Państwo polskie za panowania Mieszka I W drugiej połowie X w. w Europie pojawiło się dobrze zorganizowane i silne państwo Piastów, położone na terenach dzisiejszej Wielkopolski, w dorzeczu Warty, które było oddzielone od sąsiadów pasmem puszcz i bagien. Prawdopodobnie dlatego nie interesowały się nim państwa chrześcijańskie. Jest mało źródeł historycznych opisujących formowanie się tego państwa, gdyż rządzili nim pogańscy władcy, którzy nie prowadzili kancelarii, więc nie powstawały żadne pisma ani kroniki. Można jednak stwierdzić, że do państwa Piastów należały ziemie Śląska, Małopolski, Wielkopolski, Mazowsza i części Pomorza. Źródła historyczne Głównym źródłem opisującym najdawniejsze dzieje państwa polskiego jest spisana na początku XII w. przez Galla Anonima (nazywany tak umownie, ponieważ nie jest znane jego prawdziwe nazwisko, był duchownym pochodzącym prawdopodobnie z południowej Francji) "Kronika Polska". Największą część dzieła zajmują dane z czasów księcia Bolesława Krzywoustego, gdyż to właśnie na jego dworze przebywał, a do samych informacji o dawniejszych dziejach należy podchodzić z ostrożnością. „Kronika polska” kończy się na roku 1113 i, mimo niepewnych informacji o początkach państwa, jest bezcennym źródłem najstarszych jego dziejów. W opisywaniu najdawniejszych dziejów Gall opierał się na przekazaniach ustnych, a w ciągu dwustu lat przekazywania informacji drogą słowną wiadomości mogły ulec zniekształceniu. Należy także pamiętać, że Gall był kronikarzem na dworze Piastów, więc możliwe też jest, że wysławiał tą dynastię, a niechlubne lub źle świadczące o nich fakty opisywał pobieżnie lub całkowicie je omijał.Informacje dotyczące pierwszych dziejów państwa polskiego dostarczają także kroniki państw sąsiednich (Niemcy, Ruś i Czechy). Szczególnie ważne kroniki obcokrajowców to te spisane przez Thietmara z Merseburga (niemiecki biskup żyjący na przełomie X i XI w.), który zajmował nieprzychylne stanowisko wobec władców z dynastii Piastów, więc jego informacje były pewną odskocznią od kronik Galla. Organizacja państwa pierwszych Piastów Źródła informujące o ustroju wewnętrznym państwa pierwszych Piastów są bardzo skąpe, jednak sądzi się, że był on podobny do istniejących w tamtych latach w Europie monarchii patrymonialnych (ziemia i ludność państwa stanowiły własność księcia, a korona była dziedziczona). Jednak panujący musiał się liczyć ze zdaniem możnowładców, którzy prawdopodobnie pochodzili z dawnej arystokracji plemiennej, jednak ich bunty były mocno karane przez władców piastowskich. Po śmierci panującego władzę otrzymywał najstarszy syn, lecz nie zawsze trzymano się tej zasady, np. po śmierci Mieszka I koronę usiłowała przechwycić Oda (jego druga żona) wraz z dziećmi, jednak Bolesław Chrobry (jego najstarszy syn z pierwszego małżeństwa z księżniczką Dobrawą) usunął ją i jej dzieci z kraju. Podstawą władzy księcia była uzbrojona drużyna, której część znajdowała się przy nim, zaś pozostali wojownicy stanowili załogę grodów obronnych. Gdy istniała groźba dużego zagrożenia, zwoływano pospolite ruszenie i do broni powoływano mieszkańców. Według Ibrahima ibn Jakuba (podróżnik przebywający w drugiej połowie X w. w Europie Środkowej) Mieszko I posiadał 3000 „pancernych”, Gall Anonim twierdził, że siły Bolesława Chrobrego to co najmniej 3900 „pancernych” i 13 000 „tarczowników”. Wówczas „pancernymi” nazywano ubranych w kolczugi wojowników konnych, zaś „tarczownicy” to piechota.adaniem drużyny było utrzymywanie porządku wewnątrz państwa oraz walka z wrogami z zewnątrz, zatem pełnili jednocześnie rolę policji i wojska. Źródła Ibrahima ibn Jakuba podają, że książę zapewniał swoim wojownikom wszystko czego potrzebują. Sposób rekrutacji do drużyny nie jest do końca znany, jednak prawdopodobnie przyjmowano ludność miejscową i z sąsiadujących państw, niewykluczone jest, że książęta wynajmowali także wikingów, jak robili to inni władcy europejscy.W tamtych czasach państwo pierwszych Piastów nie miało stolicy w dzisiejszym rozumieniu tego słowa, a ważną rolę pełniły grody warowne, które w czasie pokoju były ośrodkami władzy książęcej, a w czasie zagrożenia dawały również schronienie i pełniły rolę punktów obrony. Grodami zarządzali urzędnicy książęcy, zwani komesami, książę wraz z dworem przeprowadzał się z jednej dzielnicy państwa do drugiej, dzięki czemu możliwe było wyżywienie dużej liczby ludzi towarzyszącej władcy. Zmiany miejsc zamieszkania wiązały się z niedoskonałym transportem, który nie był w stanie przewozić dużych ilości żywności z odległych terenów. Najczęściej władcy przebywali w Gnieźnie i Poznaniu. Niewolnikami byli jeńcy wojenni, którymi najczęściej byli schwytani cywile. Ludność z zajętych terenów przepędzano, a jej dobytek rabowano lub niszczono, aby nie mogła ona powrócić. Jeńców i ich potomków pozbawiano wolności, a ich ziemie im zabierano. Większością mieszkańców państwa byli wolni chłopi, którzy posiadali na własność ziemie i podlegali jedynie księciu. Mogli być powołani do wojska, wznosili i utrzymywali umocnienia grodowe. Książę nakładał na nich liczne obciążenia uszczuplające ich zasoby, lecz tylko on gwarantował im bezpieczeństwo. Najważniejsze obciążenia nakładane na chłopów: * podwody – dostarczanie koni gońcom i funkcjonariuszom księcia * przewód – przeprowadzanie książęcych stad, ludzi, i wozów * powóz – przewożenie książęcych danin i zasobów * stan – obowiązek żywienia księcia wraz z orszakiem i urzędnikami w trakcie podróży * danina – opłata składana w nierogaciźnie, bydle, miodzie, zbożu i futrach Chrystianizacja państwa Przełomem za czasów panowania Piastów było przyjęcie chrztu i chrześcijaństwa, które jednak znano już na ziemiach polskich. Już wcześniej przyjmowano chrześcijaństwo, np. w "Żywocie świętego Metodego", pochodzącego z początków X w. znalazła się informacja o pogańskim księciu plemienia Wiślan, który został zmuszony przez władcę Moraw do przyjęcia chrztu.Piastowie przez długi czas żyli jako poganie, zmieniło się to dopiero w 965 r., gdy Mieszko I poślubił czeską księżniczkę chrześcijankę Dobrawę, a w 966 r. przyjął chrzest jako pierwszy z dynastii Piastów. Źródła historyczne mówiące o tym wydarzeniu są zbyt skromne, więc nie wiadomo nic o samej ceremonii, dlaczego władca przyjął chrzest (Gall Anonim i Thietmar przypisują podjęcie tej decyzji ze względu na chrześcijańską małżonkę), ani jakie imię chrzestne przyjął Mieszko (imię pogańskie). Powody podjęcia tak ważnej decyzji musiały być jednak dużo ważniejsze (np. wzmocnienie jedności państwa poprzez ujednolicenie wyznania) niż tylko wiara małżonki. Mieszko I dążył do zrównania kraju z innymi państwami i uczestniczenia w kulturze chrześcijańskiej.Biorąc pod uwagę znane źródła, chrzest Mieszka, w odróżnieniu od księcia Wiślan, był dobrowolny. Decyzja władcy okazała się słuszna, bowiem poskutkowała przyniesieniem przez duchownych znajomość pisma i nowych systemów organizacji państwa, a Mieszko posiadł godność równą innym władcom państw chrześcijańskich. Poza tym, gdyby państwo Piastów nie przyjęło chrztu i opierało się wierze chrześcijańskiej głoszonej przez inne państwa, to pewnie doszłoby do chrystianizacji przy użyciu broni, a tak obeszło się bez niepotrzebnego rozlewu krwi.Po przyjęciu chrztu przez Mieszka I do kraju przybywali duchowni z innych państw (głównie z Europy Zachodniej i Czech). Pierwszym zwierzchnikiem Kościoła w Polsce był misyjny biskup Jordan i zaczął się intensywny proces chrystianizacji państwa, skierowany również na pogańskie ludy Prus i Słowian. Działalność misyjna czasami była niebezpieczna, np. w 997 r. w Prusach zginął biskup Wojciech, o zakonnym imieniu Adalbert (dziś jest jednym z głównych patronów Polski).iskup Wojciech pochodził z książęcej rodziny Sławnikowiców z Czech, był znanym w Europie biskupem Pragi i przyjaźnił się z Ottonem III. Podczas działalności w Pradze był szykanowany przez tamtejszy, wrogo nastawiony ród Przemyślidów do tego stopnia, że podczas jego pobytu w klasztorze na Monte Casino ród ten wymordował w Czechach całą jego rodzinę. Po tych wydarzeniach Wojciech nie chciał powrotu do Pragi, więc poprosił papieża o możliwość udziału w wyprawie misyjnej i ją otrzymał. Podczas jego misji Bolesław Chrobry, który był organizatorem tej wyprawy, zapewnił mu opiekę i podróż do Gdańska, z którego następnie - wraz z dwoma innymi misjonarzami (wśród nich brat Wojciecha Radzim) – wędrówkę musiał pokonać sam. Po dotarciu do Prus byli oni przepędzani z osad, aż w końcu, prawdopodobnie naruszyli tamtejsze sacrum w wyniku czego zabito Wojciecha.Zwłoki Wojciecha zostały wykupione przez Bolesława Chrobrego i pochowane z wielką czcią w Gnieźnie, które stało się celem wielu pielgrzymek. Dzięki Bolesławowi i zgodzie Ottona III Gniezno urosło do rangi arcybiskupstwa, któremu podlegały biskupstwa w Kołobrzegu, Krakowie i Wrocławiu. Uroczyste ogłoszenie arcybiskupstwa nastąpiło w 1000 r. podczas pielgrzymki do grobu Wojciecha (wydarzenie to nazwano zjazdem gnieźnieńskim). Podczas uczty, która odbyła się w czasie tego wydarzenia, cesarz Otton III nałożył na głowę Bolesława cesarski diadem, co świadczyło o uznaniu złożonym księciu oraz było elementem programu politycznego (nazwany uniwersalizmem ottońskim). Bolesław w prezencie dał Ottonowi umieszczone w relikwii ramię świętego Wojciecha, wszystkie nakrycia srebrne na których ucztowano i trzystuosobowy oddział zbrojny. Przepych uczty i dary króla wywarły na cesarzu ogromne wrażenie, co następnie odbiło się pozytywnie w polityce, a sam Bolesław Chrobry stał się równy innym królom i książętom europejskich państw chrześcijańskich. Granice państwa pierwszych Piastów Według Ibrahima ibn Jakuba państwo Mieszka I graniczyło z Rusią od wschodu i Prusami od północy, co oznaczało, że jeszcze przed chrystianizacją państwa książę, prócz Polanami, władał także ludami Kujaw i Mazowsza. Według Jakuba, Śląsk i prawdopodobnie Kraków (stolica Wiślan) należały do Czech.Pierwszy poważny i dokładny zapis przebiegu granic państwa pierwszych Piastów został zawarty w dokumencie „Dagome iudex” wystawionym przez Mieszka I pod koniec jego panowania w latach 990-992. Dokument ten nie zachował się w oryginale, jedynie w postaci zniekształconych streszczeń w księgach kancelarii papieskiej. W dokumencie tym jest także opisane ofiarowanie państwa Schinezghe (prawdopodobnie chodzi o państwo gnieźnieńskie) Stolicy Apostolskiej przez władcę o imieniu Dagome (Dagome iudex – skrót od Ja, książę Mieszko lub zniekształcone imię od Dagoberta, które Mieszko mógł przyjąć podczas chrztu) wraz z żoną Odą oraz synami Lambertem i Mieszkiem.Dokument przedstawiał granice, które biegły wzdłuż Bałtyku do Prus na wschodzie, dalej wzdłuż Rusi, następnie w kierunku Krakowa (prawdopodobnie nie należał do Polski), potem w stronę Odry do miejsca określanego jako „Alemure” i do kraju Milczan, a następnie z biegiem rzeki do morza. Granice odwołują się także do dawnych nazw miejscowości, więc trudno określić o jakie dokładnie chodzi (np. „Alemure” mogło być Wrocławiem lub Czeskim Ołomuńcem). Sądzi się więc, że państwo Mieszka I ok. 990 r. obejmowało Pomorze, Kujawy, Wielkopolskę, Mazowsze i Śląsk. Panowanie Mieszka I przyniosło znaczny rozrost terytorialny państwa, który był spowodowany wojnami przeciwko Czechom, Wieletom i niemieckiej margrabii. Stosunki Piastów z cesarstwem niemieckim Powiększające się terytorium państwa budziło zaniepokojenie nadgranicznych margrabiów cesarstwa niemieckiego, pomimo starań Mieszka I aby utrzymać przyjazne stosunki z władzą Rzeszy i jego opłat trybutu (danina, zwykle pieniężna, świadczona przez jednego władcę drugiemu, jako wyraz uznania zwierzchności terytorialnej). W 972 r. margrabia Hodon najechał na Polskę i poniósł klęskę w bitwie pod Cedynią, lecz stosunki Mieszka I z tamtejszym cesarstwem nie zostały zachwiane. W 1002 r. Bolesław Chrobry wykorzystał zamieszanie w Rzeszy jakie narodziło się po śmierci Ottona III i zajął Miśnię, Milsko i Łużyce, a rok w 1003 r. - Słowację, Morawy i Czechy.Zdobycze terytorialne Bolesława Chrobrego zaniepokoiły Henryka II (książę Bawarii, król Niemiec, Włoch, cesarz) i wybuchła kolejna wojna, która toczyła się w latach 1003-1018, lecz z kilkuletnimi przerwami. Henryk posiadał przewagę liczebną, więc Bolesław unikał walnej bitwy i wykorzystywał wojnę szarpaną (popularna wśród ludów słowiańskich taktyka polegająca na niespodziewanym ataku i szybkim odwrocie), która okazała się dobrym pomysłem, gdyż pogranicza państw porastała gęsta puszcza.Marsz wrogich wojsk Henryka II w głąb państwa powstrzymywały warowne grody znajdujące się wzdłuż Odry (zwłaszcza gród Niemcza). W 1018 r. w Budziszynie został podpisany traktat pokojowy, na mocy którego Bolesław Chrobry zachował Łużyce i Milsko, a sam pokój okazał się jego wielkim sukcesem, ponieważ zyskał on nowe ziemie oraz obronił się przed największym mocarstwem militarnym Europy. W 1025 r., za zgodą Rzymu doszło do oficjalnej koronacji Bolesława Chrobrego, który umarł parę miesięcy później.
Napisz jak było zorganizowane państwo Mieszka
:):)
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź