SZWAJCARIA Informacje: Położenie Szwajcaria leży w zachodniej Europie. Graniczy z Francją, Niemcami, Austrią, Lichtensteinem i Włochami. Jest krajem górzysto- wyżynnym (Alpy, fragment masywu Mont Blanc) przeciętym licznymi dolinami rzek: Renu, Rodanu, Aare i Reuss. Ludność Szwajcarzy stanowią 81% ludności kraju. Resztę stanowi ludność napływowa - Włosi, Hiszpanie, Niemcy, Jugosłowianie i Polacy. Wyznanie i język 46 % mieszkańców to katolicy, 40,5 % - protestanci, 1,5 % - muzułmanie, 0,3 % - wyznawcy judaizmu. 9 % nie deklaruje przynależności religijnej. Na terenie Szwajcarii ludność używa kilku języków, przede wszystkim niemieckiego. Obok niego istnieją w obiegu: francuski, włoski i retoromański, oraz liczne dialekty. Gospodarka Szwajcaria jest jednym z najbogatszych i najbardziej rozwiniętych krajów europejskich. Długotrwałą neutralnością i zasadą nienaruszalności tajemnicy bankowej wyrobiła sobie zaufanie i opinię finansowego "centrum świata". Wysoko rozwiniętym gałęziami gospodarki są rolnictwo i turystyka. Ustrój Szwajcaria jest republiką związkową, złożoną z 23 kantonów (3 z nich dzielą się jeszcze na samodzielne półkantony). Obowiązuje konstytucja z 1874 roku (z licznymi zmianami). Charakterystyczny jest brak stanowiska "głowy państwa". Funkcje reprezentacyjne pełni wybierany na rok przewodniczący Rady Związkowej. Ciekawostki: Banki - to swoisty symbol Szwajcarii, działa ich tu ponad 630! 5 z nich należy do światowej czołówki: Schweizerischer Bankverein (z siedzibą w Bazylei, wartość depozytów - 124 mld dol.), Schweizerische Bankgesellschaft (Zurych, 114 mld dol.), Credit Suisse (Zurych, 89 mld dol.), Schweizerische Volksbank (Berno), Bank Leu. Łączna wartość depozytów w bankach Szwajcarskich - 1000 mld dol. Zegarki - charakteryzują się nie tylko precyzyjnością wykonania, ale i niezwykłą dokładnością. Stąd powiedzenie: "Chodzić jak w szwajcarskim zegarku". W Szwajcarii istnieje kilkaset firm produkujących czasomierze, m.in. Swatch i Swiza. Gwardia Szwajcarska - Gwardia Szwajcarska (złożona z młodych, wykształconych i nieżonatych mężczyzn) jest formacją przeznaczoną do różnorakich zadań, a są to przede wszystkim: - ścisła ochrona osoby Ojca Świętego, - zapewnienie bezpieczeństwa na terenie Pałacu Apostolskiego oraz straż przy bramach wjazdowych do Watykanu, - towarzyszenie Ojcu Świętemu w jego podróżach i trosce o jego bezpieczeństwo, - honorowa warta reprezentacyjna podczas uroczystości z udziałem Ojca Świętego. Sery - Produkcja serów jest narodowym przemysłem Szwajcarii. Takie nazwy jak Emmentaler czy Gruyčre to nazwy znane każdemu miłośnikowi serów. Oto kilka liczb: w roku 2001 wyprodukowano 172 217 ton serów, o 4 836 ton więcej niż w roku 2000 (liczby te obejmują pełen asortyment serów: twarde, półtwarde, extra twarde i świeże) Z powyższej liczby 57 600 ton wysłano na eksport (czyli dokładnie jedną trzecią całej produkcji), o 1 % mniej niż w r. 2000. Dwie trzecie całego eksportu obejmują sery twarde. Liczba rodzajów serów produkowanych w Szwajcarii jest bardzo duża. Każdy producent pilnie strzeże receptury swojego sera, dlatego każdy region ma swoje sery - raj dla smakoszy: możliwość kosztowania różnorodnych serów w zależności od miejsca pobytu. Dwie najbardziej znane tradycyjne potrawy szwajcarskie z sera to raclette i fondue. Obie potrawy polegają na rozpuszczaniu sera, ale całkowicie w inny sposób. Raclette to ser twardy, który rozpuszcza się tradycyjnie z koła sera, odkrajając plastry sera lub korzystając z nowoczesnych grillów elektrycznych przez umieszczenie kwadratowych plastrów sera na specjalnych patelenkach do rozpuszczania. Fondue to z kolei ser starty na wiórka, rozpuszczony w specjalnym kamionkowym naczyniu zwanym caquelon, umieszczonym na specjalnej podstawce z płonącym płomieniem. Fondue można też przygotować bez sera na różne sposoby. Czekolada - Produkcją czekolady w Szwajcarii zajmuje się 17 fabryk. Łącznie sprzedały one 139.663 tony czekolady. Obroty branży wyniosły w 2003 r. 1.250.000.000 Fr, z czego 762 miliony na rynku wewnętrznym. W produkcji czekolady zatrudnionych jest łącznie 4260 osób. Za granicę wyeksportowano 71.383 tony za sumę 486 milionów franków, jest to wzrost o 3,2 %. Eksport do 130 krajów, najwięcej do Niemiec 22 % eskportu, Wlk. Brytanii 12 %, Francji 10 % i USA 6 %. Poza tym najważniejsze rynki zbytu to: Szwecja, Finlandia, Rosja, Arabia Saudyjska i Kanada. Statystyczny Szwajcar zjada rocznie 11,3 kilograma czekolady rocznie. Łącznie w roku ubiegłym w Szwajcarii skonsumowano 83.884 tony czekolady, z czego 68.280 ton produkcji szwajcarskiej. Najpopularniejszym wśród Polaków producentem szwajcarskiej czekolady jest Lindt. Wiedeń Wieża Wariatów To nie żart!! Istnieje faktycznie od 1796 roku!! (aktualnie jako Muzeum Patologiczno-Anatomiczne z ponad 42.000 eksponatów jest największym tego typu w świecie) 5-piętrowy Narrenturm ma 139 pomieszczeń. Zamkniętych było tutaj około 200 - 270 osób. Wewnątrz panował półmrok, nie było ogrzewania ani bieżącej wody. Psychicznie chorzy byli przykuci do podłogi lub do ścian na krótkich łańcuchach. Zamykani byli tutaj nie tylko ludzie umysłowo chorzy ale także melancholicy, epileptycy, i paranoicy. W ciągu 45 lat (1798-1843) przebywało tutaj 3582 Pacjentów. Cesarz Józef II osobiście wydawał polecenie na którym piętrze ma być chory zamknięty. Więźniowie ostatniego piętra nigdy nie opuszczali swej celi. Podziemia Wiednia Według legend podziemne korytarze łączą Hofburg z pałacem Schönbrunn. Być może tak kiedyś rzeczywiście było, gdyż podziemny Wiedeń to nie fikcja ale fakt. Dzisiaj na przykład można przejść podziemnymi korytarzami (tylko dla wybranych) od Hofburga do "Rządowego Bunkra" pod koszarami przy Stiftgasse. Opera, Teatr Zamkowy, Museumquartier i Krypta Kapucynow także posiadają podziemne połączenia. Labirynt piwnic i korytarzy stworzony został po oblężeniu tureckim w 1529 roku. Powstały wówczas podziemne magazyny i cysterny na wodę. Największe z nich mają wielkość hal dworcowych (200-500m2!!) W czasie II Wojny Światowej służyły jako schrony. Centrum podziemnego miasta stanowi Biblioteka Narodowa. Jej 3-poziomowe piwnice zawieraja 2,6 mln. książek ustawionych na 60 km. regałów. Rocznie przybywa 40.000 nowych pozycji. Największą reklamę wiedeńskich kanałów zrobił dreszczowiec "Trzeci człowiek", którego akcja toczy sie w okupowanym Wiedniu po II Wojnie Światowej. Doskonała obsada i reżyseria sprawiły, że do dzisiaj chetnych na wycieczkę tropem Trzeciego człowieka nie brakuje. Labirynt kanałów liczy dzisiaj ponad 1800 kilometrów a 450 pracowników przedsiębiorstwa kanalizacji to aktualne "duchy podziemi" Kult śmierci po wiedeńsku W krypcie Kościoła sw. Michała pochowana jest szlachta i dworacy, którzy także po śmierci chcieli pozostać blisko dworu cesarskiego. W latach 1631-1784 pod tym małym kościołem pochowanych zostalo ok. 4000 osob!! Gdy w krypcie robiło się ciasno drewniane trumny rozbierano i palono a kości przesypywano piaskiem i ziemią - w ten sposób poziom krypty podniósł sie o ok.1,5 metra. W XVIII w zaniechano pochówków i kryptę zamknięto. Otwarto ją ponownie w XIX wieku robiąc inwentarz. Doliczono sie wówczas 400 sarkofagow, gdy jednak w XX wieku policzono je ponownie było ich tylko 250!! Dzisiaj największą atrakcję krypty stanowią zmumifikowane ciała. Najsłynniejszym pochowaym tutaj nieboszczykiem jest Pietro Metastasio (twórca librett do oper Mozarta) a najbardziej znanym ciałem są zwłoki kobiety, ktora zmarła na opuchliznę wodną będąc w ciąży i pod skórą brzucha widoczny jest kształt dziecka. W wiedeńskim Muzeum Pogrzebowym (znajduje się w nadal działającym przedsiębiorstwie pogrzebowym) można dowiedzieć się o zwyczajach związanych z pochówkiem i pogrzbem rzeczy zaskakujących. Wśród eksponatów znajdują się sztylety do przekłuwania serca, dzwonki dla zmarłych oraz trumny wielokrotnego użytku. Dolna Austria Imię Róży Każdy chyba czytał lub oglądał ekranizacje powieści Umberto Ecco "Imię Róży" nie każdy jednak wie, że to właśnie Klasztor Melk jest miejscem akcji tej fascynującej powieści (kadry filmu nie mają jednak nic wspólnego z Melkiem!!) Ten najwspanialszy barokowy klasztor jest jednym z obowiązkowych punktów programu pobytu w Dolnej Austrii. Rzymskie potyczki Carnuntum to interesujące rzymskie wykopaliska ożywające na nowo gdy organizowane sa przedstawienia w amfiteatrze i plenerowe pokazy. Można tutaj zostać galdiatorem, przywdziac toge statecznego Rzymianina czy w miejcowej "mennicy" wytłoczyć dla siebie "archiwalną" monetę. Miejsce to było Od 106 roku stolicą prowincji Panonii Superior a za Cesarza Hadriana uzyskało rangę municypium. W 193 Septymiusz Sewer ogłosił się tutaj cesarzem a w czasie wojen markomańskich (166-180) rezydował Marek Aureliusz. W 307 roku Dioklecjan zorganizował spotkanie ze współrządzącymi cesarstwem. To było właściwie ostatnie z wielkich wydarzeń w Carnuntum, choc miejsce zachowało swe znaczenie handlowe aż do VII w. dzieki dogodnemu położeniu. na ważnych szlakach europejskich: szlak wschód -zachód (dolina Dunaju) oraz północ-południe (Bursztynowy) Zielona dzicz Tak mówią o Parku Narodowym Donau Auen wiedeńczycy. Zaczyna sie właściwie już w Wiedniu i jest jedynym parkiem w Europie chroniącym rozlewisko wielkiej rzeki - Dunaju. To tutaj poniósł swą pierwszą porażkę Napoleon ( bitwa pod Aspern) Wędrując "szlakiem napoleońskim" odwiedza się m.in. kwaterę główna, cmentarz i magazyn amunicji. Krajobraz uformowany przez powodzie oraz niskie stany wody żyje własnym życiem - tutaj rzeka decyduje o rytmie zmian. Zachowało się na terenie parku wiele gatunków roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem: Zółw Bagienny, Bóbr, gatunki dzikich orchideii, dzika winorośl. Zamek Kreuzenstein Idealny zamek z dziecięcych bajek: wysoko na wzniesieniu, z zębatymi murami i basztami, zwodzonym mostem nad głęboką fosą... Kazał go wznieść hrabia Wilczek u schyłku 19-go wieku. Ten słynny filantrop i oryginał ściągnął z całej niemalże Europy fragmenty budowli aby zrealizowac swoj romantyczny pomysł - zamek będący symbolem odchodzacej w zapomnienie epoki feudalnej. Wędrując przez komnaty docieramy do intrygującej zamkowej kuchni wyposażonej m.in. w mechaniczny rożen liczący kilkaset lat i ogromny stół (uwaga!! Najpierw ustawiono stół a dopiero pózniej wznoszono mury pomieszczenia kuchennego, gdyż w przeciwnym razie mebel nie zmieściłby sie!!) Chorały i turkot kuźni WAggsbach malowniczo położonym w dolinie potoku Wolfenstein wpadającego nieopodal do Dunaju znajduje się interesujący XIV-wieczny klasztor Kartuzów. Zabytkowe sklepienia sa świadkiem odbywających się tutaj od setek lat nabożeństw. Nieopodal, nad założonym przez mnichów stawem rybnym, stoi kuźnia (wczesniejsza tutaj istniejąca datowana jest na XIII wiek, obecna XVI-wieczna) która fascynuje mistrzowskim rozwiązaniem technicznym sprzed lat. Jak za czasów praprzodków tak i teraz (oczywiście tylko do potrzeb prezentacji) kręcą się drewniane koła i turkoczą młoty. Pierwszy narciarz Austrii To wcale nie Herman Mayer ale Mattias Zdarsky - to on właśnie na stokach Lilienfeld robił pierwsze szusy na wykonanych przez siebie nartach.To były czasy!! - jeździło się wtedy o jednym kijku (a właściwie kiju) a za skocznię służyła zamarznięta hałda obornika. Te początki narciarstwa i pierwsze narty można zobaczyc w Murzzuschlag (Styria) w największym tego typu muzem z ponad 5.000 eksponatow. Korpulentna Wenus Dzisiaj można ją zobaczyć na dziesiątkach pocztówek w całej Austrii a do początku XX stulecia nikt o niej nie wiedział. Znaleziono ją w czasie budowy linii kolejowej w Willendorf gdy niespodziewanie trafiono na osiedle z Epoki Kamiennej. Jest to najstarsze tego typu znalezisko Austrii - figurka ma 11 cm. wysokości, przedstawia korpulentną postać kobiecą i liczy sobie 25.000 lat!! Joseph Kyselak - czyli najsłynniejszy wandal Austrii Ten przeciętny, wiedeński urzędnik zostałby dawno zupełnie zapomniany gdyby nie jego mania zostawiania autografów gdzie popadnie - w ten sposób znaczył miejsca swych pobytów /a wędrował od wczesnej młodości bardzo intensywnie!!/ nazwiskiem KYSELAK wykonanym czarną olejną farbą na skałach, ruinach twierdz, wiaduktach itp. Nie trzeba było długo czekać a nazwisko jego stało sie sławne w całej monarchii. Niektórzy przypuszczali, że poszło o zakład z przyjacielm kto bedzie kiedyś sławniejszy, inni uważali, że był nieszczęśliwie zakochany i liczył na to, że wybranka będzie przez to konfrontowana cały czas z jego nazwiskiem. Już za życia stał sie tematem wielu anegdot. Jedna z nich opowiada o prywatnej audiencji u cesarza, który niezadowolony z "działalności" Kyselaka miał dla niego tylko ostre słowa. Gdy po audiencji cesarz zasiadł do pracy przy swym biurku okazało się, że jedna z rozłożonych na nim ksiąg jest przyozdobiona... KYSELAK. W oryginale w Dolinie Wachau można do dnia dzisiejszego oglądać ślady jego "działalności". Rauheneck i Rauhenstein Te malownicze ruiny będące miejscem spotkań zakochanych i amatorów-archeologów w pobliżu Baden były kiedyś wspaniałymi twierdzami. XII-wieczny Raucheeck to siedziba Franza von Haag (austriacka wersja Janosika) za którego zbójecką działalność zamek zostaje zniszczony. Podobne koleje losu miał pobliski Rauenstein - właściciel ze względów podatkowych zlikwidował dach. Nie chciał płacić i zapłaciły za to mury zamkowe popadajac w ruinę. Resztki murów świadczą o imponujących rozmiarach twierdzy a czarne osmolone ściany są efektem działającej tutaj wytwórni terpentyny (nic wspólnego z diabelską działalnością) Pierwszy mieszkaniec Baden To czart - pojawił sie tutaj w kłębach pary wydobywającej się ze źródeł, cuchnąc siarką. Ponieważ wszyscy się go obawiali przybrał postać młodzieńca i zwabiał do swego królestwa obietnicą wiecznej młodości - i rzeczywiście do dnia dzisiejszego kuracjusze przybywajacy do Baden na to licza nurzając sie w siarkowych oparach wód termalnych... Twierdza Spiącej Królewny Felling koło Gföhl - to najlepszy adres dla wielbicieli róż. Sielski krajobraz, maleńkie, stare domki podchodzące aż pod pałac rodziny Gudenus. Pierwsze wzmianki o tym miejscu pochodzą z roku 870 a romańskie elementy pałacu mimo wielu przeróbek i przebudów nadal się zachowały. Mury pałacowe dosłownie toną w gąszczu kolców i kwiatów - rośnie tutaj ponad 1000 gatunków róż sprowadzonych z całego świata. Burgenland Twierdza Tabor Jednym z symboli regionu Neusiedler See są średniowieczne ruiny wieży Tabor. Nazwa Tabor ma biblijne pochodzenie (Chrystus). Husyci nazwali w ten sposób twierdzę w Czechach, która była ich ośrodkiem. Później nazwę tę przeniesiono na wiele twierdz we wschodniej Austrii. Burgenlandzki Tabor był kiedyś siedzibą Agnes, wdowy po węgierskim królu Andreasie III. W XVII wieku twierdzę rozbudowano do celów obronnych (najazdy Kurruzów) 03.08.1708 twierdza została zdobyta a 200 obrońców bestialsko zamordowanych. Legendarne miejsce narodzin Według legendy wielki król Ostrogotów Theoderich urodził się w Neusiedl am See lub Illmitz (jego bohaterska śmierć nie nastąpiła w wyniku rzucenia się na koniu z Wezuwiusza ale w Rawennie w roku 526 na dur!!) Prehistoryczne wspomnienia Już w czasach prehistorycznych okolica Neusiedl am See była zamieszkała - w 1943 odkryto na Kalvarienberg najstarszy grobowiec z okresu 2400 lat przed Chrystusem (pochowano tutaj kobietę!!) średnica tego grobowca wynosi 18 m!! W 1871 roku postanowił ozdobić Paul Schmuckl słynne ze wspaniałego widoku wzgórze 12 neogotyckimi stacjami krzyżowymi i kaplicą tak iż trudno dopatrzyć się dzisiaj faktycznego przeznaczenia. Najsłynniejsza woda mineralna Edelstal - to tutaj znajduje się źródło, którego lecznicze właściwości znane były już Rzymianom, później miejscowa ludność wiązała tutaj swe kulejące bydło, które po kilkudniowej kuracji ponownie mogło swobodnie biegać. Dopiero w 1932 wybudowano tutaj po raz pierwszy kąpielisko i zaczęto sprzedawać wodę w butelkach o magicznie brzmiącej nazwie "Romerquelle". Po II Wojnie Światowej woda zyskała opinię "fit" a kolejny etap to "Fala Erotyzmu" reklamowana ciekawymi plakatami z hasłem "Romerquelle belebt die Sinne" ("Romerquelle pobudza zmasły") Prosze spróbować czy rzeczywiście :-) Zaginiona wioska Podobnie jak w Carnuntum stoi Pogańska Wieża, koło Kittse samotnie pośród pól wznosi się zrujnowana wieża średniowiecznego kościoła św. Michała. Przed wiekami była tutaj wioska Lebern, którą w czasie najazdu zrównali z ziemią Turcy w 1529 roku. Dwa pałace w Kittse W starm pałacu w Kittse zatrzymał się Fryderyk Barbarossa przed wyprawą krzyżową w 1189 roku. Po wiekach przebudowany pałac stał się własnością szlacheckiej rodziny Listy. Jeden z właścicieli -Ladislaus podobno miał zajmować się w piwnicach pałacowych alchemią. Czym tak naprawdę w swej alchemicznej pracowni zajmował się hrabia wyszło z czasem na jaw gdy Ladislaus aby pomnożyć swe dochody przeniósł fałszernię pieniędzy z bezpiecznej zamkowej piwnicy do Wiednia. W sierpniu 1661 roku zostaje przyłapany, osądzony i wkrótce potem ścięty. Spadkobiercą zostaje Johannes Listy, który decyduje o budowie nowego pałacu - w starym czuł się bowiem nieswojo. Jeleń Odkrywca U stóp Bursztynowych Gór przed 15.000 lat żył sobie jeleń. Jego coraz bardziej starzejące się ciało odmawiało posłuszeństwa i krew krążyła już coraz wolniej. Aż do momentu, gdy pewnego dnia napił się wody ze źródła, którego woda spowodowała, że odzyskał siły. Odtąd przychodził codziennie aby kosztować jego wody... Jego wspaniałe poroże miało szerokość 3 m i wagę 40 kg - skąd o tym wiemy? Takie poroże znaleziono w torfowisku na terenie Bad Tatzmansdorf i choć ta legenda nie istnieje mogłaby być z powodzeniem legendą powstania uzdrowiska.Od tamtej pory minęły stulecia i Bad Tatzmansdorf jest obecnie. najbardziej znanym uzdrowiskiem Burgenlandu. Dzisiaj nic nie przypomina o tym, że kiedyś gości kuracyjnych wzywano na kąpiele biciem w gong - co oznaczało "woda jest już podgrzana"... Zdumiewające jezioro Ma długość 36 km, szerokość 7 - 15 km. i powierzchnię wraz z pasem trzcin 320 km 2, średnia głębokość 1 - 2m. Wprost lgendarne są niektóre wzmianki o jeziorze Nezyderskim, które podobno pochłonęło na przestrzeni wieków całe wsie (na południe od Neusiedl są ruiny kościoła, który widoczny jest tylko przy niskim stanie wody) Wzmianka ze średniowiecza mówi o przemarszu zimą wojsk Króla Ottokara przez jezioro. W trakcie przeprawy załamał się lód i 300 piechurów oraz 40 rycerzy utonęło. W 1865 roku jezioro wyschło całkowicie i suchą nogą można było przemieszczać się pomiędzy Rust i Illmitz - na jego dnie zasiano nawet owies jednak problemem były tumany solnego kurzu, które unosiły się gdy zawiał wiatr. (Jezioro ma także dzisiaj mocno słoną wodę) Ze zdumieniem zauważyli też mieszkańcy okolicznych wsi, iż występowało zjawisko fatamorgany - widzieli wówczas nieistniejące osiedla i miasta. Gigantomania po II Wojnie Światowej przyniosła pomysł aby przez jezioro zbudować autostradę. Ostatecznie doszło do zbudowania tylko drogi rowerowej wokół jeziora i to okazało się strzałem w dziesiątkę oraz najlepszą reklamą dla regionu. W Bibliotece Narodowej w Wiedniu jest ponad 180 tytułów publikacji, które opisują Neusiedlersee - to jezioro jest chyba najsłynniejszym akwenem Europy!! Chiński mur w wersji austriackiej Pomiędzy Petronell a Neusiedl am See znajduje się liczący 17 km.wał ziemny. Podobnie jak Chiński mur służył do obrony przed wrogiem - Kurrucami. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa crux = krzyż; Kuruzzen = Rycerze Krzyżowi. Nazywano też tak węgierskich chłopów, którzy zbrojnie występowali przeciwko Turkom oraz... swym panom. (później wszystkich rebeliantów określano tą nazwą) W czerwcu 1706 roku rozpoczęto budowę wału a to, że ją dokończono graniczyło z cudem - okolica była niemal doszczętnie splądrowana i bezludna. Gdy minęło niebezpieczeństwo, ziemia była ponownie rolą uprawną a wał zaczął przeszkadzać. Częściowo więc został rozebrany ale na północ od miejscowości Parndorf zachował się stosunkowo dobrze. Można rozpoznać nawet "rondle", na których kiedyś stały działa. Dzisiaj wał jest znacznie niższy niż przed wiekami, gdyż deszcze zmyły część ziemi a rów został zasypany. o polsce 34 miliony cegieł użyto do budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. -12,3 mln Polaków (tych pracujących) ma na utrzymaniu resztę społeczeństwa czyli ponad 25 mln osób. -10 milionów Polaków pali papierosy, 5 milionów z nich pali od ponad 20 lat. -40,2 stopnie Celsjusza to rekord temperatury w Polsce, a miało to miejsce 29 lipca 1921 roku w Prószkowie koło Opola. -Łamanie się opłatkiem w trakcie wigilii, to zwyczaj wyłącznie Polski, spotykany też czasem na Litwie. -Dąb Bartek, jedno z najstarszych drzew w Polsce, ma około 700 lat. -Do 2030 roku ludność Polski zmniejszy się, aż o 2,5 miliona.(2004r.) -Polska kupuje piasek oraz żwir w Republice Południowej Afryki. -Kiedyś także w Polsce żyły sępy. Ostatnią parę sępów płowych gniazdujących w Polsce widziano w Pieninach w 1914 r. Dawniej w polskich górach wypasano więcej owiec i kóz, a sępy żywią się ich padliną. Obecnie sępy tylko czasami zalatują do Polski. Do Australii nie można wwozić żadnych wyrobów spożywczych oraz wyrobów naturalnego pochodzenia zwierzęcego.Chodzi tu o ochronę Australii przed chorobami z innych kontynentów.Powyższy zakaz jest surowo przestrzegany(cały bagaż jest prześwietlany i sprawdzany przy pomocy psów),a za jego złamanie obowiązują surowe kary. Guma do żucia Wwożenie jak i żucie gumy w Singapurze jest całkowicie zabronione.Kary za nieprzestrzeganie tej zasady są bardzo surowe, podobnie jak za łamanie innych przepisów. Wtyczki Ciekawostki o zwierzetach Pingwiny też organizują sobie przedszkola, liczace nawet 200 pisklat. Gdy male skoncza miesiac i sa juz na tyle samodzielne, ze potrafia rodzic sobie z rowiesnikami i drapieznikami, odprowadzaja piskleta do sasiadow przed lowami, a wracaja po nie "po pracy" Male zwierzeta nie tylko potrzebuja opieki, ale tez zabawy. Wyrazaja w ten sposob swoje uczucia, ucza sie i cwicza rozne zachowania. Czesto igraszki mlodziutkich zwierzat przypomonaja zabawy dzieci. Np.niedzwiadki uwielbiaja harce. Zawsze towarzyszy im w nich mama. Amerykanscy naukowcy stworzyli substancje (polimer z nanoczasteczkami srebra), ktora pokrywa sie materialy, np. jedwab, welne i poliester. Tworzy ona bardzo twarda warstwe, dzieki ktorej do ubran produkowanym z tych materialow nie przedostaje sie woda i nie przyczepia sie brud. Angielscy naukowcy zajeli sie natomiast udoskonaleniem naszych rekawiczek i butow. Wzorujac sie na gekodach, ktore dzieki mikroskopijnym wyrostkom skornym potrafia cgodzic po pionowych powierzchniach, stworzyli klej z miniaturowych wlokien. Klejem tym pokrywaja te czesci garderoby i daja nam mozliwosc chodzenia po scianach! ciekawostki o religi prawoslawnej Najpopularniejsze przedstawienie krzyża w religii prawosławnej ma 3 poprzeczne belki na osi wertykalnej: - najwyższa z nich symbolizuje tabliczkę, z napisem INRI (Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski), którą do krzyża kazał przybić Piłat. - do środkowej były przybite ręce Chrystusa - najniższa (do której były przybite nogi Chrystusa) jednym końcem wskazuje na Niebo do którego dostał się po śmierci dobry łotr, a drugim skierowana jest w dół symbolizując drogę do Piekła złego łotra, który nie wyraził skruchy. ciekawostki o koniach- cenne - zawody w szkokach pierwszy raz pokazala brytyjska tv w 1948 r (olimpijski konkurs na stadionie w Londynie). -najmniejszym zarejestrowanym koniem byl ogier Little Pupkin, urodzony 15.04.1973 r. Mial on 35.5 cm wzrostu i wazyl 9kg w 1975 r. -najdluzej zyjacy zarejestrowany kon to old Billy urodzony w 1750 r. Padl 27.11.1822 r., osiagajac niesamowity wiek 62 lata -najstarszym koniem wyscigowym pelnej krwi byl TAngo Duke urodzony w 1935 r., padl 25.01. 1978 r. w wieku 42 lat. -najwyzszy udekumentowany kon, walach rasy szajr o imieniu Samson, urodzil sie w 1846 r. W 1850 r. mierzyl 215 cm i wazyl 1524 kg -najstarszym koniem, ktory wygral gonitwe, byl osiemnastoletni Revenge. Odniosl zwyciestwo w Shrewsbury w Anglii, w 1970 r. -najszybszym koniem byl Big Racket, ktory osiagnal zdumiewajaca szybkosc 69,6 km/h w gonitwie na cwierc mili w Meksyku 5 lutego 1945 r. - Holender Karol Pahud de Mortanges jest rekordzista- posiada cztery zlote medale olimpijskie w WKKW. w 1924 r. zespolowo, 1928 r. zespolowo i indywidualnie i w 1932 r indywidualnie - kon pelnej krwi angielskiej Janus, przywieziony dp USA w 1756 r. , jest uznawany za protoplaste razy quarter horse -Duplice corde- dwa serca bijace jak jedno oraz jeden mozg to perfekcyjna kombinacja konia i jezdzca ciekawostki o Łotwie Łotwa (łot. Latvija, Republika Łotewska – Latvijas Republika) – państwo w Europie Północnej, powstałe po I wojnie światowej, jeden z krajów nadbałtyckich. Członek Unii Europejskiej i NATO. Od strony lądowej graniczy z Litwą (453 km), Białorusią (141 km), Rosją (217 km) i Estonią (339 km). Łączna długość granic lądowych wynosi 1150 km, ponadto Łotwa posiada 531 km wybrzeża Morza Bałtyckiego. Łotwa jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 i NATO od 29 marca 2004, poza tym należy do ONZ, OBWE, Rady Europy oraz Rady Bałtyckiej i Rady Państw Morza Bałtyckiego. W wyniku włączenia Łotwy do ZSRR przesiedlono tam wtedy wielu Rosjan. Dziś większość z Rosjan mieszkających na Łotwie nie zna języka łotewskiego co powoduje, że Łotwa nie chce przyznać wielu z nich obywatelstwa. Średnia gęstość zaludnienia to 35,05 osób na km². W miastach mieszka około 71% ludności. * skład etniczny (narodowości): o Łotysze 59,3% o Rosjanie 27,8% o Białorusini 3,6% o Ukraińcy 2,5% o Polacy 2,4% o Litwini 1,3% o Liwowie 0,08% o inne 3,1% * języki: łotewski (oficjalny), rosyjski, białoruski, polski, liwski, łatgalski i inne * wyznania: luterańskie (głównie Łotysze z zachodniej części kraju), rzymskokatolickie (głównie Polacy i Łotysze ze wschodniej części kraju), rosyjskie prawosławne (głównie Rosjanie).
Referat na temat ,,Ciekawostki z całego świata' minimum 5
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź