budowa i typowe kształty k. prokariotycznych:
1. nie zawieraja organelli oslonietych blonami, takich jak jadro i mitochondria.
2. typowe ksztalty komorek bakeryjnych to ziarniaki, czyli kuliste ;laseczki i skrecone srubowato: srubowce i kretki. Przecinkowce mają kształt przecinka.
3.wiekszosc eubakterii ma sciane komorkowa, w ktorej sklad wchodzi peptydoglikan. Sciana bakterii gramdodatnich jest bardzo gruba i zbudowana glownie z peptydoglikanu, a gramujemnych z ciensza, zlozona z cienkiej warstwy peptydoglikanu i zewnetrznej blony podobnej do blony komorkowej. niektore gatunki bakterii wytwarzaja otoczke otaczajaca sciane komorkowa.
4.niektore bakterie maja fimbrie, czyli wystajace z komorki struktury bialkowe, ktore ulatwiaja bakteriom przyleganie jedna do drugiej lub do innych powierzchni.
5. wici bakterii roznia sie budowa od wici eukariotycznych; kazda składa sie z nasady, haka i jednego wlokn. poruszaja sie ruchem obrotowym.
prokarioty mozemy podzieli na dwie doment: eubacteria i archaea.
w odroznieniu od eubakterii sciana komorkowa archeowcow nie zawiera peptydoglikanu. translacja u archeowcow jest bardzo jest bardziej zblizona do translacji eukariotow niz innych prokariotow.
glowne grupy archeowcow: metanogeny, skrajne halofile i skrajne termofile.
metanogeny- wytwarzaja metan z prostych zwiazkow wegla. zasiedlaja beztlenowe srodowiska czesto wystepuja w przwodzie pokarmowym czlowieka i zwierzat.
skrajne halofile zyja w nasyconych roztworach soli
skrajne termofile moga bytowac w temperaturze powyrzej 100 stopni C.
bezplciowe rozmnazanie prokariotow
- typowy material genetyczny prokariotow stanowi kolista czasteczka dna oraz jeden lub wiecej plazmidow
-prokarioty rozmnazaja sie bezpciowo przez
+podzial
+paczkowanie
+fragmentacje
u bakterii w procesie transformacji, transdukcji lub koniugacji moze dojsc do wymiany materialu genetycznego. w transformacji fragnety dna uwalniane z kom. batkeryjnej wchlania inna kom. w transdukcji geny z jednej bakterii do drugiej przenosza fagi. w procesie koniugacji kom. łacza sie przekazuja sobie material genetyczny.
metabolizm
wiekszosc prokariotow jest heterotrofami, pozyskuja energie i atomy wegla od innych org.; niektore sa autotrofami wytwarzajacymi swoje zwiazki organiczne z prostych zw. nieorganicznych.
wiekszosc heterotrofow to wolno zyjace saprofity czerpiace pokarm ze szczatkow organicznych.
autotrofu moga byc fotoautotrofami, czerpiacymi energie swietlna lub chemoautotrofami,ktore uzyskuja energie z utleniania nieorganicznych zwiazkow chemicznych.
wiekszosc bakteri jest jednak tlenowcami ; niektore sa wzglednymi beztlenowcami ktrych metabolizm wrazie potrzeby moze przebiegac beztlenowo; inne sa bezwzglednymi beztlenowcami < obligatoryjnymi anaerobami> ktorych metabolizm jest wylacznie beztlenowy.
protisty sa organizmami prostymi eukariotycznymi, w wiekszosci jednokomorkowymi i zyjacymi w srodowisku wodnym.
naleza do nich mikroskopijne organizmy jednokomorkowe, organizmy tworzace kolonie
lub wystepujace w postaci cenocytow oraz wielokomorkowe.
jako jednokomorkowe mozemy wymienic np. pierwotniaki,euglene czy drozdze.
poruszaja sie za pomoca nibynozek, rzesek lub wici niektore sa nieruchliwe.
zyja wolno lub w symbiozie mogacej miec charakter mutualizmu, komensalizmu i pasozytnictwa.
wicowce zwierzece rozdziela sie na 3 typy.
sa glownie jednokomorkowymi heterotrofami, poruszajacych sie za pomoca biczykowatych wici.
1. diplomonada naleza do excavata, maja 1 lub 2 jadra komorkowe do 8 wici oraz niemaja mitochondriow ani aparatu golgiego.
2. euglenoidy naleza do discicristata sa jednokomorkowymi wiciowcami. czesc z nich jest zdolna do fotosyntezy. przedstawiciel to swidrowce wywoluja spiaczke afrykansta.
3.wiciowce kolnierzykowe naleza do opisthokonta i sa spokrewnione z grzybami i zwierzetam. maja jedna wic, otoczona u podstawy kolnierzykiem mikrokosmkow.
drozdze- formy okragle lub owalne trzorzone przez stetki gatunkow grzybow jednokomorkowych. sa szeroko rozprzestrzenione. wystepuja w glebie na lisciach w owocach konserwowanym miesie na powierzchni i wewnatrz naszego ciala.
Naleza do grzybow workowych, rozmnazaja sie glownie przez paczkowanie ale moga tez ulegac podzialowi mitotycznemu dajac 2 osobniki potomne. plociowo drozdze rozmnazaja sie przez wytwarzanie askospor. < aby do tego doszlo 2 haploidalne komorki drozdzy musza polaczyc sie w diploidalna zygote> dzieli sie ona mejotycznie w wyniku czego powstaja 4 haploidalne jadra, wlaczane nastepnie w obreb 4 askospor. askospory te zazwyczaj pozostaja przez jakis czas otoczone wspolna sciana odpowadajaca scianie worka.
jak by co mozesz powiedziec ze korzystalas z ksiazki E.P Solomona ;)
