Stanisław Staszic to pisarz i publicysta,który walczył o postęp społeczny i utrzymanie niezawisłości narodowej.Uważał,że kto nie czyni ofiar dla uzyskania wolności,ten nie powinien korzystać z jej darów.Jego "Przestrogi dla Polski"zawierały projekt mający na celu poprawę losu Rzeczpospolitej.Odwoływal się on do rozumu,praw natury i ludzkości. Hugo Kołłątaj-przez całe życie dążył do przebudowy społecznej Polski,do jej rozkwitu,do naukowego poznania świata.Był zwolennikiem uwolnienia chłopów z poddaństwa. Charakterystyczną cechą poezji C.K.Norwida jest wieloznaczność,przemilczanie,doszukiwanie się w wydarzeniach codziennych pewnych historycznych prawidłowości.Jego wiersze mówią o wielkih ludziach.Opowiadają one ochwili ich śmierci,bądź zawierają opisy po śmierci("Bema pamięci załobny rapsod";"Do obywatela Johna Brown"). W swych wierszach Norwid pisze również o zadaniach poezji,która ma oddziaływać na ludzi,w,wykształcić w nich świadomość narodową.Mówi o ideach,które niekiedy muszą zostać odrzucone,by znów się później odrodzić.
