W 1852 roku premierem Królestwa Sardynii (Piemontu) został liberał Camillo Cavour. Członek organizacji spiskowych i wolnomularstwa, zaprezentował program modernizacji Piemontu i wzmocnienia potencjału przemysłowego kraju. Wielki przeciwnik Państwa Kościelnego i antyklerykał, zabiegał o wsparcie innych liberalnych i postępowych rządów w Europie, przede wszystkim Wielkiej Brytanii i Francji Napoleona III. Francja zainteresowana była udzieleniem pomocy Sardynii , aby osłabić pozycję Austrii i cesarza Franciszka Józefa na Półwyspie Apenińskim. W 1859 roku szeregu prowokacji ze strony Francji i Królestwa Sardynii doprowadziły do wybuchu wojny z Austrią. Wojskami piemoncko-francuskimi dowodził osobiście Napoleon III. Wielkie zwycięstwa nad Austriakami pod Magentą i Solferino umożliwiły francusko-piemoncki dyktat warunków pokojowych. Uzależnione od Austrii bądź Państwa Kościelnego Lombardia, Toskania, Parma, Modena i Bolonia zadeklarowały chęć przyłączenia się do Królestwa Sardynii (Piemontu), co potwierdzono plebiscytem. Jednakże "zapłatą" dla dynastii sabaudzkiej wobec Napoleona III była konieczność oddania Francji zachodniej części Sabaudii, matecznika dynastii, wraz z miastem Nicea. Giuseppe Garibladi i Giuseppe Mazzini, po powrocie z wygnania z okresu Wiosny Ludów, organizowali dodatkowe siły zbrojne. Tymczasem na południu młody, niedoświadczony król Franciszek II Burbon nie dostrzegł zagrożenia dla własnych rządów ze strony karbonariuszy, spiskujących i infiltrujących sycylijską armię. W obliczu osłabienia Królestwa Obojga Sycylii, Giuseppe Garibaldi zorganizował marsz tysiąca, który pomiędzy majem a wrześniem 1860 roku opanował całe południe. 26 października 1860 przybyły do Neapolu Wiktor Emmanuel rozwiązał marsz tysiąca i przejął we władanie upadłe Królestwo Obojga Sycylii. Po abdykacji Franciszka II Burbona jedynie Wenecja i Rzym nie były we władaniu korony piemoncko-sycylijskiej. Na mocy porozumienia z Francją Państwo Kościelne zostało poddane okupacji przez wojska Napoleona III. 17 marca 1861 roku w Turynie Wiktor Emmanuel został proklamowany królem zjednoczonych Włoch i nadał nowemu państwu liberalna konstytucję.
