scharakteryzuj ochronę środowiska przyrodniczego na pomorzu

ark narodowy (zgodnie z art. 14 ustawy o ochronie przyrody) to obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami naukowymi, przyrodniczymi, społecznymi, kulturowymi i wychowawczymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu. Wokół parku tworzy się otulinę, w której obowiązują zasady ochrony środowiska zabezpieczające park przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych. W otulinie może być utworzona strefa ochronna zwierzyny- jej obszar nie podlega włączeniu w granice obwodów łowieckich. Strefę tę określa Minister Środowiska. Park udostępniony jest do zwiedzania. Zasady udostępniania i stawki opłat ustala Dyrektor Parku, którego powołuje i odwołuje właściwy Minister. W Polsce powołano dotychczas 22 parki narodowe. W województwie pomorskim znajdują się dwa parki narodowe. Słowiński Park Narodowy. Park utworzono 1 stycznia 1967 roku na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 września 1966 roku, jako 11 park narodowy w kraju. Nazwa pochodzi od Słowińców- niewielkiej grupy etnicznej wywodzącej się od Kaszubów. Powierzchnia 18 619 ha- z czego ponad 10 000 ha stanowią wody śródlądowe, pozostałe tereny to lasy, bagna i wydmy. Obszar parku stanowi 1,02% powierzchni województwa. Park położny jest w krainie bałtyckiej- środkowej części Wybrzeża Słowińskiego między Łebą a Rowami. Utworzono go dla zachowania w stanie niezmienionym piękna jezior przymorskich- Gardno, Łebsko, Dołgie Małe i Dołgie Wielkie – oddzielonych Mierzeją Garnieńsko- Łebską, bagien, torfowisk, a przede wszystkim krajobrazu mierzejowego z unikatowymi w Europie wydmami ruchomymi. Słowiński Park Narodowy podzielony jest na dwa obręby ochronne: wodny i lądowy. Obręb lądowy zawiera sześć administrowanych przez leśników obwodów ochronnych: Rowy, Smołdziański Las, Smołdzino, Kluki, Żarnowska i Rąbka. Główną atrakcją parku są wydmy. Przenoszony przez wiatr piasek tworzy nieustabilizowane wydmy wysokości 30-45 m, zasypując żywe nadmorskie lasy, bagna, a nawet osady ludzkie, odsłaniając jednocześnie szczątki niegdyś zasypanych drzew, tzw. „martwe lasy”. Nasilenie procesów eologicznych nie jest jednakowe na całym obszarze. Mierzeją jeziora Gardno oraz zachodnią i wschodnią cześć mierzei Łebskiej zajmują wydmy paraboliczne o niewielkiej prędkości przemieszczania się –od 3 metrów na rok. Mają one kształt półksiężyca o ramionach skierowanych pod wiatr, czyli na zachód. Roślinność opanowuje niżej położone ramiona opóźniając ich ruch. Wyższe czoło wydmy, trudniejsze do opanowania przez rośliny wędruje nadal, wyprzedzając ramiona. Większość tych wydm została zalesiona. Najwyższa jest zalesiona wydma na której znajduje się latarnia morska w Czołpinie. Środkowa część Mierzei Łebskiej o długości około 5 km i szerokości do 1 km to obszar wydm ruchomych pokrytych roślinnością. Wędrują one z prędkością 3-10 m na rok. Przez najwyższą zwaną Łącką Górą (32 m.n.p.m.) prowadzi szlak turystyczny. Lasy w parku zajmują powierzchnię 4 545 ha, w tym 2 529 ha to tereny objęte ochroną ścisłą, a 2 016 ha ochroną częściową. Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna, jej udział w drzewostanie wynosi 81%, pozostałe gatunki to brzoza (11%), olsza (6%), buk i dąb (1 %). Najbardziej charakterystycznym zbiorowiskiem leśnym jest nadmorski bór bażynowy. Wokół jezior, na glebach pochodzenia torfowiskowego występuje bór bagienny, ols i brzezina bagienna, a na glebach bielicowo -murszastych rośnie las bukowo-dębowy. Wiek drzewostanów jest zróżnicowany, przeważają drzewostany starszych klas wieku. Są to drzewostany pochodzenia sztucznego- z nasadzeń z początku XX wieku. Aktualnie zwraca się dużą uwagę na odnowienie naturalne, samoistne lub inicjowane. Wody parku zajmują około 54 % jego powierzchni. Wspólną cechą jezior jest mała głębokość i płaskie bagniste brzegi porośnięte szerokim pasem trzcin – niejednokrotnie przekraczającym 100 m. Wody jezior wskutek częstych, silnych wiatrów ulegają mieszaniu i dlatego są dobrze natlenione. Okresowe napływy wód morskich do jezior Gardno i Łebsko przez ujściowe odcinki Łupawy i Łeby szczególnie podczas sztormów powodują, że zasolenie tych jezior w strefie zmieszania wzrasta okresowo do 3‰. Pojawiają się tu typowe ryby morskie jak śledź, belona i płastuga. Na skutek dużej ilości osadów wprowadzonych przez dopływy następuje wypłycenie tych jezior oraz zarastanie najpłytszych partii. Ichtiofaunę jezior przybrzeżnych charakteryzuje występowanie gatunków ryb typowo słodkowodnych jak i morskich charakterystycznych dla strefy brzegowej. Występują tu: sieja, ciosa, koza i kiełb (gatunki chronione). Jesienią w okresie tarła, z morza do rzeki Łeby i Łupawy wpływa troć wędrowna. Flora naczyniowa parku to około 860 gatunków roślin. Bogactwo flory wynika jednak nie z liczby gatunków ale ich kompozycji. Obok siebie występują tu gatunki typowe dla łagodnego klimatu atlantyckiego jak wrzosiec bagienny, woskownica europejska, turzyca piaskowa oraz typowe dla klimatu arktyczno- borealnego – malina moroszka, zimoziól północny i bażyna czarna. Spotkać tu można także gatunki związane ściśle ze strefą nadbałtycką- lnicę wonna, sit bałtycki. Graniczące ze sobą morze, piaszczyste wydmy ruchome, jeziora, torfowiska, lasy i łąki, ich wzajemne przenikanie się oraz występowanie gatunków w nietypowych dla siebie układach i siedliskach decyduje się o tym, że Słowiński Park Narodowy stanowi terenie o unikatowych wartościach przyrodniczych. Na wydmach panują rośliny piaskolubne, tj.: trawy- wydmuchrzyca piaskowa i piaskownica zwyczajna oraz murawy z dużym udziałem mszaków i porostów. Na terenie parku stwierdzono występowanie ponad 50 gatunków roślin naczyniowych podlegających ochronie całkowitej lub częściowej. Rośnie tu m.in. mikołajek nadmorski, zimoziól północny, malina moroszka, storczyki, widłaki, rosiczki. 112 Gatunków roślin naczyniowych wpisano na „czerwoną listę” Pomorza Zachodniego. Fauna parku to przede wszystkim ptaki- około 250 gatunków. Obserwowaną tu awifaunę podzielono na trzy grupy tj. ptaki gniazdujące, przelotne i zimujące. Do najciekawszych gnieżdżących się tu należą m.in. mewa srebrzysta, orzeł przedni, bielik, orlik krzykliwy, a także puchacz. Z ssaków występują: jeleń europejski, sarna, dzik, jenot, norka amerykańska, bóbr, kuna, tchórz, łasica, gronostaj. Do rzadkości należy foka sporadycznie spotykana na plaży. Z płazów należy wymienić: żabę zieloną, żabę trawną, ropuchę pospolitą, ropuchę paskówkę i grzebiuszkę ziemną. Płazy ogoniaste reprezentuje traszka zwyczajna i grzebieniasta, natomiast gady- żmija zygzakowata, jaszczurki—zwinka i żyworódka oraz padalec. Świat owadów to m.in. pospolite motyle dzienne jak rusałki: pokrzywnik i pawik, wiele chrząszczy i gatunków ciem. Dość bogato reprezentowane są owady związane ze środowiskiem wodnym: ważki, jętki i pluskwiaki. Ze względu za wyjątkowe walory przyrodnicze- bogata 0 awifauna i zróżnicowaną szata roślinna- park został w 1977 roku wpisany do Sieci Światowych Rezerwatów Biosfery UNESCO. Objęto go również międzynarodową konwencją RASMAR, dotyczącą ochrony siedlisk ptaków wodnych i błotnych. Na terenie parku wydzielono 12 Obszarów Ochrony Ścisłej (stanowią one 32,5 % powierzchni Parku) są to: • Mierzeja (3 532 ha) – obszar wydmowo-leśny z najbardziej rozległymi w Europie polami ruchomych wydm oraz borami bażynowymi i roślinnością wydmową. Obejmuje niemal całą Mierzeję Gardnieńsko-Łebską. Ochroną objęty jest unikatowy krajobraz oraz strefowy układ ekosystemów. Na jego terenie znajdują się dwie najwyższe wydmy Łącka Góra (32 m.n.p.m.) oraz porośnięta borem chrobotkowym Wydma Leśna (56 m.n.p.m.). • Klukowe Buki (76 ha)- obszar glebowo-drzewostanowy chroniący stary las dębowo-bukowy na glebach bielicowo-murszastych. Występuje tu m.in. wawrzynek wilczydełko oraz naparstnica purpurowa. • Moroszka (56 ha)- obszar florystyczny utworzony dla zachowania największego w Polsce stanowiska maliny moroszki – rośliny reliktowej z okresu arktyczno-borealnego. • Olszyna (19 ha)- obszar glebowy –ols na glebach niskotorfowych na południowym brzegu jeziora Łebsko. Ten niedostępny i podmokły teren jest ulubionym miejscem przebywania dzików. • Bory Torfowe (9 ha)- obszar glebowo-drzewosatnowy, bór bagienny z dominującym udziałem wrzośca bagiennego. • Bielice (4 ha)- obszar glebowy gdzie ochronie podlegają gleby typu bielicy żelazisto-próchniczej na wydmie śródlądowej częściowo porośniętej 150-letnim drzewostanem sosnowym z łanami bażyny czarnej. • Jezioro Dołgie Małe (6 ha)- ochronie podlegają zbiorowiska roślinności wodnej z rzadkim grzybieniem północnym i charakterystyczny krajobraz. W parku jest też 5 obszarów chronionych dla zabezpieczenia miejsc lęgowych ptaków. Są to: • Wyspa Kamienna (0,6 ha)- ochroną otoczono niedużą wyspę zbudowaną z głazów narzutowych usytuowaną w płn.-wsch. części jeziora Gardno. Jest to miejsce lęgowe m.in. kormoranów czarnych i mew srebrzystych. Pozostałe cztery obszary chroniące awifaunę położone są przy brzegach jezior i mają Dwojaki status- powierzchnia wodna jest pod ochroną ścisłą, natomiast powierzchnia Lądowa- pod ochroną częściową. Są to: • Gardnieńskie Łęgi (460 ha)- obszar chroniący miejsce lęgów i żerowania ptaków błotno- wodnych. Gnieżdżą się tu m.in. liczne gatunki kaczek, perkoz dwuczuby, łabędź niemy i łyska. Na pobliskich łąkach swe gniazda zakładają m.in. biegusy zmienne, bataliony, brodźce krwawodziobe i rycyki. • Klukowe Łęgi (460 ha) obszar chroniący miejsca lęgowe i żerowania ptaków. • Gackie Łęgi (500 ha)- obszar ochrony miejsc lęgowych, żerowania i ostoi ptactwa wodno-błotnego, a także szuwarów i zbiorowisk wodnych nad Jez. Łebsko • Żarnowskie Łęgi (500 ha)- obszar ochrony awifauny z szuwarami zabagnionymi, nieco zasolonymi łąkami. Ochroną częściową objętych jest 14,2% powierzchni parku. Są to: • Ciemińskie Błota (201 ha)- ochronie podlega strefowy układ zbiorowisk bagiennych i torfowiskowych • Żarnowska (781 ha) chronione są zbiorowiska leśne na wydmach śródlądowych i torfach • Rowokół (512 ha)- rezerwat leśno-krajobrazowy z najwyższym wzniesieniem w okolicy (Rowokół 115 m.n.p.m.). Fragmenty buczyn, resztki grodziska wczesnośredniowiecznego. • Kluki (738 ha)- ochronie podlegają bory i brzeziny bagienne • Oddz. Leśne 1-3 położone na krańcach Mierzei Łebskiej • Oddz. Leśne 33-35 położone od strony Rowów. Na terenie Słowińskiego Parku Narodowego wytyczono cztery ścieżki przyrodnicze: 1. „Latarnia” – trasa długości 1 km przecinająca w poprzek fragment Mierzei Gardnieńsko-Łebskiej. Latarnia morska w Czołpinie usytuowana jest około 1 k m od brzegu morza na najwyższej zalesionej wydmie. 2. „Rowokół”- ścieżka długości około 4 km na najwyższym wzniesieniu w paśmie wzgórz morenowych otaczających od południa Nizinę Gardnieńsko-Łebską. Wzgórze to znajduje się poza granicami Parku, ale administrowane jest przez dyrekcję Parku. 3. „Klucki Las”- trasa prowadząca prze obszary ochrony ścisłej i częściowej w Kluckim Lesie 4. Trasa wytyczona w Obwodzie Ochronnym Żarnowska, od miejscowości Gać poprzez zbiorowiska roślinne nad jez. Łebsko, obszary ochrony ścisłej „Olszyna” i „Bielice”, eksploatowane torfowisko z powrotem do miejscowości Gać. Mam nadzieje że to Ci pomoże ;))

Ochrona przyrody - pytania egzaminacyjne

Ochrona przyrody - pytania egzaminacyjne.

1. Na czym polegają trudności metodyczne badań nad różnorodnością biotyczną?
Podstawowy problem polega na tym, że ciągle szukamy bazy danych dokładnie mówiącej o różnorodności bi...