paprotniki kopalne, powstawanie węgla kopalnego. Pilne!!!

Węgle kopalne, skały osadowe powstałe w wyniku nagromadzenia i przeobrażenia materii roślinnej. Stanowią mieszaninę różnorodnych związków organicznych, w których skład wchodzą głównie: węgiel, wodór, tlen, siarka i azot, a także substancje mineralne (np. krzemiany, siarczki i inne) oraz pierwiastki rzadkie (m.in. arsen, uran, gal, german). W zależności od zawartości pierwiastka węgla wyróżnia się następujące gatunki węgli kopalnych, tworzących tzw. szereg węglowy: torf, węgiel brunatny, węgiel kamienny, antracyt i szungit. Złoża węgli kopalnych powstały w różnych epokach geologicznych, głównie w paleozoiku (karbon, perm) oraz trzeciorzędzie. Składnikiem tworzącym złoża była materia organiczna pochodząca z roślin. W karbonie były to głównie: olbrzymie widłaki (lepidodendrony, sygilarie), skrzypy (kalamity), ponadto paprocie nasienne i nagozalążkowe (kordaity), w permie - rośliny nagozalążkowe (miłorzębowe, benetyty, iglaste), w trzeciorzędzie - rośliny okrytozalążkowe. W zależności od rodzaju pierwotnej materii roślinnej wyróżnia się trzy podstawowe grupy węgli kopalnych: 1) węgle humusowe (humolity) - powstałe na torfowiskach ze szczątków flory lądowej, najbardziej w przyrodzie rozpowszechnione i najważniejsze pod względem gospodarczym, 2) węgle sapropelowe (sapropelity) - powstałe ze szczątków flory wodnej (głównie glonów), występujące zwykle jako przewarstwienia i soczewki wśród węgli humusowych, 3) węgle liptobiolitowe (liptobiolity) - powstałe przez akumulację żywiczno-woskowych składników roślin. Przy powstawaniu węgli kopalnych wydziela się dwie fazy: biochemiczną - polegającą na rozkładzie substancji roślinnej w procesach hydrolizy i utleniania, przy udziale organizmów żywych (bakterie, grzyby), dzięki której dochodzi do wzbogacenia się materiału roślinnego w pierwiastek węgiel, oraz geochemiczną - kiedy na przeobrażoną materię przykrytą skałami osadowymi zaczynają oddziaływać wysokie ciśnienie i temperatura oraz rozpoczynają się procesy prowadzące do usunięcia składników lotnych (gazów) i koncentracji pierwiastka węgla. Opisany proces uwęglania, odbywający się z różną intensywnością i w odmiennych warunkach geologicznych, doprowadza do powstawania różnych rodzajów węgli kopalnych. Obecnie węgle kopalne stanowią ważne źródło energii oraz surowca dla przemysłu chemicznego