Józef Haydn

Józef Haydn (1732-1809), kompozytor austriacki. Jako 8-letni chłopiec zaangażowany do chóru katedralnego w Wiedniu, gdzie kształcił się w grze na klawesynie i skrzypcach. W 1768 otrzymał stanowisko kapelmistrza na dworze w Lukavcu, w Czechach.W 1761 rozpoczął służbę na dworze w Eisenstadt, najpierw jako wicekapelmistrz i kompozytor, od 1766, wraz z wybudowaniem nowej rezydencji Suttr nad Jeziorem Nezyderskim, tzw. węgierskiego Wersalu, jako I kapelmistrz. Po śmierci księcia Józefa Miklósa i rozwiązaniu orkiestry przybył do Londynu (1791). Podczas drugiego pobytu w Londynie (1794-1795) napisał 12 symfonii zwanych „Londyńskimi”.
Dzieło życia ukoronował w latach 1796-1801 Stworzenie świata i Pory roku. Dokonał w swej muzyce krystalizacji formy klasycznej symfonii jako kompozycji 4-częściowej, złożonej z allegra w formie sonatowej części wolnej (często w formie wariacji), menueta i finałowego ronda.
Był twórcą klasycznego kwartetu smyczkowego. W oratoriach połączył tradycje barokowe (technikę polifoniczną i koncertującą, ilustracyjność muzyki, monumentalne chóry) z klasycystyczną symetrią, symfonicznością i operową śpiewnością. Wykorzystywał ludowe melodie austriackie, węgierskie, słowackie, a nawet chorwackie. Tworzył muzykę o żywym, ruchliwym, dynamicznym charakterze (84 kwartety smyczkowe oraz 104 symfonie).
Otoczony powszechnym szacunkiem koniec życia spędził w Wiedniu gdzie zmarł. Znał wielkich kompozytorów jak Wolfgang Amadeusz Mozart oraz Ludwika van Beethovena.