Cechy stylu romańskiego -budowle o małych oknach -sklepienia krzyżowe i kolebkowe -rozwinięcie się bazylik -mury budowli grubsze niż w stylu gotyckim -kościoły mało przyozdabiane, sklepienia krzyżowo-żebrowe -wrażenie ciężkości -mało elementów dekoracyjnych. budowle ; Płaskorzeźby na kolumnach w kościele św. Trójcy w Strzelnie, katedra w Płocku, Kamieniu, kościół w Tumie pod Łęczycą, kościół w Czerwińsku, kościół w Krakowie pod wezwaniem św. Andrzeja (wewnątrz przebudowany w stylu barokowym), krypta św. Leonarda na Wawelu, kościoły opackie w Sulejowie i Wąchocku Gotycki : Budowle gotyckie (od 2.poł. XII w. do XV w.) są lekkie, wysmukłe i strzeliste. Charakteryzują je sklepienia opierające się na kamiennym żebrowanym szkielecie( sklepienia krzyżowe i łukowe podpory z zewnątrz.) Dzięki temu technicznemu wynalazkowi można było wznosić gmachy o nieosiągalnej dotąd wysokości, z szeroko rozpiętymi sklepieniami i jasnymi wnętrzami, bo światło wpada doń przez duże, ostrołukowe okna zdobione pięknymi witrażami. Katedra gotycka dobrze oddaje ideologię Średniowiecza : dążenie człowieka do bliskości z Bogiem a jej konstrukcja – nieskończoność boskiej istoty. budowle : kościół Mariacki w Gdańsku budynek Collegium Maius w Krakowie kościoły krakowskie: Mariacki z ołtarzem Wita Stwosza, Dominikanów, Franciszkanów kościół św. Krzyża we Wrocławiu kościół Klarysek w Starym Sączu kościół św. Jakuba w Szczecinie zamek krzyżacki w Malborku Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Włocławku
