Odpowiedź na pytanie zawarte w temacie jest bardzo trudna. Główny bohater Lalki Bolesława Prusa zawiera w sobie wiele cech romantyka jak i prawdziwego pozytywisty. Dzieciństwo Wokulskiego sięga czasów kierujących się romantycznymi hasłami, na bazie których ludzie budowali swoje szczęścia. Rozwój świadomości i kształtowanie się światopoglądu Wokulskiego przypadło na okres rządzący się romantycznymi prawami. Waznym elementem w zyciu Wokulskiego przemawiającym za tym, ze był on niepoprawnym romantykiem była wielka miłość do Izabeli Łęckiej.W oczach Wokulskiego uczucie to powinno być nieskazitelnym i wspaniałym. Milośc ta niestety od samego początku zostaje skazana na przegraną, albowiem Wokulskiego i Łęcką różnią stosunki społeczne. Niestety bohater idealizouje swą wybrankę do takiego stopnia, iż nie wyobraża sobie życia bez swej „bliźniaczej duszy” , co tak naprawdę prowadzi go do zguby. To własnie dla Panny Izabeli Wokulski udawał wielkiego pana, jeździłwłasnym powozem, odbywałobowiązkowe spacery w Łazienkach, grał na wyścigach, rzucał garściami złotych monet w czasie akcji filantropijnych, w których uczestniczyła ukochana kobieta, by sprawić jej przyjemność organizował kosztowne klaki dla wątpliwej wartości zagranicznych artystów, wreszcie wyrzekł się sklepu, gdyż według panny Łęckiej, kupiec nie był godny jej ręki. Poczucie zdrady wobec siebie, wobec dawnych ideałów, powoduje coraz głębsze rozdarcie wewnętrzne. Mimo pogardy jaką często odczuwał dla siebie, Wokulski brnął dalej w drodze po rękę ubóstwianej kobiety. Gdy przekonał się, że ta, którą kochał i czcił, której składał w ofierze samego siebie, okazała się kobietą płytką, pustą i niewiele wartą, gotów był rozstać się z życiem, które straciło dla niego sens. Wokulski jako pozytywista to człowiek krytyczny, mający analityczny stosunek do swoich emocji, Wokulski umie trzeźwo spojrzeć na stosunki społeczne, dostrzega wady arystokracji. Często zdarza mu się podejść do analizowanej sytuacyj naukowo, często planuje swoje postępowanie. Postrzega życie społeczne jako proces, który przemija (ewolucjonizm) doszukuje sie analogii między naturą, a światem ludzi (organicyzm). Często kieruje sie przeświadczeniem, że obowiązkiem człowieka jest bycie użytecznym dla innych, stara sie pomóc Mariannie, pani Stawskiej i wielu innym. Bohater w świetle pozytywizmu utrzymuje ożywione kontakty z naukowcami rosyjskimi. Swojej pracy nie przerywa nawet podczas pobytu na Syberii, a po powrocie do ojczyzny pragnie ją jeszcze zacieklej kontynuować. Nie pozwala mu na to jednak podjęta u Mincla praca. Wokulski walczy z głosem serca. Boi się utracić rozsądek i zdolność do racjonalnego postrzegania rzeczywistości. Jest żądny wiedzy. Pogłębia ją czytując wybraną literaturę popularnonaukową, uczęszcza na wykłady w Szkole Przygotowawczej oraz Szkole Głównej.Na wskroś pozytywistyczne są poglądy Wokulskiego w kwestii asymilacji Żydów. Wszystkich zresztą ludzi mierzy tą samą miarą, nie zważając na urodzenie, lecz na pracowitość i sumienność. Mysle, że Wokulski to romantyk urodzony w dobie pozytywizmu.
