Drobny płaz o długości ciała do 6 cm i masie do 6 g, wyglądem zewnętrznym przypominający niewielką ropuchę. Głowę ma płaską, małą, pysk zakończony okrągło, oczy małe, przesunięte do tyłu głowy. Całe ciało silnie spłaszczone. Brak błon bębenkowych i gruczołów przyusznych. Kończyny tylne umięśnione lepiej, niż u kumaka nizinnego, błony pławne dobrze rozwinięte. Skóra na grzbiecie pokryta dużymi gruczołami jadowymi i śluzowymi, ubarwiona na kolor brązowo-oliwkowy lub szary. Pomiędzy tymi barwami występuje u różnych osobników szereg barw pośrednich, co związane jest z różnym środowiskiem ich życia. Ubarwienie brzucha jest ważną cechą gatunkową, umożliwiającą rozróżnienie kumaka nizinnego od bardzo do niego podobnego kumaka górskiego – u kumaka górskiego brzuch jest ciemnopopielaty, pokryty żółtymi zlewającymi się plamami w odcieniu cytrynowym. Należy pamiętać, że występuje wiele form pośrednich, o nietypowym ubarwieniu – na obszarze, gdzie występują oba gatunki często dochodzi do powstawania mieszańców międzygatunkowych. Skóra kumaka, nawet przy niewielkim podrażnieniu wydziela gęsty, pieniący się śluz. Jad w nim zawarty jest trujący dla zwierząt i człowieka.
