Szlachcic Sarmata wyróżniał się zarówno strojem z charakterystycznym : żupanem,kontuszem,pasem i szablą , jak i szczególnymi poglądami na świat i politykę.Sarmaci wierzyli bowiem,że Rzeczypospolita jest najdoskonalszym i szczególnie chronionym przez Boga państwem,które rzekomo jest najbogatszym państwem w Europie.Nawet w literaturze Sarmaci uważali sie za mistrzów.
Wyróżniał się w Europie. Pochodził ze Wschodu. Był dostojny, bogaty i barwny. podstawową częścią był żupan, który przepasywano ozdobnym pasem. Na żupan nakładano kontusz, na niego zaś delię wypadku chłodów oraz czasami różne odmiany węgierskich narzut . Najmożniejsze rody używały karmazynu i szkarłatu. Na nogach noszono szarawary. Na głowę wkładano kołpak z czaplimi piórami umieszczonymi w szkofii lub konfederatkę
wygląd ; strój ; -żupan -długa suknia z dużymi rękawami -hajdawery- spodnie ściagane w pasie sznurkiem - buty szlacheckie -kontusz-podobny do żupanu, paradny - delia - peleryna noszona w okresie chlodu -pas -czapka -szabla obyczaje; -przeciwnicy reform -waleczni , odważni , - skłaniali sie do troski o wspólne dobro