Co stanowi największe zagrożenia wobec życia ludzi w XXI wieku i jakie propozycje wobec tych zagrożeń ,,zgłasza’’ pedagogika serca , którą można uznać za teorię wychowania w miłości ?
Maria Łopatkowa znakomity pedagog , rzecznik , obrońca praw dziecka , zdaje sobie sprawę , że człowiek jest wielką tajemnicą . Na kartach swojej powieści ,, Pedagogika serca?? stara się odpowiedzieć na pytanie kim jest człowiek dla drugiego człowieka? Co zrobić aby stał się człowiekiem miłującym ? Człowiek otrzymał w darze od Boga rozum , którego nie potrafi wykorzystać . Dlatego wiek XXI jest pełen agresji , przemocy wobec dzieci . Dlatego dzieci choć mają rodziców pozostają sierotami . Diagnoza w ujęciu Marii Łopatkowej brzmi : ,, Mamy dziś na niespotykaną skalę deficyt miłości ??. Wystarczy spojrzeć na przekazy medialne , gdzie złość , brutalność jest na porządku dziennym . Tyle zła , nienawiści a gdzieś w dali głodujące dzieci , krzywda i płacz w obliczu wojen .
Wychowanie młodego pokolenia spoczywa w rękach dorosłych , nakłada obowiązek wnikliwego badania i zapobiegania wszystkiemu co mogłoby sprzyjać agresji i jej rozwojowi w formowaniu się postaw ludzkich . ,, Pedagogika serca ?? jako teoria wychowania w miłości wskazuje największe zagrożenia XXI w.
Niezaspokojona u dzieci i młodzieży potrzeba miłości prowadzi do różnego rodzaju zaburzeń psychicznych . Już w wieku przedszkolnym ? opóźnienie w rozwoju , brak koncentracji .Wiek szkolny , gdzie powinien następować wszechstronny rozwój osobowości młodego człowieka niesie niechęć do nauki , bierność , agresywność , zamykanie się w sobie . U młodzieży niedobór miłości powoduje zanik ambicji , brak samodzielności , inicjatywy , brania odpowiedzialności za siebie i innych a w konsekwencji nadużywanie alkoholu , wczesna inicjacja życia seksualnego .Oprócz tych zagrożeń Maria Łopatkowa mówi o braku bezpieczeństwa , postępującym procesie dehumanizacji . Niestety do zagrożeń młodego człowieka przyczyniają się i rodzice czy instytucjonalni opiekunowie dzieci .Przemoc fizyczna stosowana w celach profilaktycznych a bicie uważane za niezbędną metodę wychowawczą .Łopatkowa zwraca uwagę na to iż granica między biciem a maltretowaniem jest dość płynna . Zarówno krzywda cielesna jak i psychiczna na trwałe pozostawia ślad w psychice dziecka . Ono pozostanie samotne , nie upomni się o swoją godność . Dziecko powinno mieć prawo do godności , wolności , małych tajemnic . zdaje sobie sprawę M. Łopatkowa , że odpowiedzialność za postawy dzieci i młodzieży ponosi cały system edukacyjny i tu rację przyznaje antypedagogika . Rodzic na mocy prawa jest podmiotem w stosunku do dziecka , decyduje o jego losie . Łopatkowa dyskryminuje ten proces ukazując jego prawdziwy wymiar w prawie rodzinnym i opiekuńczym . Pojawia się tu kategoria władzy rodzicielskiej . A autorka wprowadza w miejsce władzy rodzicielskiej , pieczę rodzicielską . Władza rodzicielska wg M. Łopatkowej nie odzwierciedla charakteru obowiązków spoczywających na rodzicach czy prawnych opiekunach dziecka , bo czym jest władza jak nie rygorem , dyscypliną , tu nie ma miejsca na miłość . Piecza rodzicielska powoduje , że miedzy rodzicami a dziećmi powinna panować mądra wymagająca miłość nie odwołująca się do gróźb , kar czy poczucie wyższości . Rodzice powinni troszczyć się o dziecko , dawać dobry przykład . Musza wiec dla dziecka stanowić autorytet . Ale nie tylko rodzice mogą być wzorem dla dziecka , tu Maria Łopatkowa dostrzega pozytywną rolę wzorców osobowych w kształceniu i wychowaniu dzieci . Jednak naczelną zasadą pedagogiki miłości jest to , że : ,, Ludzkość może się odrodzić jedynie przez dzieci ??oraz że : ,, Dziecko i miłość muszą zaistnieć na politycznej mapie świata ??.
Maria Łopatkowa proponuje aby nadrzędnym celem wychowania było wychowanie emocjonalne i związane z nim empatie inteligencja emocjonalna o której mówił Daniel Golleman . Nie obce jest jej również wychowanie instytucjonalne , takie wychowanie wcale nie musi się opierać na podporządkowaniu wychowawcom wychowanków , traktowaniem dzieci przedmiotowo i czynienie z nich grupy społecznie uciśnionej . Domaga się respektowania podmiotowości dziecka w toku jego edukacji i wychowania . Dziecko powinno mieć również pewien czas wolny . Wolność to niezbędny warunek szczęścia i tylko w warunkach swobody można poznać indywidualne cechy wychowanka , pomóc mu je rozwijać. Trzeba również wskazać pewne granice wolności , których nie wolno mu przekroczyć .
Metody oparcia instytucjonalnego wychowanków dzieli na 3 etapy :
1) Poszukiwanie osób bliskich dla dziecka .
2) Utrwalanie więzi emocjonalnej miedzy dzieckiem a bliskimi .
3) Wykorzystanie związków uczuciowych dziecka do osiągnięcia celów wychowawczych .
Pedagogika serca Marii Łopatkowej bazuje na ufności w rozwój i obronę człowieczeństwa . Ma nadzieję , że wystarczy wybrać odpowiednich pedagogów oraz zmienić obowiązujące prawo . Prawo do wykonywania poleceń niezgodnych z sumieniem dziecka . Bez mądrej miłości dziecko nie stanie się dobrym człowiekiem . Bo w naturze ludzkiej leży dobro i zło . Dlatego wielką rolę w tym trudnym pełnym niepokoju , agresji , wojen XXI wieku maja do spełnienia dorosłe osoby , rodzice , wychowawcy , pedagodzy zatroskani o prawidłowy rozwój młodego pokolenia . Celem ,, Pedagogiki serca ?? powinno być takie wychowanie młodego człowieka , który urzeczywistniając miłość , mógłby powiedzieć o sobie amo ergo sum .