1. Państwo Kazimierza Wielkiego Z góry dzięki : )

Państwo Kazimierza Wielkiego (1333- 1370) na początku jego panowania obejmowało dwie dzielnice - Małopolskę i Wielkopolskę oraz dwa lenna - ziemię łęczycką i sieradzką, w sumie obszar 102 000 km2. Przed śmiercią król władał na terytorium prawie dwa i pół raza większym, liczącym około 244 000 km2, w tym ziem polskich 153 000 km2 i ruskich 91 000 km2. Ziemie piastowskie położone nad Odrą i Bałtykiem, a pozostające poza granicami Korony, liczyły 95 000 km2, w tym ziemie zabrane przez Zakon Krzyżacki, Brandenburgię i zhołdowane przez Czechów 68 000 km2. Rezygnując czasowo z walki zbrojnej z Królestwem Czeskim i Zakonem, a opierając się stale na trwałym sojuszu z Węgrami i panującą tam dynastią Andegawenów, Kazimierz zrzekł się w r. 1339 praw do Śląska, jakkolwiek próbował kilku rewindykacji (odzyskał Wschowę, przez kilkanaście lat posiadał Kluczbork i Namysłów). Pokój w Namysłowie w r. 1348 zatwierdził zwierzchnictwo Czech nad Śląskiem. Dużym sukcesem zakończyły się rokowania z Zakonem Krzyżackim, zawarty bowiem w r. 1343 pokój w Kaliszu zwracał Polsce Kujawy i ziemię dobrzyńską. Zabezpieczywszy się od zachodu ł północy, król podjął walkę o bogatą Ruś Halicko-Włodzimierską (od r. 1340), ważną jako osłona przed Tatarami. Podczas wielkiej wyprawy w r. 1349 opanowano Lwów, Halicz, Chełm, chwilowo nawet Włodzimierz i Brześć. Dalsze zmagania się z Rusią, Litwą i Tatarami trwały do r. 1366 i zakończyły się pokojem z Litwą oraz zhołdowaniem władców Chełma, Włodzimierza i Podola. Najazdy Litwy zbliżyły Mazowsze do Polski. Kontakty te ułatwiły w r. 1351 inkorporację ziemi płockiej i wiskiej po śmierci ich księcia oraz zhołdowanie reszty ziem mazowieckich. Ostatnie lata życia wypełniły Kazimierzowi przygotowania do generalnej rozprawy z Karolem IV Luksemburskim o Śląsk. W związku z tą grą nastąpiła korektura granicy polsko-brandenburskiej nad Notecią i odzyskanie bezpośredniego kontaktu z Pomorzem Zachodnim. Dla całego obszaru państwa Kazimierza Wielkiego wprowadzono nową nazwę Korona Królestwa Polskiego w miejsce dawniejszej Królestwo Polskie, obejmującej terytoria etnicznie polskie (ze Śląskiem i Pomorzem). Ustalił się także podział na ziemie - dawne księstwa dzielnicowe, które później zaczęto nazywać województwami. Ziem było 10: krakowska, sandomierska, łęczycka, sieradzka, poznańska, kaliska, brzeska, inowrocławska, przejściowo gniewkowska i płocka. Osobne jednostki tworzyły: Ruś Halicka (,,ziemia ruska") administrowana przez polskich starostów oraz wymienione już księstwo lenne.