audycja radiowa na temat Debussego.

Podczas dzisiejszej audycji muzycznej z cyklu "Wielcy kompozytorzy" zapoznamy się z sylwetką francuskiego nowatora muzyki Claude Debussy`ego, reprezentującego w kierunek zwany impresjonizmem. Impresjonizm muzyczny, przełom XIX i XX wiek,  powstał około 15 lat po pojawieniu się tego kierunku w malarstwie - jeden z obrazów C. Moneta wystawiony w Paryżu w 1874 roku ( pt. „Impresja – wschód słońca” ) dał nazwę i początek temu ruchowi, który reprezentowali, poza Monetem, tacy malarze jak : Cezanne, Degas czy Renoir. Impresjonistom chodziło głównie o malowanie w plenerze, gdzie łatwo uzyskuje się grę świateł i cieni, a barwy zastępują linie. Obrazy impresjonistyczne miały nastrój i atmosferę, trudno było mówić o precyzji linii i formy, liczyło się jedynie wrażenie. Podobnie kompozytorzy, których nazwano impresjonistami, dbali bardziej o barwność muzyki, niż o jej kontury oraz o uzyskanie wrażenia, niż o przekaz formy.      Claude Debussy, urodził się w 1862 r. w St. Germain-en-Laye; zmarł w 1918 r. w Paryżu początkowo tworzył pod wpływem Chopina i Wagnera, szybko jednak odwrócił się od muzyki romantycznej, szukając nowych sposobów muzycznej wypowiedzi. W 1884 roku otrzymał Nagrodę Rzymską – zaszczytne wyróżnienie zapewniające środki materialne na kontynuację studiów w Rzymie. Od 1892 roku mieszkał na stałe w Paryżu. Przez kilkanaście ostatnich lat życia był krytykiem muzycznym kilku czołowych pism francuskich. Debussy jest pierwszym kompozytorem, który – zrywając z romantyczną tradycją – pchnął rozwój muzyki na nowe tory. Posługując się swobodnie skalą pentatoniczną  i całotonową, akordami septymowymi i nonowymi, szeregami równoległych kwint i kwart, skomplikowanymi strukturami rytmicznymi, nie tyle burzył system harmoniki klasycznej i zrywał z jego konwencjami, co po prostu zaczął w całkowicie nowy sposób kształtować materiał dźwiękowy. Wyzwolił muzykę z form klasycznych i stworzył nowe, porzucił tonalność, zrewolucjonizował technikę orkiestralną i pianistyczną. Przenosząc główny akcent z jakości harmonicznych na jakości brzmieniowe, odkrył nowe środki ekspresji i możliwość przeobrażenia całej struktury dźwiękowej dzieła muzycznego. Ważniejsze utwory Debussego to: Sceniczne – dramat liryczny „Peleas i Melizanda” oraz balet „Jeux” ( „Gry” ); Utwory orkiestrowe – „Popołudnie Fauna”; „Les Nocturnes” ( „Nokturny” ); „La mer”  ( „Morze” ); „Images” ( „Obrazy” ); Utwory kameralne – kwartet smyczkowy; 3 sonaty na różne zestawienia instrumentów; Utwory fortepianowe – „Suita bergamasque”; „Children Corner”; ( „Kącik dziecięcy” ); 24 preludia; Utwory wokalno-instrumentalne – kantaty oraz pieśni.   Podczas dzisiejszej audycji wysłuchamy utworu orkiestrowego "Morze" (La mer) C. Debussy`ego, w którym autor genialnie sugeruje słuchaczowi  wszelakie wyobrażenia i odczucia np. ruch i szmer morza, linii horyzontu, wiatru wśród liści, wrzasku lecącego ptaka. Dzieło to zbliżone do symfonii, składa się z trzech części, a każda z nich oddaje obraz morza w innym nastroju. Pierwsza część "Od świtu do południa" zaczyna się spokojnie, oddając pierwsze błyski światła na zimnej powierzchni wody. Stopniowo muzyka rozwija sie z nadejściem dnia, a morze ożywia blaskiem i ruchem. Tę część kończy dostojna chorałowa coda, grana przez instrumenty dęte blaszane. Druga część "Gra fal" jest ruchliwa jak żywe srebro, a jej nieskończenie subtelne szczegóły orkiestracji i rytmu przywołują świat pełen oślepiającego blasku słońca, wiatru i morskiej bryzy. Na zakończenie pojawia sie "Rozmowa wiatru z morzem", gdzie napięcie narasta niczym gwałtowny sztorm. Moment spokoju i ciszy, kiedy główną melodię tej części, delikatnie wykonują instrumenty dęte drewniane ponad bardzo wyskim, wysokim dźwiękiem skrzypiec. Potem powraca sztorm i utwór kończą wspaniałe fale dźwieków w wykonaniu orkiestry. Na zakończenie tej audycji, po tym krótkim wstępie dotyczacym sylwetki samego kompozytora i dzieła, zapraszam Państwa do wysłuchania utworu.       Pozdrawiam.