STANY GENERALNE w 987 po śmierci ostatniego z rodu Karolingów koronę francuską uzyskał Hugo Kapet, który zapewnił swoim potomkom dziedziczenie tronu (dynastia Kapetyngów). w 1154 tron w Anglii i Normandii objął Henryk Plantagenet; celem Kapetyngów stało się odebranie Plantagenetom ziemi we Francji. Filip August i cesarz Otton IV zwyciężył pod Bouvines (1214) nad wojskami angielskimi (odebranie Janowi Bez Ziemi posiadłości we Francji). w połowie XIIIw. Ludwik IX Święty zjednoczył Francję i wzmocnił swoją władzę (zakazał wojen prywatnych, vendetty, ograniczył władzę sądowniczą kościoła, sam powoływał urzędników i biskupów, wzrosło znaczenie znawców prawa-legistów). nastąpił podział społeczeństwa na duchowieństwo, szlachtę i stan trzeci (cała reszta). w 1285 władcą Francji został Filip IV Piękny, wnuk Ludwika. Przed objęciem przez niego tronu Francja czerpała zyski z królestwa Sycylii i Neapolu (1282-powstanie przeciwko Francuzom, tzw. Nieszpory Sycylijskie-odcięto źródło dochodu dla Francji). Filip postanowił przejąć zyski, jakie osiągała zamożna Flandria, doszło do buntu we Flandrii, powstańcy pokonali wojska Filipa. Filip, aby zapełnić skarb, nałożył podatki na duchowieństwo i wstrzymał opłaty do Rzymu. nastąpił zatarg króla z papieżem Bonifacym VIII. po stronie króla stanęły po raz pierwszy zwołane w 1302 Stany Generalne, które poparły króla w konflikcie z papieżem. odtąd Stany Generalne musiały wyrażać zgodę na podatki. PARLAMENT W ANGLII Henryk II Plantagenet (1154-1189) w 1154 królem Anglii, jego ojciec hrabią francuskim (Andegaweni), a matka wnuczką Wilhelma Zdobywcy (króla Anglii) ; ożenił się z Eleonorą Akwitańską (księżną Anjou). stał się królem Anglii i najpotężniejszym feudałem Francji, chciał zdobyć koronę francuską. nałożył wysokie podatki-też na kościół, oparł armię na najemnikach, obciążenie kościoła podatkami wywołało opozycję duchowieństwa-na czele arcybiskup Canterbury, Tomasz Becket zamordowany w 1170 w kościele. król obciążony odpowiedzialnością za śmierć arcybiskupa musiał przywrócić dawne przywileje kościołowi (cofnąć konstytucje klarendońskie. odbył pokutę do grobu, Becket uznany za świętego i męczennika. w tym czasie we Francji na tronie zasiadał utalentowany Filip August (od1180). synowie Henryka wystąpili przeciwko ojcu i sprzymierzyli się z królem Francji (1189-pokonanie Henryka i jego śmierć). po Henryku władzę objął jego syn Ryszard, który w nowej rzeczywistości stał się wrogiem Filipa Augusta. Przed otwartym konfliktem uratował ich udział w III krucjacie (1189-92). pod nieobecność Ryszarda w Anglii wybuchł bunt możnych, których poparł brat króla, Jan bez Ziemi. z krucjaty wczeniej wrócił Filip August i wykorzystując uwięzienie przez cesarza Ryszarda nawiązał kontakt z Janem bez Ziemi. Ryszard po powrocie do Anglii poskromił zbuntowanego brata, odzyskał utracone ziemie. w 1189 Ryszard zginał podczas oblężenia zamku jednego z feudałów, władzę w Anglii objął Jan bez Ziemi, wprowadził ucisk fiskalny (wysokie podatki), wobec czego poddani odwołali się do Filipa Augusta(Filip August zajmuje Normandię i inne ziemie). po utracie ziem Jan nakłada nowe podatki również na kościół, papież Innocenty III rzucił na niego klątwę. Jan aby utrzymać królestwo uznał Anglię za lenno papieskie (poniósł klęskę w bitwie z Filipem pod Bouvines 1214). przeciwko Janowi wybuchło powstanie możnych którzy domagali się przywrócenia praw. 15 czerwca 1215- Wielka Karta Swobód wydana przez Jana(układ króla ze szlachtą ograniczający swobodę królewską):król nie mógł nakładać podatków bez zgody wielkiej rady baronów i biskupów, zakaz aresztowania bez wyroku sądu równych, nienaruszalność praw majątkowych, ograniczenie uprawnień szeryfów, prawo do wystąpienia przeciwko królowi łamiącemu powyższe prawa. dokument ten utorował drogę do wykształcenia się monarchii stanowej. Jan bez Ziemi umarł i na tronie zasiadł Henryk II-łamie prawo, nakłada wysokie podatki-sprzeciw poddanych domagających się reform-król podpisuje tzw. prowizje oxfrordzkie, na mocy których utworzył radę (mającą kontrolować króla) i komisję do spraw kontroli skarbu; król łamie prowizje i wybucha powstanie przeciwko królowi (na czele Szymon z Monfort-uzyskał szerokie poparcie za obietnicę reprezentacji w parlamencie). radykalizmu Szymona przerazili się baronowie, zawarli porozumienie z królem, pokonali Szymona, wynikiem utworzenie drugiej izby parlamentu. 1265-powstaje w Anglii 2izbowy parlament, dziedziczone członkostwo w izbie lordów, izba gminy. w Anglii zawiązała się rewolucja burżuazyjna. burżuazja i nowa szlachta (gentra) dążyła do likwidacji pozostałości feudalizmu-przeciwnikami dwór królewski, arystokracja i kościół anglikański. nastąpiło rozbicie religijne na anglikanizm, katolicyzm i kalwinizm (a szczególna rola odłamu purytanów-surowe zasady moralne, postrzegali pracę jako łaskę bożą). Kryzys dynastyczny po śmierci Elżbiety I i doprowadził do zawarcia unii ze Szkocją, do władzy doszli Stuartowie (Jakub I-1603-1625; Karol I-1625-1645). Stuartowie dążyli do absolutyzmu. nastąpił konflikt z parlamentem-Karol I chciał pozyskać środki finansowe, ale parlament postawił mu warunek:uznanie petycji o prawa (bez zgody parlamentu król nie może nakładać podatków), król na to nie przystał i rozwiązał parlament. 1628-1638-okres tyranii. pod wpływem nacisków i powstań, król znowu zwołuje parlament, ale ponownie go rozwiązuje (tzw. krótki parlament). wybucha powstanie w Szkocji, król zwołał parlament, tzw. długi(1640-53). parlament uchwalił Wielką Remonstrację (Napomnienie)-wprowadził kontrolę nad finansami, ograniczył rolę biskupów i wpływowych warstw. król uciekł z Londynu, rozpoczęła się wojna domowa-rewolucja 1642-53. Armia Nowego Wzoru-przeciwnicy króla, tzw. okrągłogłowi, na czele Oliver Cromwell, przeciwko nim armia królestwa. Armia Nowego Wzoru zdobyła Oford, wygrała bitwę pod Naseby, a król uciekł do Szkocji-Szkoci wydali go parlamentowi. Cromwell wkroczył do Londynu, podporządkował parlament, rozwiązał Izbę Lordów, a Izbę Gmin zmniejszył ze 150 do 50 członków (parlament kadłubkowy). w 1649 skazano Karola na śmierć przez ścięcie, a Anglia stała się republiką. Cromwell rozprawił się z rewolucyjnymi odłamami, spacyfikował Szkocję i Irlandię.
