Chronologia stopniowego wzrostu władzy papieży

Pod koniec III wieku zaczęło wielu chrześcijan na Wschodzie, głównie w Egipcie, uważać zwykłe życie chrześcijańskie za zbyt powiązane z światem doczesnym i szukało świątobliwości w ascezie, tj. w umartwianiu ciała. Nie była jednak asceza czymś nowym; wzory jej znajdowali starożytni chrześcijanie w kulcie bożka egipskiego Serapisa; znana też było ona w buddyzmie i mozaizmie. Zgiełk świata podczas prześladowań Kościoła i szerzące się coraz więcej po ustaniu prześladowań zaciekłe spory dogmatyczne budziły w wielu sercach tęsknotę za służbą Bożą w ciszy i spokoju. Wskutek tego niektórzy chrześcijanie usuwali się od ludzi na pustynię, by tam w samotności wśród postów, rozmyślań i modlitw uświęcać duszę. Ascetów takich nazywano pustelnikami, po grecku eremitami lub anachoretami.