystemów jest wiele jednak dzielimy je przede wszystkim na: Ekosystemy wodne oraz Ekosystemy lądowe. Wynika to z innych właściwości tych środowisk, dlatego że zwierzęta i rośliny żyjące np. w wodzie muszą posiadać odpowiednie przystosowania do życia w warunkach wodnych, a inne zwierzęta żyjące na suchym ladzie. Ekosystemy wodne zajmują przeważającą powierzchnię kuli ziemskiej, ponieważ jak wiadomo wody zajmują 2/3 naszej planety. Dzielimy ja na Ekosystemy: morskie i słodkowodne, a te ostatnie na wody płynące (np. rzeki, strumienie źródła) oraz na wody stojące (stawy, jeziora, bagna). Główne różnice w ekosystemach wodnych stanowią takie czynniki jak przejrzystość (światło), ilość tlenu, twardość wody oraz rodzaj brzegu, podłoża, głębokość zbiornika itd. Ważnym czynnikiem jest tez zasolenie. W ekosystemach wodnych wydzielamy główne typy organizmów: Plankton (drobne organizmy unoszone przez wodę, np.: drobne glony, pierwotniaki) Newton (org. Samodzielnie pływające, należą do nich min. duże owady, ryby płazy) Bentos (są to mieszańcami tych środowisk, związane z dnem, np.: larwy owadów, pierścienie- pijawki, mięczaki) W każdym zbiorniku występuje strefowe rozmieszczenie gatunków roślin i zwierząt. W wodach (morskich, jeziorach, stawach itd.) rozgraniczamy strefowość zarówno poziomą (od brzegu w głąb) oraz pionową (od lustra wody do dna). W wodach jezior wyróżniamy 3 strefy takie jak: • Litoralną – przybrzeżną o Obejmuje płytkie wody wzdłuż brzegu. o Występują w niej głównie przedstawiciele producentów, gdyż dochodzi tu najwięcej światła, niezbędnego do fotosyntezy. o Bogaty jest także świat konsumentów, często ściśle związanych z roślinami. o Do strefy tej nalezą takie organizmy jak: skrzyp bagienny, jaskier wodny, mchy wodne, ośliczki, pijawki, żaby, płoć, okoń. • Pelagiczną –strefa otwartej toni wodnej o Rozciąga się w środkowej części zbiornika wodnego oraz sięga do głębokości przenikania światła. o Występują tu małe wahania temperatury, a wraz z głębokością zmniejsza się ilość światła . o Najliczniejsza grupą organizmów jest tu plankton, którego głównymi producentami są glony. o W strefie tej występują min. rozwielitki, oczliki, ukleja, sandacz. • Profundalną –głębinową o Znajduje się pod strefą toni wodnej. o Nie dociera do niego światło, a temp. Wody waha się w granicach 40C o Nie występują tu rośliny, a zwierzęta stanowią min. rureczniki i larwy muchówek oraz bakterie i grzyby. W morzu wyróżniamy także 3 strefy: • Litoralną o Obejmuje płytki wody na szelfie kontynentalnym o Charakteryzuje się bogactwem fauny o W zależności od dna rozwijają się w tej strefie rożne organizmy:  Na skalistym dnie- zieleńce, brunatnice, krasnorosty oraz małże, a w rejonach tropikalnych popularne rafy koralowe, w których żyje ogrom organizmów np.: rozgwiazdy, jeżowce kraby, ślimaki.  Na ubogim piaszczystym dnie rozwijają się trway morskie tworząc łąki podwodne, wśród których żyje wiele gatunków ryb. • Pelagiczną o Jest to środowisko otwartej toni wodnej (ok. 50 m głębokości) o Głównymi producentami są organizmy planktonu roślinnego, zaś konsumentami roślinożernymi są ślimaki, skorupiaki. o W strefie tej występują także duże głowonogi, kałamarnice, ryby- makrele, śledzie, sardynki; oraz ssaki – wieloryby, delfiny. • Bentoniczną o Obejmuje obszar dna o Na dużych głębokościach tej strefy fauna jest bardzo uboga, ponieważ nie dociera tam światło. o Strefę tą zamieszkują min. skorupiaki, mięczaki. Ekosystemy lądowe zdecydowanie różnią się od wodnych. Głównymi czynnikami ograniczającymi są tu woda oraz temperatura. Wśród ekosystemów lądowych wyróżniamy min: Torfowiska, lasy, łąki itd. Zbiorniki wodne w miarę z tym jak staja się coraz płytsze zmieniają się najpierw w Bagna, a później w torfowiska. Wyróżniamy 3 typy torfowisk: • Torfowiska wysoki o Nie maja dopływu wody, zasilane są wodą opadową. o Są bardzo kwaśne i ubogie w składniki odżywcze, co powoduje słabe zróżnicowanie gatunkowe. o Wśród organizmów dominują mchy oraz nieliczne: wełnianka wąskolistna, bagno zwyczajne. o Warunki torfowisk powodują powstawanie torfu. o Zwierzęta tego terenu to: drobne skorupiaki, ważki, owady wodne. • Torfowiska niskie - łąkowe o Powstają w obniżeniach terenu, np.: na bagnach, Wolinach wolno płynących rzek, strumieni, starorzeczach. o Torfowiska te są bogate w próchnicę i sole mineralne. o Dominuje tu roślinność szuwarowa- trzcina pospolita, pałka wodna, różne gatunki turzyc o Organizmy zwierzęce to: stułbie, pijawki i mięczaki. • Torfowiska przejściowe o Są to torfowiska przejściowe pomierzy torf. wysokimi, a torf. niskimi. o Porasta je roślinność obu rodzajów torfowisk. Innym przykładem Ekosystemu lądowego jest Las. Jest on przykładem systemu o wielowarstwowej strukturze. W strukturze pionowej wyróżniamy: • I Warstwa koron drzew o Drzewa te posiadają najlepsze warunki świetlne i wywierają wpływ na niższe rośliny o Najczęściej tworzą ją sosny, świerki, lipy. o W koronach drzew szukają pożywienia ptaki owado zęrne- sikorki, wilgi, kukułki itp. • II Warstwa krzewów i niższych drze –podszyt • III Warstwa ziół o Krzewinki, trawy, rośliny jednoroczne • IV Warstwa przyziemna o Mchy i porosty o Jest warstwa ochronną gleby, zapobiega przed nadmiernemu wyparowywaniu wody i utracie temperatury.