Niezależnie od tego, jaki jest wiek czy rok, zawsze występuje konflikt pokoleń. Wiele było dyskusji na ten temat, wiele prac w literaturze pedagogicznej, lecz może warto jeszcze raz zastanowić się nad tym, czym jest konflikt interesów pokoleń i jakie ma przesłanki? Pora wakacji to czas pełnego odprężenia. Nawet najpilniejsi uczniowie, którzy w roku szkolnym całą swoją uwagę skupili na nauce, wychodzą z cienia. Z jednej strony nowe znajomości, beztroska, wolny czas, brak obowiązków szkolnych i przekonanie o własnej dojrzałości, z drugiej dorośli, którzy zawsze stawiają jakieś wymagania. I tu zaognia się sytuacja. Lecz co jest podstawą konfliktu? Wszyscy znamy powiedzenie „Jajko mądrzejsze od kury”, ale kto zna odpowiedź na pytanie, co było pierwsze jajko, czy kura? Jedno jest pewne. Każdy ma swoje racje, zarówno dorośli, jak i młodzież. - Młodzież żyje dziś w odmiennych warunkach niż jeszcze 10-15 lat temu, co wiąże się ze zmianą wartości społecznych i politycznych. Osiągnięcie porozumienia między współczesnymi pokoleniami utrudnia dość dziwne przekonanie, swego rodzaju stereotyp, że społeczeństwo tworzy zamknięty obszar, a na jego marginesie znajduje się młodzież, która chcąc wejść w świat ludzi dorosłych musi go zaakceptować i przystosować się do niego – twierdzi Anna Chwist z Uniwersytetu Opolskiego. Młodsze pokolenie wychodzi z założenia, że opiekunowie za wszelką cenę starają się narzucić swój sposób bycia. Niewiele się myli. Dorośli nie biorą pod uwagę jednej rzeczy, że upływa czas i z każdym rokiem, wskutek nabytego doświadczenia, zmienia się hierarchia wartości. W parze z postępem technicznym zmieniają się autorytety i zainteresowania młodzieży. Prawo silniejszego Niestety niewielu jest takich, którzy mają przyswojone pozytywne wzorce osobowe. Do wyjątków należy już, by rodzic stanowił autorytet. Dziś obowiązuje prawo silniejszego. Idolem jest kolega, który ostentacyjnie buntuje się przeciw wszystkiemu i wszystkim. W parze z brakiem dojrzałości idą wzorce narzucane przez środowisko, w którym akurat przebywa młoda osoba. Rzadkością jest, by któraś z nich pozostawała w jednym niezmienionym otoczeniu. Chłonna wrażeń młodzież, właśnie przez styczność z różnymi kulturami, pragnie ukształtować własną tożsamość. Poprzez poznawanie świata próbuje odnaleźć drogę do odkrycia siebie. Zdaniem filozofa Thomasa Merona możliwość przebywania i bezpośredniego kontaktu z ludźmi, którzy wywołują bunt, pomaga lepiej uświadomić sobie własne „ja”. Starsze pokolenie spotykając różne oblicza młodości, w wielu przypadkach opierając się na zachowaniu jednostek, dość szybko wyrabia sobie zdanie na temat ogółu. Zarzucają młodym ludziom chamstwo, brak kultury i wychowania, zapominając o jednej zasadzie, że podstawy wychowania przekazuje się z pokolenia na pokolenie. Słuszne jest twierdzenie, że aby czegoś od kogoś wymagać, trzeba najpierw coś od siebie dać. Wartości będące podstawą dialogu, jak miłość, zaufanie, poczucie bezpieczeństwa kształtowane są w domu i rodzinie. Nie zmienia to faktu, jaka jest dzisiejsza młodzież – pewna siebie, buntowniczo nastawiona do świata, zamknięta we własnym świecie i przekonana, że wie, czego chce. Nie chce, aby świat dorosłych narzucał jej swoje racje, nawet te pozytywne. Sama pragnie szukać rozwiązań, wybierając właściwe dla niej wartości. Pragnąc oderwać się od nakazów i zakazów ludzi dorosłych, nie bierze pod uwagę, że uzyskanie niezależności łączy się z dźwiganiem odpowiedzialności. W prawidłowej ocenie młodego człowieka bardzo ważną rolę odgrywa krytyka. Nie wszystkie decyzje i wartości młodych ludzi powinny być postrzegane jako złe i prowadzące do demoralizacji. Należałoby uświadomić sobie, iż ludzie nie są z natury źli. Często to trudna sytuacja, brak wiedzy na dany temat oraz brak wsparcia ze strony otoczenia, a także codzienne problemy, z którymi jednostka nie może sobie sama poradzić, sprawiają, iż ludzie nie potrafią dokonać właściwego wyboru. Szukanie własnych ścieżek To, co łączy wszystkie pokolenia to szukanie w życiu własnych ścieżek. Zapewne oba przeciwstawne pokolenia chcą dobrze, lecz różni je hierarchia wartości. Brak jest wzajemnego zrozumienia i brak otwartości na potrzeby innych. Młodym ludziom brakuje też umiejętności przewidywania. Dla nich liczy się dziś i teraz. Nie myślą o tym, co będzie później, przez co powierzchownie podchodzą do problemu. Współczesna młodzież bardzo ceni sobie dobra materialne. Właśnie w tej kwestii najbardziej liczy na pomoc dorosłych. Tym samym zmniejsza się ich zaangażowanie w życiu społecznym, nauce, pracy, co przyzwyczaja do wygodnictwa, braku odpowiedzialności. Dlatego istotne jest, aby przedstawić młodzieży bardzo ważną zasadę, iż właśnie systematyczna nauka i trudna praca przynoszą satysfakcjonujące i trwałe wartości materialne. Chcąc dotrzeć do dzisiejszej młodzieży Ochotnicze Hufce Pracy angażują się w rozwój osobowościowy uczestników. Kadra hufca porozumiewa się z uczestnikami w zrozumiałym dla nich języku, wspomagając ich w rozwiązywaniu codziennych problemów. W celu uzyskania pełniejszego obrazu uczestnika, lepszego zrozumienia jego potrzeb i zainteresowań, kadra wychowawcza bezpośrednio współpracuje ze szkołami, kuratorami, instytucjami wspomagającymi wychowanie, a także ma bezpośredni kontakt z najważniejszym otoczeniem młodego człowieka – jego domem rodzinnym. Wszystkie te elementy są podstawą budowania pozytywnych relacji pomiędzy osobą dorosłą a młodym człowiekiem, który w wieku dorastania oczekuje od nas kompetencji i fachowego wsparcia. „Woda jest przygodą” Także Środowiskowy Hufiec Pracy 11-7 w Gdańsku wychodzi naprzeciw młodym ludziom, którzy zagubili się w życiu. Programem „Woda jest przygodą” wyciąga rękę do tych, którzy nie mają oparcia we własnym otoczeniu. Program zakłada wychowanie poprzez stwarzanie możliwości odpowiedniego wyboru w decydowaniu o własnym życiu. Taka forma wychowania pokazuje różne możliwości. Nie daje gotowych rozwiązań, bo nawet, jeśli ktoś bezspornie wykonuje polecenia, nie uczy się samodzielnego podejmowania decyzji. Głównie chodzi o to, by wspierać w wyborze. Realizując zadania z wychowania morskiego, kadra hufca stara się zaszczepić wśród młodzieży zamiłowanie do żeglarstwa, ukształtować jej zachowania społeczne oraz odpowiednie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Program zakłada także promowanie zdrowego stylu życia, a ponadto kształtowanie zaradności, samodyscypliny, cierpliwości oraz współpracy w zespole, jak też uczy odpowiedzialności za bezpieczeństwo drugiej osoby. Uświadamiając młodzieży zagrożenia występujące w jej otoczeniu, wychowawcy starają się wykształcić wśród uczestników świadome postawy wobec potencjalnych i rzeczywistych zagrożeń. Istotną rzeczą jest wskazywanie młodzieży, jak unikać przemocy, jak odpychać zjawiska negatywnie społecznie, by nie ulec demoralizacji, a także jak ochronić się przed pokusą sięgnięcia po środki odurzające. Wszystkie dyscypliny sportu są zatem idealnym środkiem wychowawczym, który jednocześnie wspomaga rozwój osobowy, jak i fizyczny młodego człowieka. Mądrości Sokratesa Złotym środkiem w rozwiązywaniu problemów i odnajdywaniu się w życiu, byłoby kierowanie się mądrościami Sokratesa, który formułował pytania tak, by rozmówca wyniósł przekonanie, że sam dotarł do prawdziwego twierdzenia. Aby osiągnąć taki cel potrzeba cierpliwości, ustępstw oraz chęci przyjęcia poglądów rozmówcy. Możemy wybierać sobie wiele ideałów, utożsamiać się z autorytetami, ale najważniejsze jest, abyśmy potrafili zaakceptować drugiego człowieka takim, jakim jest. Taka lekcja tolerancji w dzisiejszych czasach może stanowić dla młodzieży złoty środek w codziennych zmaganiach. Różnicę pokoleń nie powinna stanowić walka na argumenty, ale uczenie się obustronnie czegoś nowego.
