Pierwsze konflikty w Kościele chrześcijańskim pojawiły się w IV w., a jednym z pierwszych był kryzys Kościoła afrykańskiego, w którym część wyznawców opowiedziała się za poglądami biskupa Kartaginy – Donata – którzy następnie dołączyli do Kościoła wschodniego. Innym poglądem przynoszącym Kościołowi problemy w IV w. był wysunięty przez Ariusza dogmat o naturze boskości Chrystusa. Ten Aleksandryjski teolog odrzucił nauki Kościoła i głosił własne, mówiące, że Jezus nie jest wieczny, a swoją boskość uzyskał jedynie dzięki nieskazitelnie moralnej doskonałości. Poglądy zostały uznane za herezje (poglądy religijne uznane za błędne przez Kościół aktualnie panujący) i potępione przez dwa sobory, lecz mimo tego arianizm znalazł liczne rzesze wyznawców wśród ówczesnych plemion germańskich. Oba poglądy wykazywały rozbieżności w Kościele i były zwiastunami kolejnych ruchów heretyckich.
