elo   wypisz Głuwne rzeki europy i wszystkie łańcuchy gurskie. dzieki

RZeki: Wołga,Dunaj,Ren,Wisła   Pasma górskie: Alpy,KArpaty,Ural,Pireneje,Harz

Najdłuższe rzeki Europy 1. Wołga (3531 km) 2. Dunaj (2888 km) 3. Ural (2428 km) 4. Dniepr (2285 km) 5. Don (1870 km) 6. Peczora (1809 km) 7. Kama (1805 km) 8. Oka (1500 km) 9. Bieła (1430 km) 10. Dniestr (1352 km) 11. Ren (1320 km) 12. Wiatka (1314 km) 13. Desna (1130 km) 14. Łaba (1091 km) 15. Doniec (1053 km) 16. Wisła (1047 km) 17. Dźwina (1020 km) 18. Loara (1020 km) 19. Chopior (1010 km) 20. Tag (1007 km) 21. Duero (938 km) 22. Niemen (937 km) 23. Moza (925 km) 24. Ebro (910 km) 25. Odra (854 km) Wg powierzchni dorzecza 1. Wołga (1 380 000 km²) 2. Dunaj (817 000 km²) 3. Dniepr 516 300 km²) 4. Kama (507 000 km²) 5. Don (425 600 km²) Największe jeziora Europy Pod względem powierzchni: 1. Ładoga 18 390 km² (wraz z wyspami) 2. Onega 9616 km² 3. Wener 5650 km² 4. Saimaa 4400 km² (system jezior) 5. Pejpus 3555 km² 6. Ilmień 2090 km² (przy najwyższym stanie wód) 7. Wetter 1893 km² 8. Wielki Manycz 1414 km² 9. Wygoziero 1250 km² 10. Melar 1140 km² Pod względem głębokości: 1. Hornindalsvatnet (514 m) 2. Como (410 m) 3. Garda (346 m) 4. Genewskie (310 m) 5. Bodeńskie (252 m).   Pasma górskie w Europie dzielimy według okresu powstania na:   -marealbidy, svekofenidy i karelidy, powstałe w orogenezach prekambryjskich (ponad 542 mln lat temu), -   -kaledonidy, powstałe w orogenezie kaledońskiej trwającej od kambru po wczesny dewon (542 do 359 mln lat temu),   -hercynidy, powstałe w orogenezie hercyńskiej trwającej od późniego syluru do końca permu (444 do 251 mln lat temu),    -alpidy, powstałe w orogenezie alpejskiej, która zaczęła się 130 mln lat temu i trwa nadal, przy czym jej największe natężenie przypadło na trzeciorzęd. Najstarsze pasma marealbidów, svekofenidów i karelidów zostały niemal w całości zrównane. Jedynymi ich reliktami są wzniesienia tarczy fennoskandzkiej - Chibiny na Półwyspie Kolskim i wzgórza Maanselka w Karelii. Kaledonidy również uległy zrównaniu, ale zostały wydźwignięte podczas późniejszych orogenez. Największymi pasmami kaledonidów w Europie są Góry Kambryjskie, Góry Pennińskie, Góry Kaledońskie i góry Grampian w Wielkiej Brytanii oraz Góry Skandynawskie. Kaledonidy zostały poddane intensywnemu działaniu lądolodu, który w znacznej mierze ukształtował ich rzeźbę. Hercynidy wzięły swą nazwę od gór Harz w środkowych Niemczech. Również te pasma po wydźwignięciu uległy zrównaniu, lecz niektóre z nich zostały powtórnie wydźwignięte w orogenezie alpejskiej. Największymi łańcuchami hercynidów w Europie są pasma środkowej części Półwyspu Iberyjskiego (Meseta Iberyjska, Góry Kantabryjskie, Góry Iberyjskie, Góry Kastylijskie, Meseta Południowa, Sierra Morena), niemal całej Francji (Masyw Centralny, Masyw Armorykański, Wzgórza Normandzkie), Średniogórza Niemieckiego (Ardeny, Eifel, Westerwald, Rothar, Harz, Hunsrück, Taunus), Masywu Czeskiego (Rudawy, Szumawa, Rhön, Las Turyński, Las Frankoński, Las Czeski, Las Bawarski, Sudety), Masywu Rodopskiego (Kopaonik, Rodopy, Pirin, Riła, Strandża) i Ural. W największym stopniu powierzchnię Europy kształtują obecnie góry orogenezy alpejskiej, należące do eurazjatyckiego systemu alpejsko-himalajskiego. Alpidy rozciągają się równoleżnikowo przez całą Europę dwoma równoległymi pasmami, między którymi (w różnym stopniu) zachowały się dawne masywy hercyńskie. Części obu łańcuchów leżą pod poziomem morza. Do łańcucha północnego należą Pireneje, Alpy, Karpaty, Góry Wschodnioserbskie, Bałkan, Góry Krymskie i Kaukaz. Do łańcucha południowego należą Góry Betyckie (i góry Atlas w północnej Afryce), Apeniny, Góry Dynarskie i Hellenidy. Kontynuacją łańcucha północnego są Góry Pontyjskie, a łańcucha południowego - góry Taurus odpowiednio wzdłuż północnego i południowego wybrzeża Azji Mniejszej. Do najwyższego wydźwignięcia alpidów doszło w miejscu zetknięcia się obu łańcuchów - w Alpach. Zobacz też: